Czy zmiana ustawy o rachunkowości umożliwi faktyczne zawieszenie działalności gospodarczej?
Dnia 2 czerwca 2011 r. weszła w życie nowelizacja ustawy o rachunkowości oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2011 r. Nr 102, poz. 585), której głównym celem jest ograniczenie sprawozdawczych i dokumentacyjnych obowiązków przedsiębiorców w okresie zawieszenia działalności gospodarczej, czyli umożliwienie "prawdziwego" zawieszenia działalności gospodarczej.
Nowelizacja ma znaczenie dla podmiotów, które na podstawie ustawy o rachunkowości, zobowiązane są do prowadzenia ksiąg rachunkowych (czyli tzw. pełnej księgowości). Są to m.in. spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki akcyjne oraz spółki komandytowe.
Zgodnie z nowelizacją, przedsiębiorca zawieszający działalność gospodarczą, spełniający łącznie ściśle określone warunki może być zwolniony z obowiązków związanych z rachunkowością, czyli z: prowadzenia ksiąg rachunkowych, sporządzania, badania, składania w sądzie rejestrowym oraz składania do publikacji sprawozdania finansowego, jak również sporządzania i składania sprawozdania z działalności.
Aby skorzystać z powyższej możliwości, przedsiębiorca musi zawiesić działalność na pełen rok obrotowy (w zależności od danego przedsiębiorcy albo pełen rok kalendarzowy albo okres trwający 12 pełnych kolejnych miesięcy kalendarzowych). Jednocześnie, taki przedsiębiorca nie może dokonywać odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych, ani nie mogą u niego występować inne zdarzenia wywołujące skutki o charakterze majątkowym lub finansowym, czyli np. przedsiębiorca nie może sprzedać środka trwałego.
Dodatkowo, aby skorzystać ze zwolnienia z powyższych obowiązków przedsiębiorca nie może być emitentem papierów wartościowych dopuszczonym do obrotu na rynku regulowanym w państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (dalej "EOG"). Co więcej, nie może on nawet ubiegać się o dopuszczenie do obrotu na rynku regulowanym w państwie należącym do EOG, ani nawet zamierzać ubiegać się o dopuszczenie do obrotu na tym rynku.
Nowelizacja wprowadziła także istotną zmianę w ustawie - Kodeks spółek handlowych. Dotychczas, zwyczajne zgromadzenie wspólników (zwyczajne walne zgromadzenie) odbywało się także w sytuacjach, gdy działalność gospodarcza spółki w poprzedzającym roku obrotowym była zawieszona.
Zgodnie z nowelizacją, za rok obrotowy, w którym działalność spółki przez cały czas pozostawała zawieszona i nie doszło do zamknięcia ksiąg rachunkowych na koniec tego roku obrotowego zwyczajne zgromadzenie wspólników (zwyczajne walne zgromadzenie) może się nie odbyć, jeśli wspólnicy podejmą stosowną uchwałę w tym zakresie. W takim przypadku przedmiotem obrad następnego zwyczajnego zgromadzenia wspólników (zwyczajnego walnego zgromadzenia) są również sprawy dotyczące roku obrotowego, w którym działalność spółki pozostawała zawieszona.
Zmiany wprowadzone nowelizacją należy ocenić pozytywnie, choć ścisłe określenie warunków, które muszą zostać spełnione łącznie, aby przedsiębiorcy mogli skorzystać z możliwości wprowadzonych nowelizacją, może przyczynić się do tego, że jednak niewielu przedsiębiorców z nich skorzysta. Miejmy jednak nadzieję, że podstawowy skutek, jaki miała wywołać nowelizacja, czyli poprawa sytuacji przedsiębiorcy w okresie zawieszenia działalności gospodarczej przez eliminację zbędnych obowiązków sprawozdawczych i dokumentacyjnych, zostanie osiągnięty i przedsiębiorcy podlegający ustawie o rachunkowości będą mogli również faktycznie zawiesić działalność gospodarczą.
Aneta Wrona-Kłoczko
aplikantka radcowska M. Szulikowski i Partnerzy Kancelaria Prawna