Emigracja ratunkiem dla niepełnosprawnych?
Ocenia się, że w Polsce żyje ok. 5,5 milionów osób niepełnosprawnych. Jedynie co dziesiąty utrzymuje się z własnej pracy, co jednak nie gwarantuje mu niezależności finansowej. Ok. 85 proc. niepełnosprawnych utrzymuje się ze świadczeń społecznych lub pozostaje na utrzymaniu najbliższych. Na tle pozostałych krajów Unii Europejskiej, Polska wypada bardzo źle - wynika z raportu Akademii PARP.
- Największą przeszkodą, jaka pojawia się przed osobą niepełnosprawną poszukującą pracy, jest sposób postrzegania kompetencji takich osób przez pracodawców. Dzięki coraz większemu zainteresowaniu problemem bezrobocia niepełnosprawnych przez media i władze lokalne, sytuacja niepełnosprawnych ulega stopniowej zmianie na lepsze - ocenia Aneta Grzyb-Hejduk, specjalista ds. szkoleń Akademii PARP.
Daleko w tyle
Z opublikowanego raportu wynika, że współczynnik aktywności zawodowej w grupie z umiarkowaną niepełnosprawnością wynosi w naszym kraju aktualnie ok. 12 proc., a z niepełnosprawnością lekką 22 proc. W krajach Unii Europejskiej wskaźnik ten wynosi średnio 40-50 proc.! Przykładowo: ok. 40 proc. w Wielkiej Brytanii, 46 proc. w Niemczech, aż do 62 proc. w Szwajcarii.
- Problem niepełnosprawnych to nie tylko brak akceptacji przez społeczeństwo, ale również problem z usamodzielnieniem się pod względem finansowym i zdobyciem godziwej pracy. Bezrobocie, w przypadku osób niepełnosprawnych, ma wyjątkowo dramatyczne oblicze - mówi Aneta Grzyb-Hejduk.
W celu poprawy sytuacji, Unia Europejska wprowadziła przepisy, które mają na celu pomoc zarówno osobom niepełnosprawnym, zakładającym własną działalność gospodarczą, jak i firmom zatrudniającym osoby niepełnosprawne. W Polsce niepełnosprawni mogą liczyć m.in. na dofinansowanie ze strony Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON). Zgodnie z nowelizacją ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, od 30 lipca 2007 roku niepełnosprawni, zakładający działalność gospodarczą, mogą liczyć m.in. na bezzwrotne dofinansowanie od PFRON. Do tej pory mogli liczyć jedynie na pożyczkę.
Nadzieja w emigracji?
- Jedną z istotnych barier aktywizacji zawodowej niepełnosprawnych nadal jest wykształcenie. Ogromną szansą na wyjście z zaklętego kręgu bierności zawodowej jest ustawiczne kształcenie - twierdzi Aneta Grzyb-Hejduk.
Wyniki raportu potwierdzają co prawda rosnący poziom wykształcenia osób niepełnosprawnych, ale nadal blisko 50 proc. ma najwyżej wykształcenie podstawowe, a na uczelniach wyższych stanowią zaledwie 0,3 proc. Stopniowa likwidacja barier w dostępie do edukacji, a także formy kształcenia zawodowego przez internet (m.in. takie jak Akademia PARP), zaczynają mieć powoli odzwierciedlenie w statystykach.
Co ciekawe, poważne znaczenie dla osób niepełnosprawnych ma emigracja zarobkowa. Mówiąc wprost - stwarza im szanse jakich dotąd nie mieli.
- Pracodawcy, po części kierowani kampaniami społecznymi, po części zaś zmuszeni do tego brakiem kandydatów do pracy, sami poszukują niepełnosprawnych pracowników. Są nawet gotowi dostosować miejsce pracy - przekonuje Aneta Grzyb-Hejduk.
Badania dowiodły, że pracodawcy z firm, które najbardziej cierpią na brak pracowników, przyznają, że dobrze wykształcona osoba niepełnosprawna może być dla nich atrakcyjnym, wysoce zmotywowanym pracownikiem. Specjaliści podkreślają, że problemy ze znalezieniem pracy mają najczęściej osoby słabo wykształcone. Niepełnosprawni nie są tu jednak wyjątkiem.
Dyskutuj: Czy niepełnosprawny może z powodzeniem konkurować pełnosprawnym pracownikiem?
Arkadiusz Błaszczyk
