Wnioski o świadczenia dla rodzin na nowe okresy

finanse osobiste

Niedziela, 14 lipca 2019 (06:00)

Rozpoczął się lipiec 2019 r., a to oznacza, że rodzice i opiekunowie dzieci mogą już ubiegać się o świadczenia rodzinne, z funduszu alimentacyjnego i wychowawcze na nowe okresy, na które są one przyznawane. Przy czym w lipcu 2019 r. stosowne wnioski mogą być składane wyłącznie drogą elektroniczną. W wersji papierowej będą przyjmowane przez organy właściwe dopiero od 1 sierpnia 2019 r.

W koszyku świadczeń przewidzianych dla rodzin z dziećmi znajdują się w głównej mierze:

zasiłek rodzinny wraz z różnego rodzaju dodatkami do tego świadczenia,
świadczenie z funduszu alimentacyjnego, zwane świadczeniem alimentacyjnym,
świadczenie wychowawcze, zwane świadczeniem 500+.

Zasiłek rodzinny

Zasiłek rodzinny ma na celu częściowe pokrycie wydatków na utrzymanie dziecka. Przysługuje:

Reklama

rodzicom, jednemu z rodziców, opiekunowi prawnemu dziecka albo opiekunowi faktycznemu dziecka, do ukończenia przez dziecko:

18. roku życia lub
nauki w szkole, jednak nie dłużej niż do ukończenia 21. roku życia, albo
24. roku życia, jeżeli kontynuuje naukę w szkole lub w szkole wyższej i legitymuje się orzeczeniem o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności,

osobie uczącej się w szkole lub w szkole wyższej, jednak nie dłużej niż do ukończenia 24. roku życia.

Przy czym za osobę uczącą się uznawana jest tu osoba pełnoletnia ucząca się, niepozostająca na utrzymaniu rodziców w związku z ich śmiercią lub w związku z ustaleniem wyrokiem sądowym lub ugodą sądową prawa do alimentów z ich strony.

Wysokość zasiłku rodzinnego wynosi miesięcznie:

95 zł na dziecko w wieku do ukończenia 5. roku życia,
124 zł na dziecko w wieku powyżej 5. roku życia do ukończenia 18. roku życia,
135 zł na dziecko w wieku powyżej 18. roku życia do ukończenia 24. roku życia.

Zasiłek rodzinny jest jednak należny, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę albo dochód osoby uczącej się nie przekracza kwoty 674 zł lub - gdy członkiem rodziny jest dziecko legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o umiarkowanym albo o znacznym stopniu niepełnosprawności - 764 zł, z uwzględnieniem tzw. zasady złotówka za złotówkę, o której mowa w art. 5 ust. 3-3d ustawy o świadczeniach rodzinnych.

Dlatego też zasiłek przyznawany jest na 12-miesięczny okres zasiłkowy, obejmujący okres od dnia 1 listopada do dnia 31 października następnego roku kalendarzowego.

Wraz z zasiłkiem rodzinnym osoba uprawniona może otrzymywać różnego rodzaju dodatki, tj. z tytułu:

urodzenia dziecka,
opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego,
samotnego wychowywania dziecka,
wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej,
kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego,
rozpoczęcia roku szkolnego,
podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania,

po spełnieniu warunków określonych odpowiednio w art. 9, 10, 11a, 12a, 13, 14 i 15 ustawy o świadczeniach rodzinnych.

Kwoty kryterium dochodowego oraz wysokość m.in. zasiłku rodzinnego i dodatków do tego świadczenia podlegają weryfikacji co 3 lata, z uwzględnieniem wyników badań progu wsparcia dochodowego rodzin. Termin ostatniej weryfikacji przypadł w 2018 r., a więc w nadchodzącym okresie zasiłkowym wymienione wartości pozostaną na niezmienionym poziomie.

Świadczenie alimentacyjne

Świadczenie z funduszu alimentacyjnego przysługuje osobie uprawnionej do alimentów od rodzica na podstawie tytułu wykonawczego pochodzącego lub zatwierdzonego przez sąd, która nie otrzymuje tych alimentów z uwagi na bezskuteczność egzekucji w rozumieniu art. 2 pkt 2 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów.

Należne jest ono osobie uprawnionej:

do ukończenia przez nią odpowiednio 18. albo - w przypadku, gdy uczy się w szkole lub szkole wyższej - 25. roku życia lub też
bezterminowo - w razie posiadania orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności.

Okres, na jaki przyznawane jest świadczenie alimentacyjne, zwane okresem świadczeniowym, obejmuje także 12 miesięcy, jednak rozpoczyna się od dnia 1 października danego roku i kończy 30 września następnego roku kalendarzowego.

Świadczenie alimentacyjne wypłacane jest w wysokości bieżąco ustalonych alimentów, nie wyższej jednak niż 500 zł. Przy czym zostanie ono przyznane, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę w rodzinie nie przekracza ustalonej kwoty granicznej, która w nowym okresie świadczeniowym wynosić będzie 800 zł.

Świadczenie 500+

Celem świadczenia wychowawczego jest częściowe pokrycie wydatków związanych z wychowywaniem dziecka, w tym z opieką nad nim i zaspokojeniem jego potrzeb życiowych. Po uwzględnieniu zmian w przepisach, wprowadzonych od 1 lipca 2019 r. za sprawą ustawy z dnia 26 kwietnia 2019 r. o zmianie ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 924), zwanej dalej ustawą nowelizującą, przysługuje ono:

matce albo ojcu, jeżeli dziecko wspólnie zamieszkuje i pozostaje na utrzymaniu matki albo ojca, lub
opiekunowi faktycznemu dziecka, jeżeli dziecko wspólnie zamieszkuje i pozostaje na utrzymaniu opiekuna faktycznego, albo
opiekunowi prawnemu dziecka, lub też
dyrektorowi domu pomocy społecznej.

Świadczenie 500+ należne jest do dnia ukończenia przez dziecko 18. roku życia, w wysokości 500 zł miesięcznie na dziecko.

Przy ustalaniu uprawnień do świadczenia 500+ na pierwsze/jedyne dziecko nie obowiązuje już (od 1 lipca 2019 r.) kryterium dochodowe. Ponadto za sprawą ustawy nowelizującej zmienił się okres, na jaki przyznawane jest/będzie świadczenie 500+, z okresu od dnia 1 października do dnia 30 września następnego roku na okres od dnia 1 czerwca do dnia 31 maja następnego roku, co pociąga za sobą zmianę dat występowania z wnioskami o te świadczenia na nowe okresy (wnioski drogą elektroniczną będzie można składać od dnia 1 lutego danego roku, a w wersji papierowej od dnia 1 kwietnia danego roku). Z tym zastrzeżeniem, że po raz pierwszy zasady te będą miały zastosowanie przy ustalaniu prawa do świadczenia wychowawczego na okres rozpoczynający się od dnia 1 czerwca 2021 r.

W przypadku złożenia wniosku o ustalenie prawa do świadczenia 500+:

po dniu 30 czerwca 2019 r. - prawo do tego świadczenia ustala się na okres do dnia 31 maja 2021 r., a więc na okres wykraczający poza standardowe 12 miesięcy,
w okresie od dnia 1 lipca 2019 r. do dnia 30 września 2019 r. - prawo do świadczenia 500+ ustala się na nowych zasadach (po zniesieniu kryterium dochodowego na pierwsze/jedyne dziecko), począwszy od dnia 1 lipca 2019 r., o ile prawo do tego świadczenia w okresie, na który jest ustalane, nie jest już przyznane.

Na wniosek

Każde z wymienionych świadczeń przyznawane jest na wniosek osoby uprawnionej lub jej przedstawiciela ustawowego, złożony we wskazanym przez ustawodawcę terminie, w formie elektronicznej lub papierowej za pośrednictwem poczty albo bezpośrednio w organie właściwym, o ile nie zachodzą określone przez ustawodawcę negatywne przesłanki przyznania danego świadczenia.

Osoba, która nienależnie pobierze świadczenia, będzie zobowiązana do ich zwrotu.

Z reguły przysługują one od miesiąca złożenia wniosku, nie wcześniej jednak niż od początku okresu zasiłkowego/świadczeniowego/na jaki są przyznawane do końca tego okresu. Wypłata świadczeń za pierwszy/e miesiąc/e nowego okresu uzależniona jest od daty złożenia wniosku o ich przyznanie (patrz: Tabela 2).

Aby więc zachować ciągłość w ich wypłacie, warto o nie wystąpić do końca sierpnia 2019 r.

**Tabela 1. Najważniejsze informacje dotyczące ubiegania się o świadczenia dla rodzin z dziećmi na nowe okresy 2019/2020¹⁾**
Rodzaj świadczenia
Zasiłek rodzinny	Świadczenia alimentacyjne	Świadczenia 500+
Wypłacane przez
organ właściwy, tj. wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, właściwego ze względu na miejsce zamieszkania osoby
ubiegającej się o świadczenie	uprawnionej do świadczenia	ubiegającej się o świadczenie
Przysługuje
obywatelom polskim oraz spełniającym określone warunki cudzoziemcom, jeżeli zamieszkują na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres zasiłkowy, w którym otrzymują świadczenia rodzinne, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy międzynarodowe o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej
rodzicom, jednemu z rodziców, opiekunowi prawnemu albo faktycznemu dziecka, osobie uczącej się	osobie uprawnionej do alimentów od rodzica na podstawie tytułu wykonawczego pochodzącego lub zatwierdzonego przez sąd, jeżeli egzekucja okazała się bezskuteczna	matce, ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka lub też dyrektorowi domu pomocy społecznej
Kryterium dochodowe
obowiązuje		nie obowiązuje
Możliwość składania wniosków na nowe okresy
od 1 lipca 2019 r. - drogą elektroniczną za pomocą
portalu empatia.mrpips.gov.pl		portalu empatia.mrpips.gov.pl, PUE ZUS lub bankowości elektronicznej
od 1 sierpnia 2019 r. - w wersji papierowej
Miejsce składania dokumentów
w urzędzie gminy lub miasta właściwym ze względu na miejsce zamieszkania
osoby ubiegającej się o świadczenie	osoby uprawnionej	osoby ubiegającej się o świadczenie¹⁾
Okres, na jaki przyznawane jest świadczenie
od dnia 1 listopada 2019 r. do dnia 31 października 2020 r.	od dnia 1 października 2019 r. do dnia 30 września 2020 r.	odpowiednio od dnia 1 lipca²⁾ lub 1 października 2019 r. do 31 maja 2021 r.
Prawo do świadczenia przysługuje
począwszy od miesiąca, w którym wpłynął wniosek z prawidłowo wypełnionymi dokumentami, do końca okresu zasiłkowego, z zastrzeżeniem określonym w art. 24 ust. 2a i 3 ustawy o świadczeniach rodzinnych	począwszy od miesiąca, w którym wpłynął wniosek do organu właściwego wierzyciela, nie wcześniej niż od początku okresu świadczeniowego do końca tego okresu.	z założenia począwszy od miesiąca, w którym wpłynął wniosek z prawidłowo wypełnionymi dokumentami, do końca okresu, na jaki jest przyznawane, nie wcześniej niż od dnia odpowiednio urodzenia się dziecka, objęcia dziecka opieką, przysposobienia dziecka lub umieszczenia dziecka w domu pomocy społecznej³⁾

¹⁾	W przypadku gdy o świadczenie wychowawcze ubiega się dyrektor domu pomocy społecznej - właściwym jest urząd gminy lub miasta ze względu na miejsce położenia tego domu pomocy społecznej.
²⁾	W przypadku złożenia wniosku o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego w okresie od dnia 1 lipca do dnia 30 września 2019 r., prawo do świadczenia wychowawczego na podstawie tego wniosku ustala się, począwszy od dnia 1 lipca 2019 r., o ile prawo do świadczenia wychowawczego w okresie, na który jest ustalane, nie jest przyznane.
³⁾	Z zastrzeżeniem określonym w art. 18 ust. 2a-2c ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, z uwzględnieniem art. 12 ustawy nowelizującej.

**Tabela 2. Wpływ daty złożenia wniosku o świadczenia dla rodzin na ich wypłatę za pierwsze miesiące okresów, na jakie są one przyznawane**
Miesiąc złożenia wniosku o dane świadczenie	Ustalenie prawa do świadczenia oraz jego wypłata za pierwszy/e miesiąc/e nowego okresu w przypadku
	zasiłku rodzinnego	świadczenia alimentacyjnego	świadczenia 500+
lipiec 2019 r.	za listopad 2019 r. - do dnia 30 listopada 2019 r.	za październik 2019 r. - do dnia 31 października 2019 r.
sierpień 2019 r.
wrzesień 2019 r.	za listopad i grudzień 2019 r. - do dnia 31 grudnia 2019 r.	za październik i listopad 2019 r. - do dnia 30 listopada 2019 r.
październik 2019 r.		za październik, listopad i grudzień 2019 r. - do dnia 31 grudnia 2019 r.
listopad 2019 r.	za listopad i grudzień 2019 r. oraz styczeń i luty 2020 r. - do dnia 29 lutego 2020 r.	za listopad i grudzień 2019 r. oraz styczeń 2020 r. - do dnia 31 stycznia 2020 r.
grudzień 2019 r.	za grudzień 2019 r. oraz styczeń i luty 2020 r. - do 29 lutego 2020 r.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 28.11.2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2018 r. poz. 2220 ze zm.)

Ustawa z dnia 7.09.2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz. U. z 2019 r. poz. 670 ze zm.)

Ustawa z dnia 11.02.2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz. U. z 2018 r. poz. 2134 ze zm.)

autor: Bożena Dziuba
Gazeta Podatkowa nr 54 (1616) z dnia 2019-07-08

GOFIN podpowiada