Płaca minimalna w 2026 roku wzrośnie o 400 zł? Takie warianty są na stole
Płaca minimalna to jedno z najważniejszych narzędzi polityki społecznej państwa. Ustalana corocznie przez rząd, wpływa bezpośrednio na sytuację milionów Polaków. Jej podwyżki cieszą pracowników i niepokoją pracodawców. W ostatnich tygodniach wiele emocji wzbudziły propozycje dotyczące wysokości płacy minimalnej w 2026 roku. Część prognoz mówi nawet o wzroście o 400 zł miesięcznie. Co wiadomo na pewno, a co pozostaje w sferze spekulacji?
W 2025 roku płaca minimalna w Polsce wynosi 4666 zł brutto miesięcznie, co daje około 3605 zł na rękę. Równolegle obowiązuje stawka godzinowa w wysokości 30,20 zł brutto. To efekt ostatniej waloryzacji, która musi uwzględniać zarówno inflację, jak i prognozowany wzrost wynagrodzeń w gospodarce. Obowiązujące przepisy przewidują, że wysokość płacy minimalnej ogłasza rząd najpóźniej do 15 września, a nowe stawki obowiązują od 1 stycznia kolejnego roku.
Płaca minimalna w Polsce ustalana jest na podstawie przepisów ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. Punktem wyjścia jest prognozowana inflacja na kolejny rok. W przypadku, gdy płaca minimalna jest niższa niż połowa przeciętnego wynagrodzenia w kraju, konieczne jest zastosowanie dodatkowego wskaźnika wzrostu. Po uwzględnieniu tych danych rząd przedstawia swoją propozycję Radzie Dialogu Społecznego. Zasiadają w niej przedstawiciele związków zawodowych i organizacji pracodawców. Jeśli w ciągu 30 dni nie dojdzie do porozumienia, ostateczną decyzję podejmuje Rada Ministrów i ogłasza ją w Dzienniku Ustaw. Co istotne, oprócz kwoty miesięcznej, ustalana jest także stawka godzinowa, która dotyczy m.in. umów zlecenia.
Od kilku tygodni duże emocje budzi natomiast prognozowana płaca minimalna 2026. Rządowa propozycja zakłada wzrost do poziomu 4806 zł brutto, czyli o 140 zł więcej niż w roku bieżącym. To oznacza wzrost na poziomie około 3 procent. Związki zawodowe alarmują, że kwota ta nie wystarcza nawet na wyrównanie inflacji. Związki zawodowe proponowały wyższą kwotę płacy minimalnej na 2025 rok (nie mniej niż 5015 zł), co oznacza wzrost o 349 zł. Z kolei organizacje pracodawców sugerowały mniejszy wzrost (np. o 50 zł). W grze pozostaje także wariant jeszcze wyższy, na poziomie około 5070 zł. Byłby on zgodny z unijnymi wytycznymi dotyczącymi tzw. godnych wynagrodzeń, powiązanych z poziomem mediany i przeciętnej krajowej pensji.
Na ten moment jednak najbardziej prawdopodobna jest opcja 4806 zł. Minimalna stawka godzinowa w 2026 roku miałaby wynieść 31,40 zł brutto. Jeżeli Rada Dialogu Społecznego nie wypracuje kompromisu, to właśnie ta propozycja zostanie przyjęta w drodze rozporządzenia. W praktyce oznacza to, że pracownik zarabiający minimalną krajową w 2026 roku może liczyć na wzrost pensji netto o około 95 zł miesięcznie.
W mediach pojawiły się doniesienia o tym, że od stycznia 2026 roku płaca minimalna może wzrosnąć o 400 zł. Nie wynikają one z aktualnych rządowych propozycji, lecz z regulacji unijnych. Chodzi o Dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2041 z 19 października 2022 r. w sprawie adekwatnych wynagrodzeń minimalnych w Unii Europejskiej. W dokumencie UE zaleca, by płaca minimalna wynosiła co najmniej 60 proc. mediany lub 55 - 60 proc. średniego wynagrodzenia krajowego brutto. W Polsce płaca minimalna w 2025 roku wynosi 4666 zł brutto, a przeciętne wynagrodzenie prognozowane przez MF to ok. 9219 zł. Oznacza to, że aktualna płaca minimalna to ok. 50,6 proc. przeciętnego wynagrodzenia, a więc nie spełnia jeszcze rekomendowanego progu 55-60 proc., o którym mówi UE.
Aby spełnić taki warunek, płaca minimalna w 2026 musiałaby wynieść co najmniej 5070-5530 zł brutto. Stąd właśnie pojawiają się prognozy mówiące o możliwej podwyżce o 400 zł lub więcej. W dyrektywie kluczowe jest jednak słowo "zaleca", które nie oznacza narzucania. UE nie narzuca konkretnej wartości, a jedynie proces i sposób konsultacji. W dyrektywie chodzi bardziej o włączenie partnerów społecznych do ustalania płacy minimalnej, transparentność oraz powiązanie z danymi makroekonomicznymi. Teoretycznie jest więc szansa na wyższą o 400 zł płacę minimalną w 2026 roku, jednak prawdopodobieństwo, że tak się stanie, jest nikłe. Najbardziej prawdopodobna jest opcja proponowana przez rząd, czyli wzrost o 140 zł brutto.
Czytaj też: Podwyżki w ochronie zdrowia. Minister podała kwotę, popłyną miliardy złotych