Jak amortyzujemy wartości niematerialne i prawne?
Wartości niematerialne i prawne są definiowane jako nabyte przez jednostkę prawa majątkowe zaliczane do aktywów trwałych, nadające się do wykorzystania na potrzeby jednostki, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok. Zaliczenie ich do aktywów trwałych oznacza, że podlegają one amortyzacji.
Zgodnie z ustawą o PIT odpisów amortyzacyjnych dokonuje się od wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, począwszy od pierwszego miesiące następującego po miesiącu, w którym ten środek lub wartość wprowadzono do ewidencji.
Odpisów amortyzacyjnych dokonuje się do momentu zrównania sumy odpisów amortyzacyjnych z ich wartością początkową. Tak więc przedsiębiorstwo, które nabyło wartości niematerialne i prawne, będzie pomniejszało podstawę opodatkowania o wartość tychże odpisów. Ich wysokość zależy od wartości początkowej wartości niematerialnej i prawnej (WNiP), od metody amortyzacji oraz częstotliwości dokonywania odpisów amortyzacyjnych.
Przedsiębiorcy, którzy nabyli wartości niematerialne, muszą określić metodę ich amortyzacji, terminy dokonywania odpisów amortyzacyjnych oraz stawkę amortyzacji. Zgodnie z art. 22m ust. 3 ustawy o PIT, podatnicy ustalają stawki amortyzacyjne dla poszczególnych wartości niematerialnych i prawnych na cały okres amortyzacji przed rozpoczęciem dokonywania odpisów amortyzacyjnych. Samodzielne ustalenie stawek amortyzacji jest dla przedsiębiorców dużym udogodnieniem i pozwala efektywnie zaplanować politykę kosztową firmy. Jednak ustawodawca ograniczył swobodę w ustalaniu stawek amortyzacji poprzez minimalny okres, przez jaki WNiP muszą być amortyzowane.
Minimalny okres dokonywania odpisów amortyzacyjnych od wartości niematerialnych i prawnych zależy od ich rodzaju i nie może być krótszy niż:
- 12 miesięcy - od poniesionych kosztów zakończonych prac rozwojowych;
- 24 miesiące - w wypadku licencji (sublicencji) na programy komputerowe oraz praw autorskich, licencji na wyświetlanie filmów oraz emisję programów radiowych i telewizyjnych;
- 60 miesięcy - od pozostałych wartości niematerialnych i prawnych.
Należy podkreśli, że jeżeli wynikający z umowy okres licencji na wyświetlanie filmów oraz na emisję programów radiowych i telewizyjnych jest krótszy niż 24 miesiące, podatnicy mogą dokonywać odpisów amortyzacyjnych w okresie wynikającym z umowy. Jedyną wartością niematerialną i prawną, dla której czas amortyzacji został narzucony ustawowo, jest własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego oraz prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej. Okres amortyzacji w odniesieniu do tych praw wynosi 40 lat.
Małgorzata Jawińska
księgowa Tax Care
