Leasing ma wiele odmian
Banki dość niechętnie współ- pracują z firmami, które nie mogą wykazać się długoletnią praktyką gospodarczą. W takiej sytuacji bardzo interesującą alternatywną formą finansowania zakupów dóbr inwestycyjnych staje się leasing.
Leasing to angielskie słowo odpowiadające potocznie polskiemu słowu wypożyczenie. W uproszczeniu, jest to umowa umożliwiająca jednej stronie (leasingobiorcy) używanie środka trwałego będącego własnością firmy leasingowej w zamian za specyficzne, periodyczne opłaty.
W Polsce do końca lat 80. leasing nie był znany. Jednak w chwili obecnej z tej formy finansowania inwestycji korzysta wiele firm, nie tylko tych dużych, ale również niewielkich, których nie stać jeszcze na zakup drogich środków trwałych, lub pragnących okresowo korzystać z urządzeń, bez nabywania ich na stałe. Wszyscy oni mogą liczyć na szereg preferencji, które czynią leasing bardziej opłacalnym od kredytu bankowego. Nie chodzi tutaj wyłącznie o korzyści finansowe. Leasing to również prostsze i szybsze procedury, które można załatwiać przy ograniczonych do minimum formalnościach. Tym samym finansowanie leasingiem ułatwia błyskawiczne podejmowanie decyzji inwestycyjnych - co za tym idzie - natychmiastowe reagowanie na sytuację rynkową. W ofercie większości firm leasingowych znajdują się produkty, dzięki którym już w kilkanaście bądź kilkadziesiąt godzin od złożenia wniosku możemy stać się użytkownikiem interesującego nas dobra.
Leasing to jednak przede wszystkim wspomniane już korzyści finansowe. Nie można zapominać, że zarówno wpłatę początkową jak i raty leasingowe w całości można wliczać w koszty uzyskania przychodu. Podatek VAT naliczany jest od poszczególnych opłat leasingowych z osobna, przez co nie ma konieczności płacenia go w całości na początku umowy, jak to ma miejsce np. w sprzedaży ratalnej. Leasing nie ogranicza równocześnie możliwości korzystania przez leasingobiorcę z kredytów bankowych. Niezmienność opłat leasingowych a całym okresie trwania umowy pozwala również na lepsze planowanie wydatków w przyszłych okresach.
Leasing finansowy a leasing operacyjny
Leasing, jak zresztą każdy rodzaj działalności gospodarczej, ma wiele odmian. Podstawowym podziałem jest rozróżnienie leasingu finansowego i operacyjnego. W uproszczeniu można powiedzieć, że w przypadku leasingu finansowego (kapitałowego) przedmiot umowy zostaje zaliczony do majątku leasingobiorcy. W przypadku leasingu operacyjnego przedmiot leasingu zaliczany jest do majątku leasingodawcy. Pierwszy z nich jest w swoich zasadach zbliżony do umowy kredytowej. Przedmiot leasingu jest bowiem zaliczany do składników majątku leasingobiorcy, który może dokonywać odpisów amortyzacyjnych, które są dla niego kosztem (włącznie z odsetkami). Część kapitałowa spłacana jest z zysku po opodatkowaniu, a ta nie stanowi przychodu leasigodawcy. Czas trwania umowy leasingu kapitałowego jest zazwyczaj zbliżony do okresu zużycia rzeczy lub czasu trwania odliczeń amortyzacyjnych. Od kredytu różni się natomiast tym, że przedmiotem umowy jest środek trwały a nie gotówka. Leasing operacyjny (bieżący) jest w swoich zasadach zbliżony do umowy dzierżawy i polega na czasowym przekazaniu do użytkowania dobra inwestycyjnego.
W tym przypadku przedmiot leasingu zostaje zaliczony do majątku leasingodawcy, który ma prawo dokonywać odpisy amortyzacyjne. Czynsze leasingowe w całości z czynszem początkowym stanowią dla leasingodawcy przychód, a jednocześnie koszt leasingobiorcy. Czas trwania umowy leasingu operacyjnego jest krótszy niż okres zużycia i amortyzowania rzeczy.
Leasing bezpośredni i pośredni
Oprócz najważniejszego podziału na leasing operacyjny i finansowy funkcjonują jeszcze podziały o drugorzędnym znaczeniu, pozwalające jednak lepiej klasyfikować każdą umowę leasingową. Takim z podziałów jest np. podział na leasing bezpośredni, gdy właściciel, producent lub inwestor przedmiotu leasingu jest leasingodawcą i oddaje przedmiot leasingu leasingobiorcy do użytkowania. W przypadku leasingu pośredniego, który jest znacznie częściej spotykany, między właścicielem przedmiotu leasingu, leasingobiorcą pojawia się trzecia strona - pośrednik, który wynajmuje lub wykupuje od właściciela przedmiot leasingu w celu oddania go w leasing w jego lub we własnym imieniu.
Leasing dewizowy i złotówkowy
Leasingobiorcy mają pełną swobodę wyboru waluty, w jakiej chcą zawrzeć umowę leasingową. Utrzymujące się w dalszym ciągu na wysokim poziomie stopy procentowe powodują, że podobnie jak ma to miejsce w przypadku kredytów bankowych czy też pożyczek korzystniejsze wydają się być umowy zawierane w walutach obcych.
Leasing dewizowy jest to jednak tylko umowna nazwa, gdyż jak ma to miejsce w przypadku każdego kredytu walutowego, tak naprawdę jest on spłacany w złotych, które są następnie przeliczane na walutę, w jakiej podpisana jest umowa. Nie można zatem zapominać o ryzyku kursowym. Polska co prawda nie zaznała jeszcze kryzysu walutowego i w związku z tym nie można mówić o przykładach, jak firmy radzą sobie z nagłym wzrostem obciążeń finansowych. Potencjalny leasingobiorcy dewizowi powinni być jednak przygotowani, że ich raty leasingowe mogą nagle bardzo radykalnie wzrosnąć.
Leasing środków trwałych i leasing nieruchomości.
Leasing jest bardzo elastyczną formą finansowania zakupu dóbr użytkowych bądź inwestycyjnych. Nie ma żadnych formalnych barier, które wykluczałyby określone przedmioty użytkowe z możliwości ich finansowania leasingiem. Można zatem leasingować zarówno nieruchomości jak i ruchomości: sprzęt biurowy, samochody, środki transportu, maszyny i urządzenia. Znany jest nawet przykład wyleasingowania przez jedną z firm wyposażenia agencji towarzyskiej.
Statystyki prezentowane przez Konferencję Przedsiębiorstw Leasingowych, która zrzesza przedstawicieli tej branży pokazują, że w Polsce leasing ruchomości jest dużo bardziej popularny niż leasing nieruchomości. W 2001 r. spośród wszystkich aktywów oddanych w leasing nieruchomości stanowiły jedynie 20 proc. ogółu. Wynika to głównie z faktu, że leasing jest często traktowany jako sposób przyspieszonej amortyzacji, przez co stanowi swego rodzaju kredyt podatkowy. Nieruchomości mają jednak niskie stawki amortyzacyjne a ich wartość jest wysoka, co powoduje konieczność patrzenia długoterminowego. Na rynku brak jest zresztą podmiotów gotowych ponieść ciężar długotrwałego refinansowania umów leasingu. Problemy w tym zakresie wiążą się również z ogólną niestabilnością rynku oraz utrudnioną ścieżką windykacji, a także słabością mechanizmów wtórnych rynków nieruchomości.
Jedyną firmą, która tak naprawdę specjalizuje się w leasingu nieruchomości jest LHI Leasing Polen. Pozostałe firmy mają co prawda w swojej ofercie leasing nieruchomości, ale nie jest to dla nich podstawowy biznes.
Segmentem ruchomości, których zakup najczęściej finansowany jest leasingiem, są pojazdy mechaniczne. Obejmuje to zarówno samochody osobowe i inne środki transportu drogowego, a także transportu powietrznego, wodnego i kolejowego. Dużo mniejszą popularnością cieszy się leasing maszyn i urządzeń przemysłowych oraz komputerów i sprzętu biurowego. Segment ten wykazuje jednak szybki wzrost w miarę jak dla przedsiębiorców ważniejsza staje się możliwość użytkowania niż posiadania, co w przypadku dóbr, które szybko robią się przestarzałe technologicznie (np. komputery) ma kluczowe znaczenie.
