Łatwiejszy dostęp do danych z KRS
KRS jest podstawowym źródłem informacji m.in. o spółkach handlowych. Od 15 marca 2018 r. obowiązują przepisy prawne, które zapewniają każdemu dostęp przez internet do pełnych (a nie tylko aktualnych) danych o podmiotach z KRS oraz do składanych przez nich dokumentów finansowych. Funkcjonalności te pojawiły się już na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości. Korzystając z nich można sprawdzić informacje m.in. o podmiocie, który ma być naszym kontrahentem, pracodawcą, deweloperem itd. W praktyce jednak dostęp do tych danych zależy m.in. od tego, jak funkcjonuje system.
Wyszukiwarka KRS
Ministerstwo Sprawiedliwości umożliwia dostęp do KRS drogą elektroniczną poprzez portal ekrs.ms.gov.pl. Dostępna jest na nim m.in. "Wyszukiwarka KRS". Korzystając z niej każda osoba może uzyskać informacje o podmiocie z KRS (patrz ramka). Od 2012 r. Ministerstwo Sprawiedliwości umożliwia dostęp do aktualnych danych rejestrowych KRS z opcją darmowego pobierania wydruków odpowiadających odpisom aktualnym wydawanym przez Centralną Informację KRS (CI KRS). Wydruk odpowiadający odpisowi aktualnemu zastąpił w praktyce płatne odpisy aktualnie wydawane przez CI KRS.
Wskazać przy tym należy, że odpis aktualny (wydruk) zawiera jedynie aktualną treść wpisów w rejestrze pod danym numerem KRS. Natomiast dokumentem, w którym ujęta jest treść wszystkich wpisów w rejestrze pod danym numerem KRS, dokonanych od chwili pierwszego wpisu, z wyjątkiem wpisów niepodlegających ujawnieniu, jest odpis pełny. Zdarzają się takie sytuacje, w których np. przed sądem cywilnym czy administracyjnym spółka musi posłużyć się odpisem pełnym. Chodzi tu np. o konieczność wykazania, że spółka była prawidłowo reprezentowana na określony dzień w przeszłości. W takich sytuacjach, jeśli do KRS były wpisywane zmiany po tym dniu, prawidłową reprezentację można wykazać tylko pełnym odpisem z KRS. Jego nieprzedłożenie może przesądzić o przegraniu sprawy (por. postanowienie NSA z dnia 28 marca 2018 r., sygn. akt II GZ 132/18). Koszt uzyskania odpisu pełnego z CI KRS to 60 zł.
Wydruk odpowiadający odpisowi pełnemu
Od 15 marca 2018 r. obowiązują przepisy, na mocy których Centralna Informacja KRS ma udostępniać na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości informacje, których treść odpowiada odpisowi aktualnemu i pełnemu, w celu samodzielnego pobrania ich wydruku komputerowego (art. 4 ust. 4a i ust. 4aa ustawy o KRS).
Pomimo tego, że przepisy obowiązywały od połowy marca możliwość pobrania wydruku - informacji odpowiadającej odpisowi pełnemu pojawiła się w praktyce 11 maja br. Następnie portal ekrs.ms.gov.pl był niedostępny (została zamieszczona informacja o przerwie technicznej). Ponownie uruchomiona wyszukiwarka udostępnia jedynie możliwość pobrania wydruku odpowiadającego odpisowi aktualnemu (stan na dzień oddania gazety do druku). Każdy może jednak w łatwy sposób sam sprawdzić, czy na dany moment z wyszukiwarki można pobrać wydruk odpowiadający odpisowi pełnemu (patrz przypis nr 1 do tekstu w ramce).
Wydruk z KRS odpowiadający odpisowi aktualnemu/pełnemu nie wymaga podpisu i pieczęci - jego moc jest zrównana z mocą dokumentów wydawanych przez Centralną Informację KRS.
Przeglądarka dokumentów finansowych
Z czasem bardzo ważnym źródłem informacji o podmiotach z KRS może stać się przeglądarka dokumentów finansowych. Od 15 marca 2018 r. dokumenty finansowe są składane do KRS, co do zasady, w trybie bezpłatnego, elektronicznego zgłoszenia na podstawie art. 19e ust. 1 ustawy o KRS. Z chwilą pierwszego złożenia dokumentów na podstawie tego przepisu dla podmiotu tworzone jest elektroniczne repozytorium dokumentów finansowych (RDF). Repozytorium takie jest zakładane dla każdego podmiotu obowiązanego do składania dokumentów finansowych. Zgodnie z art. 9a ust. 3 i 4 ustawy o KRS każdy ma prawo przeglądania repozytorium dokumentów finansowych, a CI KRS bezpłatnie udostępnia dokumenty z RDF w internecie. Opcja taka dostępna jest na portalu ekrs.ms.gov.pl, "Przeglądarka dokumentów finansowych". Przy tym jednak przytoczone przepisy oznaczają w praktyce, że zasoby tej przeglądarki są zapełniane od 15 marca 2018 r. W konsekwencji są (będą) w niej dostępne dokumenty finansowe składne wyłącznie od tej daty.
Korzystanie z przeglądarki
Aktualnie zatem korzystając z przeglądarki dokumentów finansowych po wpisaniu numeru KRS może pojawić się komunikat "Brak dokumentów dla KRS 000000XXXX". Tylko jeśli podmiot wywiązał się ze swoich obowiązków sprawozdawczych wobec KRS od 15 marca 2018 r. i utworzone zostało dla niego RDF, wówczas wyświetlona zostanie tabela z listą dostępnych dokumentów, np.: roczne sprawozdanie finansowe. Ostatnia kolumna w widocznej tabeli to "Akcja", a w niej dla danego dokumentu można kliknąć w pole "Pokaż szczegóły". Po kliknięciu w nie pojawi się kolejna tabela z informacjami dotyczącymi danego dokumentu, w tym na jej dole widoczne są pola "Pokaż treść dokumentu"/"Pobierz dokumenty"/"Pokaż zgłoszenie". Stosownie do opisu pól klikając w ostatnie z wymienionych pojawią się dane zgłoszenia (w tym np. imię i nazwisko osoby składającej zgłoszenie, a także imię i nazwisko osoby podpisującej zgłoszenie). Natomiast pierwsze dwa pola dają dostęp do treści dokumentu. Każdy może pobrać taki dokument. Jest on udostępniany w całości.
Pozostaje jeszcze kwestia techniczna. Tworzenie RDF dla kolejnych podmiotów będzie stanowiło test dla systemu obsługującego przeglądarkę. Czas pokaże czy będzie on w stanie przetworzyć tak dużą ilość dokumentów i czy w praktyce będzie działał sprawnie.
Wyszukiwarka podmiotów z KRS Po wejściu na stronę portalu ekrs.ms.gov.pl i kliknięciu w "Wyszukiwarkę KRS" pojawi się opcja "Wyszukaj podmiot". Dzięki niej możliwy jest dostęp do informacji z rejestru przedsiębiorców oraz z rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji, SP ZOZ. Zasoby wyszukiwarki można przeszukiwać poprzez podanie numeru KRS albo NIP, REGON czy takich danych jak nazwa, województwo, powiat itd. Po wpisaniu np. numeru KRS podmiotu pojawi się tabela z opcją "Wyświetl". Po wyświetleniu danych konkretnego podmiotu na stronie internetowej udostępniane są informacje w ograniczonym zakresie. Na dole strony są widoczne małe pola (patrząc od prawej) są to:
Klikając w opcję "Pobierz wydruk ..." system wygeneruje dokument (plik pdf) "Informacja odpowiadająca odpisowi aktualnemu z rejestru przedsiębiorców2 (ewentualnie pełnemu - jeżeli opcja ta jest na dany moment dostępna). Korzystając z zakładki "Wyszukaj Dłużnika" można uzyskać dane z rejestru dłużników niewypłacalnych. Przy tym aktualnie rejestr ten jest w fazie wygaszania. Z dniem 15 marca 2018 r. zakończone zostało dokonywanie nowych wpisów do RDN składanych na wniosek. Z dniem 1 lutego 2019 r. nastąpić ma zakończenie dokonywania nowych wpisów z urzędu do tego rejestru.
|
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 20.08.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (Dz. U. z 2018 r. poz. 986)
autor: Ewelina Mentel-Wyrzychowska
Gazeta Podatkowa nr 45 (1502) z dnia 2018-06-04