Funkcjonariusze celni jak policjanci
Służba Celna ma stać się formacją uzbrojoną o uprawnieniach policyjnych. Tak wynika z proponowanych przez Ministerstwo Finansów zmian w ustawie o Służbie Celnej. Celowi temu będzie służyć nowa regulacja, która wprowadza zasadę, że funkcjonariuszom celnym przy wykonywaniu niektórych zadań przysługuje prawo do użycia broni palnej. Użycie broni palnej nastąpi, gdy środki przymusu bezpośredniego (np. kajdanki, pałki, siatki obezwładniające) okażą się niewystarczające lub ich użycie będzie niemożliwe.
Z wyliczeń Ministerstwa Finansów wynika, że koszt wyposażenia jednego funkcjonariusza w broń wyniesie 4750 zł. Składać się ma na to: zakup broni (2000 zł), zakup amunicji i serwis broni (300 zł), koszt przechowywania broni (500 zł), szkolenia i próbne strzelania (1600 zł) oraz badania psychologiczne i psychiczne (350 zł). Przy zakładanym wyposażeniu w broń 1000 funkcjonariuszy koszt całkowity wyniesie 4 750 000 zł.
Rozszerzono katalog obszarów, na których funkcjonariusze celni mogą samodzielnie zatrzymywać środki transportu. Będą oni mogli zatrzymywać statki i inne jednostki pływające również na wodach wewnętrznych lub wodach terytorialnych. Ma to doprowadzić do skutecznej ochrony granicy morskiej Polski, a zarazem granicy celnej Unii Europejskiej. Trzeba zwrócić uwagę, że kontrole przewozów morskich charakteryzują się specyficzną cechą. Liczba wykrytych przypadków przemytu morskiego jest niewielka w porównaniu z przemytem lądowym. Wykrycia dotyczą jednak znacznych ilości towarów. Powoduje to, że łączna wartość przemytu zatrzymanego w portach morskich jest porównywalna pod względem wielkości z wartością towarów zatrzymanych na przejściach lądowych.
Dodatkowo organom celnym zostaną przyznane uprawnienia do występowania do banków o udzielenie informacji w zakresie prowadzonych postępowań karnych skarbowych.
Obecnie prawo takie przysługuje, ale na etapie prowadzonego postępowania celnego i podatkowego. Zmiany umożliwią kontrole sytuacji ekonomicznej przedsiębiorcy przed udzieleniem pozwolenia na korzystanie z procedur gospodarczych oraz na stosowanie procedur uproszczonych. Zmiany zapewniają organom celnym możliwość żądania od dokonujących obrotu towarowego z zagranicą dokumentów mających znaczenie dla kontroli celnej bez formalnego wszczynania postępowania kontrolnego. Organ celny będzie mógł w każdym czasie żądać dokumentów mających znaczenie dla kontroli celnej.
OPINIA
Iwona Fołta
przewodnicząca Federacji Związków Zawodowych Służby Celnej
Ustawa o Służbie Celnej wymaga kompleksowej zmiany, nie wybiórczej. To od wielu lat postulują związki zawodowe. Jako służba mundurowa celnicy są w gorszej sytuacji niż np. funkcjonariusze straży granicznej czy policji. Projekt zmian w ustawie o Służbie Celnej, który m.in. daje celnikom prawo stosowania broni palnej, jest właściwy, jednak zasięg tej ustawy jest zbyt wąski. My proponowaliśmy znacznie więcej. Dodatkowo w kontekście uchwalonej ustawy o Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, kiedy celnikom odbiera się czynności operacyjne, to projekt, o którym tu mówimy, jest swego rodzaju żartem. Odbierając celnikom takie uprawnienia, pozbawia się nas narzędzi do pracy. Uprawnienia, jakie przyznaje projekt zmian w ustawie o Służbie Cywilnej, są niezbędne i potrzebne, ale niewystarczające.
Bogdan Świąder
