Konsekwencje podatkowe (nie)objęcia samochodu ubezpieczeniem AC

Składka kosztem podatkowym

Wydatki związane z ubezpieczeniami komunikacyjnymi samochodów wykorzystywanych na potrzeby prowadzonej działalności są kosztami uzyskania przychodów. Poza składkami na ubezpieczenie dobrowolne (AC) są one w całości kosztem podatkowym.

Składki na ubezpieczenie AC podlegają limitowaniu na zasadach określonych w art. 23 ust. 1 pkt 47 ustawy o pdof. Stanowi on, że nie uważa się za koszt podatkowy składek na ubezpieczenie samochodu osobowego w wysokości przekraczającej ich część ustaloną w takiej proporcji, w jakiej pozostaje równowartość 20.000 euro w wartości samochodu przyjętej do celów ubezpieczenia. Do przeliczenia kwoty wyrażonej w euro należy przyjąć kurs sprzedaży walut obcych ogłaszany przez NBP z dnia zawarcia umowy ubezpieczenia.

Przy czym w przypadku prywatnego samochodu osobowego podatnika niebędącego środkiem trwałym składki AC stanowią koszt do wysokości wynikającej z ewidencji przebiegu pojazdu (art. 23 ust. 1 pkt 46 ustawy o pdof).

Brak AC a remont powypadkowy

Przedsiębiorca, który obejmie samochód ubezpieczeniem AC, może zaliczyć do kosztów wydatki na jego remonty powypadkowe. Wydatki te będą stanowiły koszt podatkowy bez względu na przyczynę wypadku oraz to, kto jest jego sprawcą. Bez znaczenia pozostaje również, czy z polisy zostanie wypłacone odszkodowanie, czy też nie. Przy czym koszty remontu powypadkowego samochodu osobowego niebędącego środkiem trwałym (podobnie jak składki AC) podlegają zaliczeniu do kosztów z uwzględnieniem ograniczenia wynikającego z art. 23 ust. 1 pkt 46 ustawy o pdof.

Z kolei brak AC wyklucza możliwość obciążenia kosztów m.in. wydatkami na remonty powypadkowe, bowiem samochody nie były objęte ubezpieczeniem dobrowolnym (art. 23 ust. 1 pkt 48 ustawy o pdof). Zasada ta dotyczy samochodów zarówno osobowych, jak i ciężarowych wykorzystywanych w działalności gospodarczej. Do kosztów zaliczyć można natomiast bieżące naprawy i pozostałe koszty powypadkowe, np. wydatki związane z wyciągnięciem uszkodzonego pojazdu z rowu oraz jego holowaniem.

Przychód z odszkodowania

Otrzymane odszkodowania za szkody dotyczące składników majątku związanych z działalnością gospodarczą stanowią przychód z działalności gospodarczej (art. 14 ust. 2 pkt 12 ustawy o pdof). Jednak z pisma Ministerstwa Finansów z dnia 27 kwiet­nia 2007 r., nr MB8/232/2007 stanowiącego odpowiedź na zapytanie naszego Wydawnictwa wynika, że w przypadku samochodów wysokość przychodu zależy od tego, czy podatnik poniesione koszty remontów zaliczył do kosztów podatkowych. Zdaniem resortu finansów art. 14 ust. 3 pkt 3a ustawy o pdof wyłącza z przychodów tę część odszkodowania, która stanowi zwrot poniesionych wydatków na remont powypadkowy w kwocie niezaliczonej do kosztów uzyskania przychodów.

Uwzględnienie zaprezentowanych uregulowań w praktyce oznacza, że przychodem z działalności gospodarczej jest:

w całości otrzymane odszkodowanie dotyczące samochodu (osobowego i ciężarowego) będącego środkiem trwałym, którego koszty remontu powypadkowego zostały zaliczone do kosztów podatkowych (z uwagi na objęcie go ubezpieczeniem AC),

nadwyżka otrzymanego odszkodowania ponad poniesionymi wydatkami na remont powypadkowy samochodu (osobowego i ciężarowego), które z mocy art. 23 ust. 1 pkt 48 ustawy o pdof nie zostały zaliczone do kosztów podatkowych; dotyczy to sytuacji, gdy samochód będący środkiem trwałym, nieobjęty ubezpieczeniem AC, ulega wypadkowi, a odszkodowanie jest wypłacane z polisy sprawcy wypadku.

Przykład

Koszty remontu powypadkowego samochodu będącego środkiem trwałym, który nie był objęty ubezpieczeniem AC, wyniosły 6.800 zł. Wydatki na jego naprawę powypadkową nie stanowią kosztu podatkowego.

Podatnik otrzymał odszkodowanie na kwotę 7.300 zł, które zostało mu wypłacane z polisy sprawcy wypadku. Przychodem podatkowym będzie dla niego kwota 500 zł (7.300 zł - 6.800 zł).

Przedsiębiorca musi ustalić przychód według zaprezentowanych zasad, bez względu na to czy ubezpieczyciel przekazuje odszkodowanie bezpośrednio jemu, czy na rachunek warsztatu samochodowego. Forma rozliczenia podatnika z zakładem ubezpieczeń nie ma znaczenia.

Jeżeli na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej jest wykorzystywany prywatny samochód, który był objęty ubezpieczeniem i uległ wypadkowi, to otrzymane odszkodowanie powypadkowe nie stanowi przychodu z działalności gospodarczej. Pojazd taki nie jest bowiem składnikiem majątku związanym z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Odszkodowanie wypłacone za szkodę dotyczącą prywatnego samochodu podatnika wykorzystywanego przez niego na potrzeby działalności stanowi przychód z innych źródeł, który jest wolny od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o pdof.

Więcej na temat wykorzystywania samochodów na płycie "Samochód w działalności gospodarczej i podróże służbowe".

Podstawa prawna: ustawa z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 ze zm.).

autor: Beata Siwkowska Gazeta Podatkowa Nr 612 z dnia 2009-11-19