Z tym L4 możesz swobodnie wyjść na zakupy. Ale jest pewien haczyk

Po wprowadzeniu nowelizacji możliwe będzie także częściowe L4. Co to właściwe oznacza? Jeśli lekarz wystawi nam zwolnienie np. na skręconą kostkę, to wciąż będziemy mogli wykonywać pracę umysłową, także u innego pracodawcy.

Zwolnienie lekarskie, popularnie zwane L4, ma przede wszystkim jeden cel - umożliwić pracownikowi powrót do zdrowia. Każda aktywność, która może spowolnić proces leczenia lub wpłynąć na pogorszenie stanu zdrowia, stoi w sprzeczności z celem zwolnienia.

Dlatego też przepisy stanowią, że pracownik, który podejmuje działania zarobkowe lub niezgodne z zaleceniami lekarza, może stracić prawo do zasiłku chorobowego za cały okres L4. Ale czy każda drobna czynność to już "praca"? Do tej pory odpowiedź nie była jednoznaczna.

Co dokładnie oznacza "praca zarobkowa" w kontekście L4? Nowelizacja ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego, która ma zacząć obowiązywać od I kwartału 2025 roku, ma na celu precyzyjne zdefiniowanie tego pojęcia.

Zgodnie z nowymi propozycjami, praca zarobkowa to każda czynność mająca charakter zarobkowy - niezależnie od tego, czy wynagrodzenie jest wypłacane regularnie, czy stanowi sporadyczny dodatek. Jednak wprowadzona zostanie też istotna granica: czynności incydentalne, czyli te podejmowane w wyjątkowych sytuacjach (np. podpisanie pilnej faktury, która zapobiega poważnym stratom finansowym pracodawcy), nie będą już automatycznie skutkowały utratą zasiłku.

Musimy jednak pamiętać, że granica między "pracą" a drobną, incydentalną czynnością jest bardzo cienka. Jeżeli na L4 zaczniemy regularnie odpowiadać na służbowe e-maile, odbierać telefony od szefa czy nawet angażować się w bardziej złożone zadania, ryzykujemy kwalifikację takiej aktywności jako pracy zarobkowej, a to może skutkować utratą prawa do świadczenia.

Nowelizacja ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego wprowadza również pojęcie częściowego L4. Wynika z niego, że pracownik może być częściowo niezdolny do pracy w swoim głównym zawodzie, ale jednocześnie zdolny do wykonywania innych, mniej obciążających zadań (także u innego pracodawcy). Jeśli zatem pracuje fizycznie i dozna kontuzji, która uniemożliwia mu wykonywanie ciężkiej pracy, ale lekarz uzna, że może wykonywać lżejsze zadania biurowe, może pracować na częściowym L4. Dzięki temu pracownik nie traci całkowicie dochodu, a pracodawca może nadal korzystać z jego umiejętności w ograniczonym zakresie.

Coraz częściej spotykamy się z tzw. L4 "chodzącym", czyli zwolnieniem lekarskim, w którym lekarz zaznacza, że pacjent może wykonywać pewne czynności, gdy jego stan zdrowia na to pozwala. Ale czy to oznacza, że możemy swobodnie spacerować po mieście i wybrać się do galerii handlowej? Odpowiedź brzmi: "Tak, ale...".

Nowe przepisy precyzują, że jeśli lekarz w e-ZLA (elektronicznym zwolnieniu) wskazuje, że pacjent "może chodzić", dozwolone są czynności niezbędne dla codziennego funkcjonowania, takie jak:

• wizyta w aptece po niezbędne leki,
  
• krótkie wyjścia do sklepu na podstawowe zakupy,
  
• udział w kontrolach lekarskich, rehabilitacji lub innych spotkaniach medycznych.

To rozwiązanie daje pewną ulgę - w końcu nikt nie powinien rezygnować z zakupów spożywczych czy wizyty u fizjoterapeuty tylko dlatego, że się leczy. Ale uwaga: wychodzenie poza te granice może zostać potraktowane jako naruszenie zasad L4. Planowanie dłuższej wycieczki, remontu mieszkania wyjazdu na wakacje albo intensywne wykonywanie obowiązków zawodowych podczas zwolnienia, może skończyć się kontrolą ze strony ZUS i w konsekwencji - koniecznością zwrotu zasiłku. Dlatego powinniśmy stosować się do zaleceń lekarza i dokładnie czytać informacje zawarte w e-ZLA.

Przeczytaj również:

Kontrole L4 przez ZUS. Jakie metody stosują kontrolerzy?

Szykują się zmiany w zwolnieniach lekarskich. Wzrasta podstawa chorobowego, na l4 będzie można pracować

L4 się przedłuża? Oto moment, w którym pracodawca może cię zwolnić – szybciej, niż myślisz