Zasiłki dla pracowników tymczasowych

Wmyśl ustawy z dnia 9 lipca 2003 r. o zatrudnianiu pracowników tymczasowych (Dz.U. nr 166, poz. 1608) pracownik tymczasowy to osoba zatrudniona przez agencję pracy tymczasowej wyłącznie w celu wykonywania pracy tymczasowej na rzecz i pod kierownictwem pracodawcy użytkownika.

Świadczenia chorobowe zostały określone w ustawie z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. nr 60, poz. 636, z późn. zm. - zwana dalej: ustawą o świadczeniach). Do zasiłków najczęściej wypłacanych pracownikowi tymczasowemu należą: w chorobowy w macierzyński w opiekuńczy.

Do stosunków między pracownikami tymczasowymi a zatrudniającymi ich agencjami pracy tymczasowej stosuje się przepisy prawa pracy dotyczące pracownika i pracodawcy. A więc przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego oraz pozostałych świadczeń z tytułu choroby i macierzyństwa mają zastosowanie ogólne zasady dotyczące ustalania podstawy wymiaru zasiłków przysługujących pracownikom. Jednakże ze względu na specyfikę pracy tymczasowej przyjęto odmienne zasady uzupełniania wynagrodzenia oraz ustalenia minimalnej podstawy wymiaru świadczeń.

Wynagrodzenie chorobowe

W razie choroby pracownika tymczasowego agencja pracy tymczasowej wypłaca mu wynagrodzenie chorobowe z własnych środków. Przysługuje ono za 33 dni niezdolności do pracy z powodu choroby w ciągu roku kalendarzowego (art. 92 k.p.).

Przy ustalaniu świadczeń z ubezpieczenia chorobowego należy kierować się przepisami ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych.

Okres wyczekiwania

Pracownik tymczasowy nabywa prawo do świadczeń chorobowych po upływie 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego. Okresy ubezpieczenia chorobowego sumuje się, jeżeli przerwa między nimi nie przekroczyła 30 dni albo jest spowodowana urlopem wychowawczym, urlopem bezpłatnym lub odbywaniem czynnej służby wojskowej przez żołnierza niezawodowego. Świadczenie z tytułu choroby będzie zatem przysługiwało po upływie 30 dni podlegania ubezpieczeniu chorobowemu w przypadku niezdolności do pracy powstałej w czasie trwania ubezpieczenia.

WAŻNE Jeżeli pracownik tymczasowy staje się niezdolny do pracy w pierwszym miesiącu pracy, a umowa została zawarta na okres krótszy niż 1 miesiąc kalendarzowy, jego wynagrodzenie należy uzupełnić do okresu, na który została zawarta umowa.

Po ustaniu ubezpieczenia chorobowego świadczenie będzie się należało po spełnieniu pozostałych warunków: niezdolność do pracy trwa co najmniej 30 dni, powstała nie później niż w ciągu 14 dni od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego lub nie później niż w ciągu 3 miesięcy od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego - w razie choroby zakaźnej, której okres wylęgania jest dłuższy niż 14 dni, lub innej choroby, której objawy chorobowe ujawniają się po okresie dłuższym niż 14 dni od początku choroby.

Podstawa zasiłku

Podstawę wymiaru zasiłku z ubezpieczenia chorobowego stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. Jeżeli niezdolność powstała przed upływem 12 miesięcy, to do podstawy wymiaru zasiłków należy przyjąć przeciętne miesięczne wynagrodzenie za pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia. W przypadku powstania niezdolności do pracy w pierwszym miesiącu zatrudnienia podstawę ustala się na podstawie wynagrodzenia za ten miesiąc.

Jeżeli pracownik zawarł z tym samym pracodawcą kilka umów o pracę kolejno po sobie następujących, to przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku uwzględnia się wynagrodzenie otrzymane z tytułu tych umów. Jako przerwy w ubezpieczeniu nie traktuje się przerwy przypadającej na dzień ustawowo wolny od pracy. Przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku przysługującego pracownikowi tymczasowemu wykonującemu pracę na podstawie kolejno po sobie następujących umów o pracę zawartych z tą samą agencją, nawet dla różnych pracodawców-użytkowników, wynagrodzenie z tych umów powinno się sumować, jeżeli nie wystąpiła przerwa w ubezpieczeniu.

Gdy wynagrodzenia z zawartych umów są różne, to w przypadku konieczności uzupełnienia wynagrodzenia, uzupełnia się odrębnie wynagrodzenie z tytułu każdej z umów.

Uzupełnienie podstawy

Jeżeli niezdolność do pracy powstała przed upływem pełnego miesiąca kalendarzowego ubezpieczenia chorobowego, podstawę wymiaru zasiłków stanowi wynagrodzenie, które ubezpieczony będący pracownikiem osiągnąłby, gdyby pracował pełny miesiąc kalendarzowy (art. 37 ust. 1 ustawy o świadczeniach).

Jeżeli pracownik tymczasowy staje się niezdolny do pracy w pierwszym miesiącu pracy, a umowa została zawarta na okres krótszy niż 1 miesiąc kalendarzowy, to ze względu na charakter pracy nie uzupełniamy wynagrodzenia do pełnego, czyli do wynagrodzenia, które pracownik by otrzymał, gdyby przepracował cały miesiąc. W takim przypadku uzupełnia się do okresu, na który została zawarta umowa, z tytułu której powstało prawo do zasiłku z uwzględnieniem kolejno po sobie następujących umów o pracę.

Jeśli pracownik tymczasowy został zatrudniony w trakcie miesiąca kalendarzowego i zachorował w drugim miesiącu zatrudnienia, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego należy ustalić na podstawie wynagrodzenia za miesiąc, w którym pracownik stał się niezdolny do pracy (drugi miesiąc zatrudnienia), po uzupełnieniu do kwoty, którą pracownik otrzymałby, gdyby nie chorował w tym miesiącu, tj. wynagrodzenie uzupełnienia się do kwoty, którą otrzymałby za dni trwania umowy o pracę.

Minimalna podstawa

Artykuł 45 ustawy o świadczeniach daje gwarancję najniższej podstawy wymiaru zasiłku chorobowego, która dla pracowników tymczasowych powinna być ustalona w zależności od czasu pracy i okresu trwania umowy w danym miesiącu, jeżeli umowa trwała krócej niż miesiąc kalendarzowy (przykład).

3 KROKI

Minimalną podstawę wymiaru zasiłku za miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy, obliczamy następująco:

1. Kwotę minimalnego wynagrodzenia pomniejszamy o składki na ubezpieczenie społeczne finansowane przez ubezpieczonego, tj., 18,71 proc.

2. Otrzymany wynik dzielimy przez liczbę dni roboczych w miesiącu, w którym powstała niezdolność do pracy.

4. Uzyskaną kwotę mnożymy przez liczbę dni roboczych trwania umowy (umów), z tytułu której powstało prawo do zasiłku.

PRZYKŁAD Pracownik tymczasowy był zatrudniony w agencji pracy tymczasowej w okresach: od 4 stycznia do 16 stycznia 2006 roku, od 26 stycznia do 2 lutego 2006 roku, od 6 lutego do 21 lutego 2006 roku, od 27 lutego do 3 marca 2006 roku. Pracownik był chory od 1 marca do 20 marca. W tym przypadku, aby ustalić podstawę wymiaru zasiłku, nie sumujemy wszystkich umów, ponieważ występowały między nimi przerwy w ubezpieczeniu. Do ustalenia zasiłku uwzględnia się kwotę wynagrodzenia uzyskanego z ostatniej umowy, czyli zawartej na okres od 27 lutego do 3 marca 2006 roku. Wynagrodzenie uzyskane należy uzupełnić do kwoty, którą pracownik otrzymałby, gdyby przepracował cały okres umowy. Pracownik z tytułu umowy otrzymuje wynagrodzenie zmienne.
Pracownik z tytułu umowy otrzymał wynagrodzenie 300 zł, co po pomniejszeniu o kwotę 56,13 zł (18,71 proc.) wyniosło 243,87 zł.
243,87 : 2 = 121,94 zł;
121,94 zł x 5 = 609,70 zł.
Uzyskana kwota wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru zasiłku chorobowego jest wyższa od najniższej podstawy wymiaru.
Minimalne wynagrodzenie wynosi 899,10 - 168,22 zł (18,71 proc.) = 730,88 zł.
730,88 zł : 20 dni (liczba dni roboczych w lutym 2006 roku) x 5 (liczba dni umowy o pracę) =182,70 zł.

Tomasz Podgórski