Kary grzywny będą wyższe

Od 1 stycznia 2008 r. minimalna pensja wzrośnie z 936 zł do 1126 zł. Oznacza to, że finansowe dolegliwości dla sprawców przestępstw i wykroczeń skarbowych też będą wyższe. Kodeks karny skarbowy wyróżnia jako kary dwa rodzaje grzywny: grzywnę określoną kwotowo orzekaną za wykroczenia skarbowe oraz grzywnę w stawkach dziennych orzekaną przy przestępstwach skarbowych. Przy określaniu zarówno wielkości stawki dziennej grzywny, jak i wysokości grzywny kwotowej, sąd bierze pod uwagę minimalne wynagrodzenie. Wskaźnik ten co roku ulega zmianie, co z kolei wpływa na wysokość kar majątkowych grożących nieuczciwym podatnikom. Pocieszające jest jednak to, że wzrost minimalnego wynagrodzenia wpłynie odczuwalnie na podniesienie granicy między wykroczeniem a przestępstwem, na czym skorzysta część podatników, którzy dopuszczą się przewinień wobec fiskusa.

Grzywny za wykroczenia

Kary grzywny regulowane w kodeksie karnym skarbowym (t.j. Dz.U. z 2007 r. nr 111, poz. 765 z późn. zm.) spełniają szczególną rolę, ze względu na to, że zarówno przestępstwa, jak i wykroczenia skarbowe godzą w interes finansowy państwa, a celem działania sprawcy jest przede wszystkim osiągnięcie korzyści majątkowej. W przypadku wykroczeń skarbowych jedyną karą o charakterze majątkowym jest kara grzywny określona kwotowo. Barbara Rusinowska, konsultant podatkowy w Kancelarii Nowakowski i Wspólnicy, oddział w Toruniu, wskazuje, że zgodnie z ogólną zasadą kara grzywny za wykroczenia skarbowe wymierzana jest w granicach od jednej dziesiątej do dwudziestokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia.

- W przyszłym roku będziemy mieli zatem do czynienia z wyższymi grzywnami, których rozpiętość będzie się kształtowała od 112,6 zł do 22 520 zł - mówi Barbara Rusinowska.

Nasza rozmówczyni podkreśla, że kodeks karny skarbowy przewiduje odrębne regulacje wysokości grzywien wobec postępowania mandatowego i nakazowego. Jednak i w tych wypadkach wysokość finansowych dolegliwości została powiązana z wysokością płacy minimalnej.

- W postępowaniu mandatowym podatnik może być ukarany maksymalną grzywną w wysokości podwójnego miesięcznego wynagrodzenia, natomiast w wyroku nakazowym kara grzywny nie może przekroczyć dziesięciokrotnej wysokości minimalnego miesięcznego wynagrodzenia - mówi ekspert.

Wyższa stawka dzienna

Przy przestępstwach skarbowych, w systemie stawek dziennych orzekanie grzywny dokonywane jest dwuetapowo. W pierwszej kolejności sąd określa liczbę stawek dziennych (nie może być niższa niż 10 i wyższa niż 720 lub 1080 w razie nadzwyczajnego obostrzenia kary), a następnie wysokość jednej stawki. Wysokość kary ustala się ostatecznie mnożąc liczbę stawek przez wielkość stawki dziennej.

- Kara grzywny za przestępstwa skarbowe wymierzana jest w stawkach dziennych, w wysokości od jednej trzydziestej części minimalnego wynagrodzenia do czterystukrotności najniższej stawki dziennej - wyjaśnia Tomasz Kosieradzki, doradca podatkowy w Sol Financial Services Polska.

Ekspert dodaje, że ustawodawca odniósł karę grzywny do kwoty minimalnego wynagrodzenia, doprowadzając przez to do zmienności jej wysokości.

- W 2008 roku minimalne wynagrodzenie wyniesie 1126 zł, co oznacza, że wartość minimalnej stawki dziennej wzrośnie z 31,20 zł do 37,53 zł - mówi Tomasz Kosieradzki. Rozmówca zwraca uwagę, że określając stawkę dzienną grzywny, sąd bierze pod uwagę wysokość wynagrodzenia minimalnego na dzień popełnienia czynu.

- Jeżeli przestępstwo popełniono w 2007 roku, a orzeczenie zapadnie w roku 2008, to minimalna stawka dzienna będzie wynosiła 31,20 zł, a nie 37,53 zł. Pozornie różnice wydają się nie być znaczące. Biorąc jednak pod uwagę maksymalny wymiar stawki dziennej, jest to ponad 2,5 tys. zł - podkreśla ekspert.

Kwalifikacja czynu

Zmiana wysokości płacy minimalnej ma również wpływ na kwalifikację czynu zabronionego. Podwyżka najniższej pensji skutkuje bowiem podniesieniem ustawowego progu między wykroczeniem a przestępstwem, który zgodnie z kodeksem karnym skarbowym wynosi pięciokrotność minimalnego wynagrodzenia.

Jak wyjaśnia Zygmunt Tabisz, doradca podatkowy, partner w Kancelarii Doradców Podatkowych Tabisz, Ferensztajn, Węgrzyn, Jarosz, Kędzior, Płaneta, w przypadku gdy uszczuplona lub narażona na uszczuplenie należność publicznoprawna albo wartość przedmiotu czynu w 2008 roku nie przekroczy kwoty 5630 zł, to czyn taki zakwalifikowany zostanie jako wykroczenie, a nie przestępstwo skarbowe. Ekspert zwraca uwagę, że do końca 2007 roku kwotowa granica między wykroczeniem a przestępstwem wynosi 4680 zł. Zatem 1 stycznia 2008 r. nastąpi jej wzrost o 950 zł.

- Oznacza to, że w przypadku kontroli prowadzonych zarówno przez organy podatkowe, jak i organy kontroli skarbowej, w wyniku których stwierdzone zostaną nieprawidłowości polegające np. na zawyżeniu kosztów uzyskania przychodów, jeżeli wynikające z tego uszczuplenia podatkowe będą wyższe w stosunku do 2007 roku o kwotę nie większą niż 950 zł, to w dalszym ciągu będzie to czyn zabroniony kwalifikowany jako wykroczenie skarbowe - mówi Zygmunt Tabisz.

Co zależy od płący minimalnej

Podniesienie wysokości płacy minimalnej ma też wpływ m.in. na wysokość:

kwoty wolnej od potrąceń z wynagrodzenia za pracę, dodatku za pracę w nocy, składek na ubezpieczenia społeczne osób rozpoczynających działalność.

Magdalena Majkowska