Nowe stawki mandatów

Zaproponowane w projekcie zmiany w pierwszej kolejności wynikają z ustawy z dnia 7 marca 2007 r. o zmianie ustawy o ruchu drogowym (Dz. U. Nr 57, poz. 381). Ów ustawa wprowadziła nowe przepisy dotyczące zachowania bezpiecznego odstępu między pojazdami podczas zatrzymania w tunelu oraz zmieniono niektóre przepisy dotyczące używania świateł zewnętrznych pojazdów. Wobec dodania nowego art. 47a w ustawie - Prawo o ruchu drogowym, uznano za zasadne określenie wysokości mandatu karnego za niezachowanie wymaganego odstępu za poprzedzającym pojazdem podczas zatrzymania w tunelu. Mając na uwadze cel regulacji, wydaje się że przewidywana kwota 100 zł jest wystarczająca dla zdyscyplinowania kierujących pojazdami do przestrzegania porządku prawnego w tym zakresie. Zmiana ta została zawarta pod pozycją 126 tabeli B. Natomiast w odniesieniu do używania świateł niezbędna stała się aktualizacja podstaw prawnych zawartych w kolumnie 4 dla poz. 145-148 w dotychczasowym brzmieniu tabeli B załącznika do rozporządzenia. Biorąc pod uwagę potrzebę dyscyplinowania kierujących motorowerami do używania świateł w okresie od zmierzchu do świtu, zrezygnowano z odrębnego uwzględniania tej grupy kierujących pojazdami, tym samym w razie konieczności mandat będzie wymierzany w wysokości przewidzianej dla kierujących innymi pojazdami wyposażonymi w światła mijania. Wobec uchylenia art. 51 ust. 4 ustawy - Prawo o ruchu drogowym, zasadnym jest pominięcie pozycji odwołującej się do tego przepisu. Nowe regulacje w zakresie używania świateł zewnętrznych pojazdów zawarte są w poz. 147-150 tabeli B.

Zmierzając do podniesienia poprawy bezpieczeństwa ruchu w związku z jednym z najbardziej niebezpiecznych manewrów założono skonkretyzowanie mandatu karnego za naruszenie podstawowego obowiązku przed przystąpieniem do wyprzedzania w zakresie upewnienia się co do widoczności i miejsca. Wyrazem tego jest dodanie nowej pozycji uwzględniającej niezastosowanie się do tego obowiązku. Jednocześnie, mając na uwadze, że nieupewnienie się przez kierującego przed wyprzedzaniem, czy ma odpowiednią widoczność i miejsce do wykonania manewru oraz czy inny kierujący nie rozpoczął manewru wyprzedzania, ma charakter materialny, a więc musi wywołać określony skutek, taki jak np. utrudnienie lub zatamowanie ruchu, lub zagrożenie bezpieczeństwa, zrezygnowano z kwalifikacji tego wykroczenia z art. 97 Kw., pozostając przy kwalifikacji z art. 90 Kw. Jeśli niedopełnienie tego obowiązku spowoduje zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu drogowym, mandat zostanie nałożony w wysokości określonej w sposób wskazany w nowej poz. 240 - "kwota mandatu karnego przypisana za naruszenie stanowiące przyczynę zagrożenia powiększona o 200, jednak nie więcej niż 500".

Kolejna zmiana została podyktowana nowelizacją ustawy - Prawo o ruchu drogowym dokonana ustawą z dnia 24 sierpnia 2007 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z członkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej. W szczególności, poprzez dodanie w art. 71 nowego ust. 5a, w odniesieniu do kierującego pojazdem zarejestrowanym za granicą, którego nie jest właścicielem, wprowadzono wymóg posiadania dokumentu potwierdzającego prawo do używania pojazdu. Dlatego też nieposiadanie przy sobie tego dokumentu przez kierującego pojazdem, stanowiące wykroczenie określone w art. 95 kw, powinno być również wyspecyfikowane w zmienianym rozporządzeniu, podobnie jak np. nieposiadanie prawa jazdy lub dowodu rejestracyjnego. Zmiana polegająca na uzupełnieniu podstawy prawnej uwzględniona jest w kolumnie 4 poz. 189 tabeli B.

Mając na uwadze realizację uchwały Sejmu RP z dnia 1 sierpnia 1997 r. Karta Praw Osób Niepełnosprawnych oraz wobec wielu postulatów uzasadnionym zostało również skonkretyzowanie wysokości mandatu karnego nakładanego na kierującego pojazdem parkującego bez uprawnienia na miejscu przeznaczonym dla pojazdu osoby niepełnosprawnej. Do tej pory wykroczenie to nie było ujęte w tabeli B załącznika do rozporządzenia, a więc na jego sprawcę mógł być nałożony mandat karny w wysokości ustawowo przewidzianej od 20 do 500 zł. Tak duża rozpiętość możliwej sankcji stwarzała niejednokrotnie wrażenie, że za to wykroczenie, o znacznym ładunku społecznej szkodliwości, sprawca karany jest znacznie łagodniej niż w przypadku naruszenia innych przepisów dotyczących parkowania. Jednakże dążąc do zaspokojenia zrozumiałych oczekiwań określonych środowisk oraz mając na celu ograniczenie zjawiska nieuprawnionego zajmowania miejsc postojowych przeznaczonych dla pojazdów osób niepełnosprawnych, określono wysokość tego rodzaju mandatu na 500 zł. Stanowi to wyraz zrozumienia dla prawa osób niepełnosprawnych do życia bez barier, w tym dostępu m.in. do urzędów i obiektów użyteczności publicznej, o czym mowa w przywołanej Karcie.

Stówa za czerwone
Doświadczenia wynikające z kilku już lat stosowania rozporządzenia wykazały, że przewidziana dotychczas konkretna wysokość mandatu karnego nakładanego na pieszego (w wysokości 250 zł) - w tym kierującego kolumna pieszych lub pędzącego zwierzęta oraz dla jeźdźca, który niestosuje się do sygnałów świetlnych jest zbyt duża i często jest powodem odmowy przyjęcia mandatu. Mając to na uwadze, uznano za zasadne obniżenie kwoty mandatu do 100 zł w odniesieniu do tej grupy sprawców.

Zaproponowano również uwzględnienie w rozporządzeniu wykroczenia polegającego na niestosowaniu się do sygnałów świetlnych przez kierującego pojazdem. Dotychczasowa możliwość nałożenia za to wykroczenie mandatu karnego w wysokości od 20 do 500 zł nie korespondowała w pełni z wagą czynu i to zarówno gdy sprawcą jest kierujący pojazdem silnikowym, jak i innym pojazdem, np. rowerem. Z tego też względu, mając na uwadze nagminność niestosowania się przez kierujących pojazdami do sygnałów świetlnych, zaproponowano się mandat karny w górnej wysokości - czyli 500 zł..

Ponadto propozycje nowych przepisów wprowadzają w tabeli B nowy wiersz "VI. Spowodowanie zagrożenia w ruchu drogowym" i dodanie pozycji 240 i 241 określających wysokość mandatu karnego w przypadku zakwalifikowania czynu jako wykroczenie z art. 86 Kw. Dotychczas wykroczenie polegające na spowodowaniu zagrożenia bezpieczeństwa w ruchu drogowym to nie było uwzględnione w tabeli B. Zaproponowane rozwiązania przewidują określanie wysokości mandatu na podstawie mandatu przewidzianego za naruszenie stanowiące przyczynę zaistnienia wykroczenia, którego kwota jest powiększona o wysokość 200, jeżeli sprawca jest trzeźwy, lub 300 zł jeżeli jest w stanie po użyciu alkoholu lub podobnie działającego środka. Należy tu podkreślić, iż łączna wysokość mandatu określona w ten sposób nie może przekroczyć wysokości 500 zł. Przykładowo, jeżeli pieszy nie zastosuje się do czerwonego sygnału świetlnego i wkroczy na przejście powodując zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu, może otrzymać mandat w wysokości 300 zł (100+200), a jeżeli jest w stanie po użyciu alkoholu - 400 (100+300).