Chwila dokonania dostawy towarów a "nowy" obowiązek podatkowy w VAT

Z konstrukcji podatku od towarów i usług wynika, iż podatnik, który wykonuje czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT, zobowiązany jest opodatkować daną czynność w momencie powstania obowiązku podatkowego. Przywołany już nowy art. 19a ust. 1 ustawy o VAT formułuje zasadę, zgodnie z którą podatek staje się wymagalny w rozliczeniu za okres, w którym dokonana została dostawa towarów bądź świadczenie usług i powinien być rozliczony za ten okres.

Warto zatem wyjaśnić jak należy rozumieć zwrot "chwila dokonania dostawy towarów". Z wydaniem towaru przez dostawcę łączy się istotny skutek dokonania sprzedaży towarów, polegający m.in. na przejściu na odbiorcę korzyści i ciężarów związanych z towarem oraz ryzyka przypadkowej utraty lub uszkodzenia towaru. Chwilą decydującą o przejściu na odbiorcę korzyści i ciężarów związanych z towarem oraz ryzyka przypadkowej utraty lub uszkodzenia towaru jest - co do zasady - wydanie towaru. Dokonanie dostawy, o którym mowa w art. 19a ust. 1 ustawy oznacza zatem faktyczne zrealizowanie dostawy. Jeżeli strony oznaczyły inną chwilę niż wydanie towaru dla przejścia korzyści i ciężarów, to w razie wątpliwości przyjmuje się, że ta sama chwila dotyczy przejścia ryzyka przypadkowej utraty lub uszkodzenia towaru. Ponadto, stosownie do art. 353 KC, strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Z powyższej zasady wynika, że strony mogą dowolnie kształtować treść umowy w granicach wyznaczonych przez obowiązujące przepisy prawa, w tym także przepisy prawa podatkowego.

Zastosowanie powyższego może budzić pewne wątpliwości np. w sytuacji gdy sprzedawane towary będą wysyłane do nabywcy. Najczęściej w takim przypadku różnice między wysyłką towaru a jego odebraniem wynoszą nawet kilka dni. O ile w ciągu miesiąca taka sytuacja dla momentu powstania obowiązku podatkowego od 1 stycznia 2014 nie powinna stanowić problemu, tak na przełomie miesiąca może już powodować pewne komplikacje. Do takiego przypadku odniósł się właśnie Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z dnia 22 sierpnia 2013 r. (znak IPPP1/443-526/13-2/AP). Sprawa dotyczyła przedsiębiorcy, który w ramach prowadzonej działalności zawiera szereg umów handlowych na dostawę swych wyrobów. W umowach handlowych zawarto zapisy dotyczące przeniesienia dysponowania towarem jako właściciel w momencie dostawy/dostarczenia wyrobu do odbiorcy. Przedsiębiorca w złożonym wniosku wyjaśnił, że szczególnym przypadkiem dostawy są dostawy dokonywane na przełomie miesiąca, gdzie wydanie towaru z magazynu następuje w ostatnim dniu miesiąca (w tym samym dniu zostaje wystawiona WZ i faktura sprzedaży). Towar zostaje wydany przewoźnikowi, który dostarcza go w pierwszym dniu następnego miesiąca.

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie wydając interpretację na gruncie przepisów ustawy o VAT mających obowiązywać od 1 stycznia 2014 r. stwierdził, że: "(...) w sytuacji, gdy Wnioskodawca wystawi fakturę w ostatnim dniu miesiąca i jednocześnie dany towar przekaże na własne ryzyko przewoźnikowi, który towar ten dostarczy odbiorcy następnego dnia (a więc już w następnym miesiącu), zaś z zawartej umowy wynikać będzie, że prawo do rozporządzania towarami jak właściciel przejdzie na kupującego w momencie dostarczenia do punktu odbioru kupującego (siedziby kupującego, jego magazynu czy bezpośrednio sklepu) - a więc dokonana zostanie dostawa towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT - obowiązek podatkowy powstanie właśnie z chwilą dokonania tej dostawy. Na powstanie obowiązku podatkowego w przedmiotowej sytuacji nie będzie miało wpływu, iż faktura dokumentująca sprzedaż wystawiona zostanie 1 dzień przed dokonaniem tej dostawy."

Justyna Zając-Wysocka, Radca prawny, Dyrektor Departamentu Doradztwa Podatkowego Małopolskiego Instytutu Studiów Podatkowych w Krakowie

^{Artykuł ma charakter jedynie informacyjny i stanowi publikację zainspirowaną treścią artykułów prasowych, interpretacji organów podatkowych i orzeczeń sądów administracyjnych. Nie stanowi porady ani opinii podatkowej czy prawnej w rozumieniu art. 2 ust. 1 i art. 31 ustawy o doradztwie podatkowym (Dz. U. z 1996 r. Nr 102, poz. 475, ze zm.) i jest odzwierciedleniem poglądów wyrażanych przez autorów publikacji. Małopolski Instytut Studiów Podatkowych Sp. z o.o. nie bierze odpowiedzialności za ewentualne skutki podejmowanych decyzji na ich podstawie.}