Nagłe odejście z pracy z winy pracodawcy

firma

Czwartek, 26 kwietnia 2018 (06:00)

Natychmiastowe rozwiązanie umowy o pracę kojarzy się na ogół ze zwolnieniem dyscyplinarnym dokonanym przez pracodawcę. Jednak pracownik również ma możliwość "karnego" rozwiązania umowy o pracę, w sytuacji gdy pracodawca poważnie naruszył swoje obowiązki względem zatrudnionego. Mimo że nagłe rozwiązanie stosunku pracy przez pracownika może postawić pracodawcę w trudnej kadrowo sytuacji, ma on jedynie prawo do zażądania od niego odszkodowania.

Dyscyplinarka także dla pracodawcy

Rozwiązanie umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia zastrzeżone jest do nielicznych przypadków. Do zastosowania tego trybu rozwiązania umowy ma prawo zarówno pracodawca, jak i pracownik. Ten ostatni może rozwiązać umowę o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia w dwóch przypadkach, tj.:

gdy pracodawca, mimo orzeczenia lekarskiego stwierdzającego szkodliwy wpływ wykonywanej pracy na zdrowie pracownika, nie przeniesie go, w terminie wskazanym w tym orzeczeniu, do innej, odpowiedniej pracy,
w razie ciężkiego naruszenia przez pracodawcę podstawowych obowiązków wobec pracownika.

Reklama

Powyższe przesłanki natychmiastowego rozwiązania umowy o pracę przez pracownika zawarte są w art. 55 § 1-1¹ K.p. Przepis ten wprowadza też kilka wymogów formalnych związanych z ustaniem zatrudnienia w tym trybie. Zgodnie z art. 55 § 2 K.p. oświadczenie pracownika o rozwiązaniu umowy bez wypowiedzenia z winy pracodawcy musi zawierać wskazanie przyczyny takiego sposobu rozwiązania umowy. Ponadto rozwiązanie umowy przez pracownika w trybie art. 55 K.p. musi nastąpić w ciągu miesiąca od uzyskania przez niego informacji o uchybieniu pracodawcy.

W większości przypadków podstawą do rozwiązania umowy o pracę w trybie natychmiastowym jest ciężkie naruszenie przez pracodawcę podstawowych obowiązków wobec pracownika. Do takich obowiązków należą m.in.: terminowa wypłata wynagrodzenia, zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, zgłoszenie pracownika do ubezpieczenia społecznego czy przestrzeganie przepisów o czasie pracy. Kodeks pracy nie zawiera wyczerpującego katalogu tych obowiązków. W tym przypadku dużą rolę odgrywa więc subiektywna ocena pracownika, że w konkretnej sytuacji pracodawca w sposób ciężki uchybił podstawowym obowiązkom wobec pracownika.

Dla pracodawcy tylko odszkodowanie

W sytuacji gdy pracodawca wypowiada lub rozwiązuje umowę w trybie natychmiastowym, pracownikowi przysługuje prawo do wniesienia odwołania. Jeżeli jednak stroną rozwiązującą umowę jest pracownik, pracodawcy nie przysługuje analogiczne uprawnienie. W przypadku gdy pracownik złoży oświadczenie o rozwiązaniu umowy bez wypowiedzenia z winy pracodawcy, pracodawca - o ile uważa taki sposób rozwiązania umowy za bezzasadny - może jedynie dochodzić odszkodowania od pracownika. Jego wysokość odpowiada wynagrodzeniu pracownika za okres wypowiedzenia. W przypadku rozwiązania umowy na czas określony odszkodowanie dla pracodawcy odpowiada wysokości wynagrodzenia za czas, do którego umowa miała trwać, nie więcej jednak niż za okres wypowiedzenia (art. 61¹- 61² K.p.).

Należy podkreślić, że nawet w przypadku, gdy podane przez pracownika podstawy rozwiązania umowy o pracę w trybie art. 55 § 1¹ K.p. są bezzasadne, rozwiązanie umowy i tak jest skuteczne, a stosunek pracy ulega zakończeniu. Pracodawca nie może bronić się przed rozwiązaniem umowy podnosząc, że zarzuty stawiane przez pracownika są nieprawdziwe.

Do odszkodowania ma również prawo pracownik, który rozwiązuje umowę na podstawie art. 55 § 1¹ K.p. - w wysokości analogicznej jak przy odszkodowaniu dla pracodawcy. Odpowiada więc ono wynagrodzeniu za okres wypowiedzenia, a w przypadku rozwiązania umowy na czas określony, wynagrodzeniu za czas, do którego umowa miała trwać, nie więcej jednak niż za okres wypowiedzenia.

Prawie jak wypowiedzenie

Mimo że rozwiązanie umowy w trybie art. 55 K.p. następuje z wyłącznej inicjatywy pracownika, prawo pracy traktuje je w taki sposób, jakby umowę wypowiedział pracodawca (art. 55 § 3 K.p.). Z tej regulacji pracownicy wywodzą niekiedy mylne wnioski, iż ich zatrudnienie w świetle prawa trwało dłużej (o okres wypowiedzenia) oraz że należy uznać, iż to pracodawca wypowiedział umowę o pracę. Tymczasem zastosowany tryb zwolnienia, tj. bez wypowiedzenia oraz okres zatrudnienia nie ulegają zmianie.

Należy zwrócić uwagę, że art. 55 § 3 K.p. stanowi jedynie, że rozwiązanie umowy o pracę przez pracownika na podstawie m.in. art. 55 § 1¹ K.p. pociąga za sobą skutki, jakie prawo wiąże z wypowiedzeniem umowy przez pracodawcę. Przepis nie stanowi, że jest to wypowiedzenie umowy. Dlatego w świadectwie pracy jako podstawa prawna ustania zatrudnienia powinien być wskazany art. 55 K.p. Nie należy też zmieniać okresu zatrudnienia wykazywanego w świadectwie, jego zakończenie nastąpiło bowiem w dniu rozwiązania umowy w trybie natychmiastowym przez pracownika. Również prawo do urlopu (lub ekwiwalentu za urlop) odnosi się do powyższego okresu zatrudnienia.

Przykład oświadczenia pracownika o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracodawcy
"Murdom" Sp. z o.o. ul. Zamkowa 15, Kraków	Kraków, dnia 12 kwietnia 2018 r.
Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia
Z dniem 12 kwietnia 2018 r. rozwiązuję umowę o pracę na czas określony, zawartą z "Murdom" Sp. z o.o., ul. Zamkowa 15 w Krakowie w dniu 1 stycznia 2017 r. - bez zachowania okresu wypowiedzenia. Przyczyną rozwiązania umowy jest wielokrotne naruszenie przez pracodawcę zasad bezpieczeństwa i higieny pracy polegające na niezapewnieniu bezpieczeństwa przy wykonywaniu pracy na wysokości poprzez niedostarczenie (mimo monitów) kasków ochronnych, linek asekuracyjnych oraz niezapewnienie asekuracji przez drugą osobę.
	. . . Jan Rojewski . . .
	pracownik