530 mln zł trafi na innowacyjne badania w Polsce. Konkurs na międzynarodowe agendy badawcze ma przyciągnąć do kraju najlepszych naukowców

Pieniądze umożliwią pracę wybitnym naukowcom, którzy w Polsce podejmą badania nad rozwiązaniami przełomowymi dla nauki i biznesu. Ruszył właśnie pierwszy konkurs Fundacji na rzecz Nauki Polskiej w ramach projektu MAB. Na cały projekt przeznaczono 530 mln zł z programu operacyjnego Inteligentny Rozwój.

- Konkurs na międzynarodowe agendy badawcze dotyczy tworzenia miejsc, w których będą prowadzone prace naukowe na najwyższym poziomie i w których zarządzanie nauką i naukowcami będzie wyglądać zupełnie inaczej, niż teraz robimy to w Polsce - wyjaśnia w rozmowie z agencją informacyjną Newseria Biznes prof. Maciej Żylicz, prezes Fundacji na rzecz Nauki Polskiej.

O dofinansowanie mogą się starać wybitni uczeni z Polski i zagranicy, którzy podejmą się zorganizowania i prowadzenia prac badawczo-rozwojowych, w ramach projektów i jednostek tworzonych wspólnie z wiodącymi ośrodkami z innych państw.

- Do konkursu może się zgłosić wybitny naukowiec z propozycją zarówno tematu badań, jak i organizacji całej jednostki w Polsce, która będzie całkowicie podporządkowana realizacji agendy badawczej pod jego kierunkiem. Kandydat musi mieć fantastyczny dorobek naukowy, to jest pierwszy warunek. Drugim warunkiem jest to, aby kandydat przedstawił nam główne założenia instytucji, którą zamierza kierować. Ponadto agendy badawcze muszą być spójne z założeniami tzw. inteligentnych specjalizacji przyjętych na poziomie krajowym - wyjaśnia prof. Żylicz.

Agenda badawcza powinna odpowiadać na konkretne wyzwanie istotne dla nauki, gospodarki czy społeczeństwa, a projekt powinien cechować się nowatorskim i przełomowym podejściem do jego podjęcia.

W założeniach programu przewidziano też to, że przynajmniej część zespołów będzie budowana w partnerstwie z przemysłem.

- Taka jednostka może uzyskać 35 mln zł właśnie na badania naukowe i zatrudnienie ludzi na kolejne pięć lat, ale może uzyskać dodatkowo jeszcze 10 mln na następne lata, pod warunkiem że przejdzie ocenę jakościową - mówi prezes Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. - Te pieniądze będą przeznaczone na zatrudnienie najlepszych naukowców na świecie.

Uczestnicy projektu MAB mogą się też starać o wsparcie z konkursu Teaming for Excellence w ramach unijnego programu Horyzont 2020. Jednostka, która weźmie udział w konkursie europejskim, dodatkowo może uzyskać 15 mln euro.

- Efektem końcowym projektu MAB ma być koncentracja naukowców i uzyskanie masy krytycznej w tych zakresach nauki, które są niezbędne dla gospodarki - wyjaśnia prof. Maciej Żylicz - Jednym z najważniejszych dla nas elementów jest to, żeby wyznaczyć standard uprawiania nauki w Polsce. Mam nadzieję, że po paru latach będą to najlepsze instytucje naukowe w Polsce, które będą wyznaczały przyszłe standardy w tym kraju.

Celem projektu jest stworzenie w Polsce wyspecjalizowanych ośrodków naukowych, prowadzących najlepsze światowe praktyki w zakresie identyfikowania programów i tematów badawczych, polityki personalnej, zarządzania pracami badawczo-rozwojowymi oraz komercjalizacji wyników takich prac.

Łączny budżet projektu Międzynarodowych Agend Badawczych to około 530 mln zł. Jest on współfinansowany w ramach IV osi programu operacyjnego Inteligentny Rozwój (PO IR). Realizuje go FNP na mocy umowy z Narodowym Centrum Badań i Rozwoju pełniącym rolę instytucji pośredniczącej w programie. FNP zamierza ogłaszać kolejne konkursy w 2016 i 2017 roku.