Pożyczki społecznościowe. Jak dostać pieniądze od obcych ludzi?

Pożyczki społecznościowe to przekazywanie pieniędzy bezpośrednio pomiędzy osobami fizycznymi poprzez serwisy internetowe bez pośrednictwa tradycyjnych instytucji finansowych. Środki krążą w gronie całkowicie obcych sobie osób. Dla pożyczkodawców jest to okazja zarobku, a dla pożyczkobiorców - sposobność otrzymania pieniędzy na warunkach, które nie są możliwe do uzyskania w banku albo firmie pożyczkowej.

Platformy pożyczek społecznościowych pośredniczą między pożyczkodawcami, a pożyczkobiorcami. Takie osoby muszą mieć gdzie się wzajemnie znaleźć, spotkać i ustalić warunki transakcji. Platformy pobierają za swoje usługi prowizję od zawartych za ich pomocą umów pożyczek.

Pożyczka udzielona do kwoty 500 złotych nie wymaga formy pisemnej, natomiast pożyczka o wartości przewyższającej 15 tysięcy złotych musi być udokumentowana w postaci przelewu na konto bankowe lub przekazu pocztowego. Pożyczkę społecznościową zawiera się w formie umowy cywilnoprawnej. W jej ramach jedna ze stron zobowiązuje się do udostępnienia drugiej stronie określonej kwoty na określonych zasadach (dotyczących choćby oprocentowania czy całkowitych kosztów pożyczki). Wyznaczany jest także termin zwrotu pieniędzy.

Zaciągnięcie pożyczki od osoby prywatnej wiąże się z koniecznością uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych, który wynosi 0,5 proc. kwoty finansowania (do 1 stycznia 2019 roku było to 2 proc.). Ponieważ pożyczki społecznościowe udzielane są przez osoby obce, to w tym wypadku nie można skorzystać z ulgi podatkowej występującej w przypadku pożyczek rodzinnych. Z drugiej strony, istnieje możliwość uniknięcia opłacania podatku, jeśli kwota jednorazowej pożyczki nie jest większa niż 1000 złotych. Co istotne, 0,5 proc. odprowadzamy jedynie od kwoty przekraczającej przyjęty limit.

Pożyczki społecznościowe charakteryzują się znacznie mniej rygorystycznymi wymaganiami niż standardowe kredyty bankowe. Możliwe są więc pożyczki także dla osób poważnie zadłużonych. Większość prywatnych pożyczkodawców nie wymaga bowiem od pożyczkobiorców żadnych informacji o poziomie ich zadłużenia.

BIZNES INTERIA na Facebooku i jesteś na bieżąco z najnowszymi wydarzeniami

Osoba, która ma wyłożyć pieniądze może jednak zażądać od ubiegającego się o pożyczkę, by ten zawnioskował do Biura Informacji Kredytowej o raport na swój temat, a następnie dostarczył go pożyczkodawcy. Każdy udostępniający swoje pieniądze jest inwestorem, ponieważ udzielona pożyczka to tak naprawdę inwestycja ze stopą zwrotu równą RRSO i pewnym ryzykiem, że nie tylko się nie zwróci, ale wręcz przyniesie stratę - na przykład, gdy pożyczkobiorca nie będzie w stanie spłacić zadłużenia.

Jakub Bandura (trader rynku pozagiełdowego i forex) przypomina, że pożyczki społecznościowe powstały jako alternatywa dla chwilówek, pożyczek ratalnych i kredytów gotówkowych. W przeciwieństwie do wyżej wymienionych, nie podlegają nadzorowi żadnych zewnętrznych instytucji, a także nie obowiązują ich przepisy prawa bankowego ani rekomendacje Komisji Nadzoru Finansowego.

Jakub Bandura radzi, by przed decyzją o ulokowaniu swoich środków na platformie oferującej usługi pożyczek społecznościowych dokładnie zapoznać się z informacjami jak dany serwis działa i jak weryfikuje swoich klientów. Jeśli informuje, że nie są sprawdzane dane klienta w BIK o ewentualnym jego zadłużeniu, to ryzyko takiej inwestycji jest znacznie wyższe.

Z całą pewnością dzięki niskiej kwocie wymaganej do rozpoczęcia inwestowania i wyjątkowo korzystnej stopie zwrotu, pożyczki społecznościowe są bardzo atrakcyjną formą zarabiania pieniędzy. W pierwszej kolejności należy jednak zwrócić uwagę na kilka kluczowych elementów dotyczących bezpieczeństwa tego rozwiązania. Najważniejszym jest gwarancja wykupu niespłaconej pożyczki udzielana przez platformę oferującą usługi pożyczek społecznościowych. Jej brak będzie prawdopodobnie oznaczał wyższe oprocentowanie zainwestowanych środków, lecz także znacznie zwiększone ryzyko.

Od pożyczkobiorców powinny być wymagane pewne formy zabezpieczenia, zwłaszcza gdy kwota pożyczki jest wysoka lub wiarygodność klienta niska. Pożyczki społecznościowe mogą być zabezpieczone między innymi poprzez: zastaw, hipotekę albo poręczenie. Popularnym rozwiązaniem jest zabezpieczenie wekslowe, które w razie braku terminowej spłaty zobowiązania daje pożyczkodawcy możliwość szybkiego i skutecznego doprowadzenia najpierw do wydania nakazu zapłaty, a następnie egzekucji komorniczej.

Najczęściej spotykana stopa zwrotu z pożyczek społecznościowych na platformach udzielających gwarancji wykupu waha się w granicach 11-15 proc. brutto rocznie. Mintos, czyli największa w tej chwili na świecie platforma oferująca usługi pożyczek społecznościowych legitymuje się średnim oprocentowaniem w wysokości 12,8 proc. w skali roku. Jest to znacznie więcej niż dają lokaty bankowe oraz więcej niż zabiera ludziom inflacja.

Jakub Bandura podkreśla, że inwestor w pierwszej kolejności powinien jednak zadać sobie pytanie, jakie ryzyko jest w stanie zaakceptować, a nie jak duży zysk pragnie osiągnąć. Warto pamiętać także o dywersyfikacji inwestycji i o konieczności odprowadzenia podatku dochodowego w wysokości 19 proc. osiągniętego zysku.

W przypadku najpopularniejszych platform oferujących usługi pożyczek społecznościowych inwestor ma z reguły możliwość lokowania środków w wiele różnych rozwiązań, takich jak pożyczki: krótkoterminowe dla osób fizycznych, długoterminowe, rolne, pod zastaw hipoteki i pod zastaw pojazdu.

Przy wyborze konkretnej pożyczki warto jest kierować się ratingiem pożyczkodawcy, który określa jak często są spłacane pożyczki w danej firmie, oraz gwarancją wykupu. Ta druga daje nam pewność, że w przypadku braku spłaty pożyczki odzyskamy co najmniej wartość zainwestowanego kapitału wraz z naliczonymi do tej pory odsetkami (ale już niecałą prognozowaną kwotę zwrotu z inwestycji).

Inwestowanie w pożyczki społecznościowe w formule z gwarancją nie jest więc szczególnie ryzykowne. W tym wariancie jedyna możliwość, że nie odzyskamy zainwestowanego kapitału to bankructwo firmy pożyczkowej odpowiedzialnej za platformę.

Jacek Brzeski