Chorujesz i chcesz pracować? Są przypadki, gdy ZUS tego nie zabrania

Nie każdy zasiłek z ZUS uniemożliwia pracownikowi podjęcie pracy. Nie każda choroba sprawia, że pracy podjąć nie można. Uprzywilejowane w tych kwestiach są osoby prowadzące działalność gospodarczą. Jak to możliwe?

Niezdolność do pracy w czasie choroby to jedna z tzw. usprawiedliwionych nieobecności w pracy pracownika. Czasowa niezdolność do pracy może być spowodowana chorobą, pobytem w szpitalu lub koniecznością osobistego sprawowania opieki nad chorym członkiem rodziny. 

Taką niezdolność do pracy potwierdza zaświadczenie lekarskie wystawione przez ZUS także na potrzeby wypłaty zasiłku chorobowego. W większości przypadku ten stan rzeczy wyklucza jakąkolwiek formę podjęcia pracy:

- Jeżeli ubezpieczony świadczy pracę, to nie przysługuje mu zasiłek chorobowy, ponieważ za wykonaną pracę pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia - tłumaczy Interii Biznes Wojciech Dąbrówka, Rzecznik Prasowy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

W teorii zatem w czasie niezdolności od pracy nie można wykonywać pracy zarobkowej ani wykorzystywać zwolnienia od pracy w sposób niezgodny z jego celem. Od tej zasady są jednak wyjątki.

Specyficznym czasem, gdy pracownik nie świadczy pracy na rzecz pracodawcy i pobiera świadczenie z ZUS, jest czas urlopu macierzyńskiego. Ten przysługuje ubezpieczonym objętym obowiązkowym lub dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym. A kiedy w czasie macierzyńskiego można pracować? 

Dotyczy to przede wszystkim pracowników na etacie w trakcie urlopu macierzyńskiego, którzy jednocześnie prowadzą działalność gospodarczą. W czasie przebywania na urlopie macierzyńskim, rodzicielskim czy wychowawczym można założyć i prowadzić działalność gospodarczą, co wynika ze swobody prowadzenia działalności gwarantowane prawem. 

W tym czasie przedsiębiorca może wystawiać faktury i uzyskiwać przychody (bez ograniczeń, które dotyczą pracy na umowie o pracę czy umowach cywilnoprawnych w czasie macierzyńskiego), zatem może pracować i zarabiać, opłacając jedynie składkę zdrowotną. Zasiłek macierzyński zwalnia bowiem przedsiębiorcę z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne i Fundusz Pracy. 

W sieci nie brakuje pytań o możliwość podjęcia pracy np. w czasie pobytu w szpitalu lub bezpieczne odpisanie na służbowego maila w czasie zwolnienia lekarskiego. W przypadku pobierania zasiłku chorobowego z ZUS każde takie zachowanie będzie niosło ryzyko odebrania świadczenia, ale dotyczy to tylko przypadków, gdy takie świadczenie jest pobierane:

"Nie ma zwolnienia, nie ma sprawy, ja działałam z mojej jdg, leżąc w szpitalu. Pytałam wcześniej w ZUS-ie, jak to wygląda i jest luz, jeśli nie bierzesz zwolnienia" - odpowiada jedna z użytkowniczek na Facebooku pod pytaniem o możliwość pracy w czasie przebywania w szpitalu. 

Ponownie mowa zatem o przedsiębiorcach. Osoby prowadzące działalność gospodarczą nie mają prawa do urlopu wypoczynkowego, okolicznościowego czy urlopu bezpłatnego - przynajmniej w myśl przepisów gwarantowanych pracownikom etatowym. Zwykle te aspekty uznawane są obciążenie, jednak mogą działać na korzyść w sytuacji, gdy mimo pobytu w szpitalu, przedsiębiorca będzie chciał dalej pracować na rzecz swojej firmy. 

Dotyczy to także klasycznych przypadków choroby. Przeziębiany przedsiębiorca może swobodnie udać się do lekarza i uzyskać od niego pomoc, jednak jeśli nie poprosi o wystawienie zwolnienia lekarskiego, po powrocie do domu będzie mógł bez przeszkód nadal pracować, a grypa nie będzie ku temu przeszkodą w sensie prawnym.

Agnieszka Maciuła-Ziomek