Kwota decyduje o świadczeniu

Kwota ta ustalana jest natomiast corocznie, przy czym zmiana jej wysokości ma miejsce każdorazowo w marcu. Dlatego też osoby, które planują na początku roku kalendarzowego wnioskować o któreś ze świadczeń emerytalno-rentowych, często zastanawiają się, czy może warto wstrzymać się ze złożeniem wniosku do zmiany kwoty bazowej.

Dla każdego część socjalna

Wysokość emerytury oraz renty zależy od paru czynników. Przede wszystkim od tego, jakim stażem zawodowym legitymuje się osoba zainteresowana. Ponadto ważny jest też fakt, jakie zarobki były przez nią uzyskiwane w ciągu aktywności zawodowej. To jednak nie wszystko.

Decydujący wpływ ma tutaj wysokość kwoty bazowej. W każdym bowiem przypadku służy ona do wyliczenia tzw. części socjalnej świadczenia, stanowiącej dla każdej renty (oprócz socjalnej) i emerytury 24% kwoty bazowej.

Podstawa wymiaru zależna od kwoty bazowej

Ponadto, kwota bazowa ma również istotny wpływ na ustalenie podstawy wymiaru danego świadczenia. Podstawę tę ustala się bowiem mnożąc wskaźnik wysokości podstawy wymiaru świadczenia (uzyskany z zarobków osoby wnioskującej) przez obowiązującą kwotę bazową.

Zmiana kwoty bazowej

Kwota bazowa jest ustalana corocznie i obowiązuje od dnia 1 marca każdego roku kalendarzowego do końca lutego następnego roku kalendarzowego. Wynosi ona 100% przeciętnego wynagrodzenia pomniejszonego o potrącone od ubezpieczonych składki na ubezpieczenia społeczne, określone w przepisach o systemie ubezpieczeń społecznych w poprzednim roku kalendarzowym. Tak stanowią przepisy ustawy o emeryturach i rentach z FUS (Dz. U. z 2004 r. nr 39, poz. 353 ze zm.).

Z komunikatu Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego wynika, że kwota bazowa stanowiąca od 1 marca 2008 r. podstawę do wyliczania emerytur i rent wynosi 2.275,37 zł. Przypomnijmy, że kwota bazowa obowiązująca do dnia 29 lutego 2008 r. stanowi 2.059,92 zł.

Lutowy wniosek - stara kwota bazowa

Jeżeli osoba zainteresowana otrzymaniem emerytury bądź renty złoży(ła) wniosek w tej sprawie do końca lutego 2008 r., to jej świadczenie zostanie wyliczone przez ZUS z uwzględnieniem aktualnie obowiązującej - niższej kwoty bazowej. Takie rozwiązanie dotyczy tych osób, które w momencie składania wniosku spełniały już (lub do końca lutego br. spełnią) określone przesłanki do nabycia stosownych uprawnień. Ponieważ w marcu 2008 r. zostanie przeprowadzona waloryzacja emerytur i rent, te świadczenia zostaną objęte podwyżką. Rekompensata w postaci podwyższenia wysokości przyznanego w lutym świadczenia nastąpi za pomocą wskaźnika waloryzacyjnego, wynoszącego w tym przypadku 104,2%.

Dla kogo nowa kwota bazowa?

W odmienny niż podany wcześniej sposób zostaną wyliczone świadczenia dla tych zainteresowanych, którzy co prawda złożyli stosowne wnioski jeszcze podczas obowiązywania starej kwoty bazowej, lecz warunki wymagane do nabycia prawa do emerytury lub renty spełnią już w trakcie obowiązywania nowej kwoty bazowej. Taka reguła obejmuje np. ubiegających się o emeryturę, posiadających już w tej chwili wymagany do emerytury staż ubezpieczeniowy, lecz którzy dopiero w marcu 2008 r. ukończą wiek emerytalny. Dla tej grupy wnioskodawców oraz dla składających wnioski w marcu br. świadczenia zostaną ustalone w oparciu o wyższą kwotę bazową.

Już ze znacznego wzrostu nowej kwoty bazowej można przypuszczać, że emerytura lub renta wyliczona w oparciu o tę właśnie kwotę będzie korzystniejsza niż zwaloryzowane świadczenie ustalone na bazie starej kwoty bazowej. Czy jednak tak będzie w istocie, prześledzimy na przykładzie.

Emeryturę przyznawaną na tzw. starych zasadach obliczamy według reguły:

24% kwoty bazowej, plus po 1,3% podstawy wymiaru emerytury za każdy rok okresów składkowych, plus po 0,7% podstawy wymiaru za każdy rok okresów nieskładkowych.

Przykład

Wniosek o emeryturę złożyła 55-letnia kobieta, która legitymuje się 32-letnim okresem składkowym oraz rocznym okresem nieskładkowym. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wynosi 101,2%.

Wariant 1

Przy wniosku złożonym w lutym 2008 r. podstawa wymiaru emerytury wynosi 2.084,64 zł, tj. 2.059,92 zł × 101,2% (obowiązująca kwota bazowa × wskaźnik podstawy wymiaru).

Emeryturę obliczono następująco:
2.059,92 zł × 24% =  494,38 zł, 
32 lata × 1,3% × 2.084,64 zł =  867,21 zł, 
1 rok × 0,7% × 2.084,64 zł = 14,59 zł,   
 1.376,18 zł. 

Świadczenie to zostanie objęte waloryzacją. Od 1 marca 2008 r. wynosić więc będzie 1.433,98 zł.

Wariant 2

Przy wniosku złożonym w marcu 2008 r. wysokość świadczenia obliczona będzie z zastosowaniem nowej kwoty bazowej i wynosić będzie 1.520,12 zł, zgodnie z poniższym wyliczeniem:

podstawa wymiaru emerytury wynosi 2.302,67 zł, tj. 2.275,37 zł × 101,2% (obowiązująca kwota bazowa × wskaźnik podstawy wymiaru),

2.275,37 zł × 24% =  546,09 zł, 
32 lata × 1,3% × 2.302,67 zł =  957,91 zł, 
1 rok × 0,7% × 2.302,67 zł =  16,12 zł, 

Z powyższych wyliczeń wynika, iż warto do marca wstrzymać się ze złożeniem wniosku emerytalnego. Ubieganie się o emeryturę jeszcze w lutym skutkuje niższą kwotą świadczenia. Nawet podwyżka waloryzacyjna nie rekompensuje bowiem zastosowania nowej kwoty bazowej.

autor: Anna Minierska