Urlop ojcowski. Jak można z niego skorzystać?

Pracownik - ojciec dziecka ma prawo do urlopu ojcowskiego w wymiarze 2 tygodni, jednorazowo albo nie więcej niż w 2 częściach, z których żadna nie może być krótsza niż tydzień. Zgodnie z art. 182³ § 1 K.p. może on z niego skorzystać do:

• ukończenia przez dziecko 24. miesiąca życia albo
• upływu 24 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia orzekającego przysposobienie i nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 7. roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, nie dłużej niż do ukończenia przez nie 10. roku życia.

Wymogiem formalnym udzielenia urlopu ojcowskiego jest złożenie wniosku w tej sprawie przez pracownika, w terminie co najmniej 7 dni przed planowanym rozpoczęciem urlopu. Do wniosku pracownik dołącza dokumenty określone w § 21 rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie wniosków dotyczących uprawnień pracowników związanych z rodzicielstwem oraz dokumentów dołączanych do takich wniosków (Dz. U. z 2015 r. poz. 2243). Chodzi tu o:

• skrócony odpis aktu urodzenia dziecka lub zagraniczny akt urodzenia dziecka albo kopie tych dokumentów,
• oświadczenie pracownika - ojca wychowującego dziecko, czy korzystał z urlopu ojcowskiego albo jego części,
• kopię prawomocnego postanowienia sądu o przysposobieniu dziecka, w przypadku gdy wniosek dotyczy udzielenia urlopu ojcowskiego albo jego części na dziecko przysposobione,
• kopię prawomocnej decyzji o odroczeniu obowiązku szkolnego, w przypadku gdy wniosek dotyczy dziecka, wobec którego podjęto taką decyzję.

We wniosku o urlop ojcowski pracownik wskazuje swoje imię i nazwisko oraz okres, na który ma być udzielony urlop ojcowski albo jego część.

Należy nadmienić, że przepisy Kodeksu pracy nie przewidują możliwości łączenia korzystania z urlopu ojcowskiego z wykonywaniem pracy u pracodawcy, który udzielił tego urlopu. Możliwa jest natomiast praca w tym czasie u innego pracodawcy. W okresie korzystania z omawianego urlopu pracownikowi przysługuje szczególna ochrona zatrudnienia, którą uchyla tylko upadłość lub likwidacja pracodawcy bądź wystąpienie przesłanek uzasadniających dyscyplinarne zwolnienie pracownika.

Pracownik - ojciec dziecka ma prawo do urlopu ojcowskiego, nawet jeżeli matka dziecka nie jest aktywna zawodowo i poświęca cały swój czas na opiekę nad dzieckiem.

Do urlopu ojcowskiego stosuje się odpowiednio m.in. art. 181 K.p., zgodnie z którym - w razie urodzenia dziecka wymagającego opieki szpitalnej - pracownica, która wykorzystała po porodzie 8 tygodni urlopu macierzyńskiego, pozostałą część tego urlopu może wykorzystać później, po wyjściu dziecka ze szpitala.

Odpowiednie stosowanie przywołanej regulacji pozwala na przerwanie urlopu ojcowskiego w razie hospitalizacji dziecka. Pracownik - ojciec dziecka może wówczas wykorzystać pozostałą część wspomnianego urlopu po wyjściu dziecka ze szpitala. W art. 182³ § 3 K.p. brak jest jednak odesłania do art. 180 § 10 K.p., którego odpowiednie stosowanie dałoby prawo do przerwania urlopu ojcowskiego również w przypadku hospitalizacji pracownika-ojca.

W tej sytuacji nasze Wydawnictwo zwróciło się do Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej z zapytaniem, czy możliwe jest - w przypadku hospitalizacji pracownika - ojca dziecka - przerwanie urlopu ojcowskiego oraz wykorzystanie jego pozostałej części, nieodpowiadającej co do długości jednemu lub dwóm tygodniom, w terminie późniejszym.

Jeśli tak, to czy przyczyną przerwania urlopu ojcowskiego może być również inna okoliczność, np. wypadek pracownika powodujący niezdolność do pracy lub jego "zwykła" choroba albo inne okoliczności losowe?

Podstawa prawna:  Ustawa z dnia 26.06.1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1320)

autor: Agata Barczewska
Gazeta Podatkowa nr 94 (1865)