Nowe zasady ochrony tajemnic przedsiębiorstwa

Przepisy zawarte m.in. w ustawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji oraz o ochronie konkurencji i konsumentów musiały zostać dostosowane do wymagań dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/943 w sprawie ochrony niejawnego know-how i niejawnych informacji handlowych (tajemnic przedsiębiorstwa) przed ich bezprawnym pozyskaniem, wykorzystaniem i ujawnianiem.

Dotychczas czynem nieuczciwej konkurencji było przekazanie, ujawnienie lub wykorzystanie cudzych informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa albo ich nabycie od osoby nieuprawnionej, jeżeli zagrażało to lub naruszało interes przedsiębiorcy. Zgodnie z nową definicją zawartą w ustawie o zmianie ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r. poz. 1637) czynem nieuczciwej konkurencji jest ujawnienie, wykorzystanie lub pozyskanie cudzych informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa. Definicja została więc rozszerzona o kwestie pozyskiwania cudzych informacji.

W poprzednim stanie prawnym zakaz naruszania tajemnicy przedsiębiorstwa stosowano również do osoby, która świadczyła pracę na podstawie stosunku pracy lub innego stosunku prawnego - przez okres 3 lat od jego ustania, chyba że umowa stanowiła inaczej albo ustał stan tajemnicy. Obecnie przepis ten został usunięty, gdyż tego rodzaju ograniczenia czasu ochrony informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa nie przewidują przepisy dyrektywy 2016/943/UE - w odniesieniu do żadnej kategorii podmiotowej (w przywołanym przepisie pracownika).

Z kolei przez tajemnicę przedsiębiorstwa rozumie się obecnie informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające wartość gospodarczą, które jako całość lub w szczególnym zestawieniu i zbiorze ich elementów nie są powszechnie znane osobom zwykle zajmującym się tym rodzajem informacji albo nie są łatwo dostępne dla takich osób. Przy czym, aby dane informacje mogły zostać uznane za tajemnicę przedsiębiorstwa, podmiot uprawniony do korzystania z informacji lub rozporządzania nimi musi podjąć, przy zachowaniu należytej staranności, działania w celu utrzymania ich w poufności.

Pozyskanie informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa stanowi czyn nieuczciwej konkurencji, w szczególności gdy następuje bez zgody uprawnionego do korzystania z informacji lub rozporządzania nimi i wynika z:

• nieuprawnionego dostępu,
  
• przywłaszczenia,
  
• kopiowania dokumentów, przedmiotów, materiałów, substancji, plików elektronicznych obejmujących te informacje lub umożliwiających wnioskowanie o ich treści.

Natomiast wykorzystanie lub ujawnienie takich informacji stanowi czyn nieuczciwej konkurencji, w szczególności gdy następuje bez zgody uprawnionego do korzystania z informacji lub rozporządzania nimi i narusza obowiązek ograniczenia ich wykorzystywania lub ujawniania wynikający z ustawy, czynności prawnej lub z innego aktu (np. regulaminu pracy czy statutu określającego prawa i obowiązki pracownicze). Ponadto gdy zostało dokonane przez osobę, która pozyskała te informacje, dokonując czynu nieuczciwej konkurencji albo gdy wskazane działania podejmowane są przez osobę, która pozyskała informacje stanowiące tajemnicę przedsiębiorstwa bezprawnie (czyli dokonując czynu nieuczciwej konkurencji).

Odpowiedzialność ponosi nie tylko ten, kto pozyskuje, ujawnia lub wykorzystuje informacje stanowiące tajemnice przedsiębiorstwa, ale również ten, kto w dalszej kolejności wchodzi w posiadanie tych informacji, jeśli taka osoba wiedziała lub przy zachowaniu należytej staranności mogła wiedzieć, że informacje zostały pozyskane bezpośrednio lub pośrednio w ramach czynu nieuczciwej konkurencji.

Sposób i zakres podania do publicznej wiadomości informacji o wyroku albo jego treści nie może prowadzić do ujawnienia tajemnicy przedsiębiorstwa.

Nowe przepisy wyraźnie stanowią, kiedy pozyskanie informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa nie stanowi czynu nieuczciwej konkurencji. Takiego zagrożenia nie ma, jeżeli pozyskanie nastąpiło w wyniku niezależnego odkrycia lub wytworzenia albo obserwacji, badania, rozłożenia na części, testowania przedmiotu dostępnego publicznie lub posiadanego zgodnie z prawem przez osobę, która pozyskała informacje i której uprawnienie do pozyskania informacji nie było ograniczone w chwili ich pozyskania.

Ponadto ujawnienie, wykorzystanie oraz pozyskanie, informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa nie stanowi czynu nieuczciwej konkurencji, m.in. jeśli:

• nastąpiło w celu ochrony uzasadnionego interesu chronionego prawem lub
  
• nastąpiło w ramach korzystania ze swobody wypowiedzi, albo
  
• ujawnienie przedmiotowych informacji wobec przedstawicieli pracowników w związku z wykonywaniem przez nich funkcji na podstawie przepisów prawa było niezbędne dla prawidłowego wykonywania tych funkcji.

W razie dokonania czynu nieuczciwej konkurencji polegającego na naruszeniu tajemnicy przedsiębiorstwa sąd, na wniosek uprawnionego, może zobowiązać pozwanego do podania do publicznej wiadomości informacji o wyroku albo treści wyroku, w oznaczony sposób i w oznaczonym zakresie. Informacje podawane do publicznej wiadomości mogą w szczególności określać sposób dokonania czynu, wartość informacji, których dotyczył czyn, skutek czynu oraz prawdopodobieństwo dokonania czynu nieuczciwej konkurencji w przyszłości.

W razie dokonania czynu nieuczciwej konkurencji polegającego na naruszeniu tajemnicy przedsiębiorstwa sąd, zamiast uwzględnienia żądania publikacji przez pozwanego wyroku lub informacji o jego treści, może na wniosek pozwanego zobowiązać go do zapłaty na rzecz powoda stosownego wynagrodzenia (rekompensaty pieniężnej).

autor: Marta Stefanowicz - Wasilewska
Gazeta Podatkowa nr 72 (1529) z dnia 2018-09-06

GOFIN podpowiada