Dokumenty ZUS po zakończeniu ulgi na start
Osoba, która zakłada działalność gospodarczą i spełnia określone warunki, może przez pierwsze pół roku jej prowadzenia nie płacić za siebie do ZUS składek na ubezpieczenia społeczne, korzystając z tzw. ulgi na start. Po upływie tego okresu przedsiębiorca podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym, ale może skorzystać z następnej preferencji, tzw. małego ZUS, o ile oczywiście spełni ku temu wymagane warunki. Jednak niezależnie od tego, czy z niej skorzysta, czy nie, będzie musiał przekazać do ZUS odpowiednie dokumenty.
Okres ulgi na start
Przedsiębiorca będący osobą fizyczną prowadzący działalność gospodarczą na podstawie wpisu do CEIDG, może skorzystać z tzw. ulgi na start. Preferencja ta polega na tym, że przez okres 6 miesięcy kalendarzowych liczonych od dnia podjęcia działalności gospodarczej przedsiębiorca nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym (emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu). Nie ma więc obowiązku opłacania składek na te ubezpieczenia. Warunkiem skorzystania z niej jest:
- podjęcie działalności gospodarczej po raz pierwszy albo ponownie po upływie co najmniej 60 miesięcy od dnia jej ostatniego zawieszenia lub zakończenia oraz
- niewykonywanie działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy, u którego przed dniem rozpoczęcia tej działalności w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym przedsiębiorca wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres obecnie wykonywanej działalności gospodarczej.
Począwszy od dnia dokonania wpisu do ewidencji działalności gospodarczej, przedsiębiorca ma jednak obowiązek zgłosić się do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego (na druku ZUS ZZA z kodem tytułu ubezpieczenia 05 40 X X) i opłacać za siebie składkę zdrowotną.
Przedsiębiorca spełniający określone warunki może korzystać z ulgi na start maksymalnie przez 6 miesięcy kalendarzowych. W przypadku gdy dzień faktycznego rozpoczęcia wykonywania działalności przypada pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego, miesiąc ten wlicza się do 6 miesięcy trwania ulgi. Jeśli natomiast przedsiębiorca rozpocznie wykonywanie działalności w trakcie miesiąca kalendarzowego, wówczas tego miesiąca nie wlicza się do okresu trwania ulgi na start.
Co po zakończeniu ulgi na start?
Jeśli przedsiębiorca po upływie pierwszych 6 miesięcy prowadzenia firmy jej nie zlikwiduje i nadal będzie ją prowadził, to wtedy obowiązkowe będą już dla niego ubezpieczenia społeczne (tj. emerytalne, rentowe i wypadkowe). Dobrowolnie może przystąpić tylko do ubezpieczenia chorobowego.
Może jednak skorzystać z kolejnej preferencji, tzw. małego ZUS. Polega ona na tym, że przedsiębiorca opłaca za siebie składki na ubezpieczenia społeczne od obniżonej podstawy wymiaru, wynoszącej 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia (w 2018 r. - 630 zł, a w 2019 r. - 675 zł). Jest to możliwe, o ile spełni warunki określone w art. 18a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1778 ze zm.), tj.:
- nie prowadzi lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania obecnej działalności nie prowadził innej pozarolniczej działalności,
- nie wykonuje na rzecz byłego pracodawcy takich samych czynności wchodzących w zakres obecnie wykonywanej działalności gospodarczej, jakie przed dniem jej rozpoczęcia wykonywał w ramach stosunku pracy (lub spółdzielczego stosunku pracy) w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym.
Gdyby przedsiębiorca nie spełniał warunków, aby korzystać z tzw. małego ZUS-u, składki na ubezpieczenia społeczne musiałby opłacać od zadeklarowanej podstawy, nie niższej jednak niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego (w 2018 r. - 2.665,80 zł, a w 2019 r. - 2.859 zł).
Dokumenty zgłoszeniowe
O zakończeniu ulgi na start przedsiębiorca powinien poinformować ZUS poprzez złożenie:
- wyrejestrowania z ubezpieczenia zdrowotnego na druku ZUS ZWUA, z kodem tytułu ubezpieczenia 05 40 X X,
- zgłoszenia do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych (emerytalnego, rentowych i wypadkowego) oraz zdrowotnego na druku ZUS ZUA, z nowym kodem tytułu ubezpieczenia (patrz tabela). Na tym druku przedsiębiorca może też równocześnie dokonać zgłoszenia siebie do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego.
|
Przykład Pan Adam nie jest rencistą. Rozpoczął wykonywanie działalności gospodarczej 4 czerwca 2018 r. Ponieważ spełnia warunki do korzystania z ulgi na start, z racji prowadzonej działalności nie podlega ubezpieczeniom społecznym w okresie od 4 czerwca 2018 r. do 31 grudnia 2018 r. W jego przypadku upływ 6 miesięcy kalendarzowych należy liczyć od 1 lipca do 31 grudnia 2018 r. Po zakończeniu korzystania z ulgi na start pan Adam będzie ją nadal prowadził. Tym samym od 1 stycznia 2019 r. obowiązkowe będą dla niego ubezpieczenia społeczne. Spełnia warunki określone w art. 18a ustawy systemowej, więc od 1 stycznia 2019 r. będzie mógł przez 24 miesiące (do 31 grudnia 2020 r.) opłacać za siebie składki społeczne od 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia. Od 1 stycznia 2019 r. powinien dokonać wyrejestrowania z ubezpieczenia zdrowotnego i następnie zgłoszenia do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego z kodem tytułu ubezpieczenia 05 70 0 0. |
| Kod | Opis |
| 05 70 | przedsiębiorca bez prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, dla którego najniższą podstawę wymiaru składek społecznych stanowi 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia |
| 05 72 | przedsiębiorca z prawem do renty z tytułu niezdolności do pracy, dla którego najniższą podstawę wymiaru składek społecznych stanowi 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia |
| 05 10 | przedsiębiorca bez prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, dla którego najniższą podstawę wymiaru składek społecznych stanowi 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego |
| 05 12 | przedsiębiorca z prawem do renty z tytułu niezdolności do pracy, dla którego najniższą podstawę wymiaru składek społecznych stanowi 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego |
autor: Dorota Wyderska
Gazeta Podatkowa nr 104 (1561) z dnia 2018-12-27