Starzenie się społeczeństwa będzie wyzwaniem dla biznesu
Niepostrzeżenie rośnie w siłę trzecia największa gospodarka świata - zauważają ekonomiści i przestrzegają przed problemami związanymi z jej ekspansją. Ta gospodarka nie zna granic i - nie bez przyczyny - bywa nazywana "srebrną gospodarką", a niekiedy złowieszczym "srebrnym tsunami". Starzejące się społeczeństwa wymuszą na producentach, usługodawcach i sprzedawcach nowe zachowania.
Badania dotyczące zmian w strukturze demograficznej na świecie są coraz bardziej alarmujące. Tempo wzrostu grupy wiekowej 65 plus zaskakuje dynamicznością, a jednocześnie dramatycznie spada dzietność kobiet. Według prognoz ONZ, do końca bieżącej dekady procentowy udział osób w wieku powyżej 65 lat w ogólnej populacji ludności na świecie może przewyższyć udział dzieci do lat 5.
Taka sytuacja nie miała miejsca nigdy wcześniej. Trend ten jest tym bardziej niezwykły, że nie podlega wahaniom cyklicznym i trwa całe dziesięciolecia. Jak starzejące się społeczeństwo wpływa na gospodarkę? Kim jest polski senior i czy "silver generation" to zagrożenie, czy szansa?
W 2015 roku Bank of America Merrill Lynch szacował wartość "silver economy" na 7 bilionów dolarów rocznie, co czyni ją trzecią największą gospodarką na świecie. Według tych samych prognoz, do 2020 roku tylko prywatna siła nabywcza osób w wieku 60 plus osiągnąć ma wartość 15 bilionów dolarów na całym świecie, a nie należy zapominać również o wydatkach publicznych związanych ze starzeniem się ludności, które w samej Unii Europejskiej stanowią średnio około 25 proc. unijnego PKB.
- To właśnie osoby w wieku 60 plus, których siła nabywcza, w wyniku zmian w strukturze społeczeństwa, wciąż rośnie, stają się obecnie coraz bardziej znaczącą i przyszłościową grupą konsumentów. W Europie będzie to jednocześnie najszybciej rosnąca grupa nabywców. Można zatem oczekiwać, że właśnie firmy i sektory gospodarki, które skoncentrowane są na zaspokajaniu potrzeb osób starszych, w najbliższych dziesięcioleciach będą rosły najszybciej - podkreśla Robert Majkowski, Prezes Funduszu Hipotecznego DOM. Ten coraz bardziej zauważalny trend zyskał już miano "srebrnej gospodarki" ("silver economy"), a coraz częściej spotkać się można także niezbyt fortunne określenie "silver tsunami". - Srebrna gospodarka to przecież przejaw postępu, efekt pozytywnej zmiany coraz dłuższego życia i cieszenia się zdrowiem. Nie powinniśmy się tej zmiany bać, tylko odpowiednio się do niej przygotować - dodaje.
Według raportu GUS dotyczącego jakości życia osób starszych w Polsce, 55 proc. osób w wieku 65 plus ocenia swoje materialne warunki życia jako dobre, a 35 proc. osób w tej grupie wiekowej dobrze ocenia swoją sytuację finansową. Aż 73 proc. respondentów zadeklarowało ogólne zadowolenie z życia. Z tego samego raportu wynika, że z komputera i Internetu korzysta już ponad 20 proc. seniorów, przy czym 16 proc. korzystających poszukuje w Internecie niezbędnych informacji, 9 proc. korzysta z bankowości internetowej, a 7 proc. z portali społecznościowych. Aż 29 proc. badanych seniorów odbyło wyjazdy w celach turystycznych w ostatnich 12 miesiącach. - Wyraźnie obserwujemy zwiększającą się aktywność seniorów w różnych dziedzinach życia, a także chęć korzystania z życia również na emeryturze. Spójrzmy choćby na sposoby spędzania wolnego czasu - seniorzy coraz częściej wybierają różne formy dokształcania się: Uniwersytety Trzeciego Wieku czy kursy w ramach Uniwersytetów Otwartych, pragną również rozwijać zainteresowania, na które wcześniej brakowało im czasu lub pieniędzy - zauważa Robert Majkowski.
Według GUS, blisko 30 proc. seniorów w wolnym czasie poświęca czas na hobby i rozwijanie swoich zainteresowań4. GUS podaje również, że w roku akademickim 2014/2015 w całej Polsce działało 575 Uniwersytetów Trzeciego Wieku, a z ich oferty edukacyjnej korzystało 96 370 słuchaczy.
Zmiany u osób starszych zachodzą również w sferze zachowań konsumenckich. - Seniorzy coraz częściej oczekują indywidualnego podejścia do ich potrzeb, a jednocześnie, m.in. w wyniku prowadzonych kampanii społecznych i edukacyjnych, stają się coraz bardziej uważni i świadomi praw, które im przysługują. Coraz chętniej poszukują dodatkowych informacji o produktach i usługach czy korzystają z możliwości reklamacji - wyjaśnia Robert Majkowski.
- Seniorzy są jednocześnie dużo bardziej wymagającą grupą nabywców, często bowiem, ze względu na wiek i wynikające z niego ograniczenia, potrzebują więcej czasu na podjęcie decyzji zakupowej, dokładniejszej informacji i większej pomocy ze strony sprzedawcy - dodaje.(js)
