Obowiązki zgłoszeniowe po rozpoczęciu działalności
Osoba fizyczna rozpoczynająca prowadzenie własnej działalności gospodarczej ma wiele obowiązków w zakresie zgłoszeniowym. W pierwszej kolejności powinna dokonać zgłoszenia płatnika składek oraz siebie - do ubezpieczeń. Co ważne, czynności tych nie dokonuje już w ZUS. Wizyta w tym organie będzie jednak konieczna, gdy przedsiębiorca zatrudni np. osobę współpracującą bądź pracownika.
W październiku 2017 r. zamierzam rozpocząć prowadzenie własnej (jednoosobowej) działalności gospodarczej. Czy zgłoszenia firmy mam dokonać w CEIDG, bez konieczności informowania o tym fakcie ZUS?
TAK. Osoba fizyczna rozpoczynająca prowadzenie działalności gospodarczej (jednoosobowo lub w formie spółki cywilnej) zgłasza ten fakt jedynie w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG). Składa w tym celu wniosek o wpis do ewidencji działalności gospodarczej, tj. formularz CEIDG-1.
Dokument ten jest jednocześnie wnioskiem m.in. o zgłoszenie przedsiębiorcy jako płatnika składek. Dane z tego wniosku organ ewidencyjny przesyła do ZUS wraz z kopią wpisu w CEIDG. Na ich podstawie organ rentowy sporządza pierwszorazowe zgłoszenie płatnika składek, czyli formularz ZUS ZFA.
Zatem przedsiębiorca taki jest zwolniony z osobistego wypełnienia tego druku i złożenia go w organie rentowym.
Od 11 października 2017 r. rozpocznę prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej. Z tego tytułu będę podlegała obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnemu w ZUS. W jaki sposób powinnam dokonać zgłoszenia siebie do wymienionych ubezpieczeń w ZUS?
Obecnie zgłoszenia siebie do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego przedsiębiorca nie dokonuje w ZUS tylko w organie rejestrującym (tj. urzędzie miasta, dzielnicy lub gminy).
Od 20 maja 2017 r. przedsiębiorca (w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej) będący płatnikiem składek na własne ubezpieczenia, składając wniosek o wpis do CEIDG, musi dokonać m.in.:
- zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych i/lub ubezpieczenia zdrowotnego,
- zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego członków rodziny,
- zmiany danych wykazanych w tych zgłoszeniach (oprócz danych, o których mowa w art. 36 ust. 14 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, tj. dotyczących tytułu do ubezpieczeń, rodzajów ubezpieczeń oraz terminów ich powstania).
Taką możliwość wprowadziła ustawa o zmianie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r. poz. 1893).
Dane z tych dokumentów zostaną przekazane do ZUS. Za dzień dokonania zgłoszenia do ubezpieczeń uważa się dzień złożenia wniosku (CEIDG-1) o wpis do CEIDG wraz z żądaniem dokonania tych zgłoszeń.
Formularz CEIDG-1 wraz z instrukcją jego wypełniania dostępny jest w serwisie www.druki.gofin.pl, w dziale CEIDG.
Zatem od 20 maja 2017 r. przedsiębiorca będący płatnikiem składek na własne ubezpieczenia, zgłasza siebie do ubezpieczeń społecznych i/lub zdrowotnego oraz ewentualnie swoją rodzinę do ubezpieczenia zdrowotnego już w momencie zakładania własnej firmy w CEIDG. Nie musi w tym celu udawać się do ZUS. Przedmiotowego zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego dokonuje dołączając do wniosku CEIDG-1 zgłoszenie na formularzu ZUS ZUA (ewentualnie tylko do ubezpieczenia zdrowotnego na formularzu ZUS ZZA). W ten sam sposób zgłasza do ubezpieczenia zdrowotnego członków swojej rodziny na formularzu ZUS ZCNA.
Przed 20 maja br. przedsiębiorca po zarejestrowaniu działalności gospodarczej w CEIDG miał obowiązek osobiście zgłosić siebie do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego (lub tylko do ubezpieczenia zdrowotnego) w ZUS. Samodzielnie też dokonywał w tym organie zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego uprawnionych członków rodziny.
W tym miesiącu rozpoczęłam prowadzenie działalności gospodarczej. Dokonałam z tego tytułu stosownych zgłoszeń w CEIDG. Od przyszłego miesiąca mąż będzie pomagać mi w prowadzeniu firmy na zasadzie współpracy. Ponadto od października 2017 r. zatrudnię dwie osoby na podstawie umowy o pracę. Czy tych ubezpieczonych powinnam zgłosić do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego również w CEIDG?
NIE. Zarówno osobę współpracującą (tu: męża) przy prowadzeniu działalności gospodarczej, jak i zatrudnionych dwóch pracowników Czytelniczka zobowiązana jest zgłosić do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego w ZUS. Nie dokonuje tego w CEIDG.
Omówione w poprzednim pytaniu zmiany w zakresie sposobu zgłaszania do ubezpieczeń społecznych i/lub ubezpieczenia zdrowotnego nie mają jednak zastosowania m.in. do osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, wykonujących umowę zlecenia czy osób współpracujących przy prowadzeniu pozarolniczej działalności. Oznacza to, że tych ubezpieczonych przedsiębiorca (jako płatnik składek) nadal zobowiązany jest samodzielnie zgłaszać na odpowiednich formularzach do ubezpieczeń społecznych i/lub zdrowotnego w ZUS.
Dotyczy osoby | CEIDG | ZUS | ||
do 19 maja 2017 r. | od 20 maja 2017 r. | do 19 maja 2017 r. | od 20 maja 2017 r. | |
prowadzącej pozarolniczą działalność | NIE | TAK | TAK | NIE |
będącej uprawnionym członkiem rodziny przedsiębiorcy | ||||
współpracującej z przedsiębiorcą | NIE | TAK | ||
zatrudnionej na podstawie umowy o pracę | NIE | TAK | ||
wykonującej pracę na podstawie umowy zlecenia | NIE | TAK |
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 963 ze zm.)
autor: Aneta Dąbrowska
Gazeta Podatkowa nr 75 (1429) z dnia 2017-09-18