Parkowanie samochodu poza siedzibą firmy
Sporządzenie stosownych umów określających zasady korzystania z pojazdów, wprowadzenie zasad używania samochodów do celów służbowych oraz monitorowanie przez podatnika ilości zużytego paliwa - mogą stanowić wystarczające i obiektywne środki dla zabezpieczenia wykorzystania przedmiotowych pojazdów do celów działalności gospodarczej.
Taką tezę można wywieść z wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 2 czerwca 2016 r., sygn. akt I SA/Wr 191/16 (orzeczenie nieprawomocne).
Z przedstawionego przez podatnika stanu faktycznego wynika, że prowadzi on działalność gospodarczą polegającą na produkcji maszyn i urządzeń oraz świadczy usługi dla górnictwa i hutnictwa. Pracownicy w celu właściwej realizacji powierzonych obowiązków służbowych korzystają z samochodów, które - w wyjątkowych sytuacjach - są parkowane w miejscu ich zamieszkania. Dotyczyło to np. dojazdu do miejsca zamieszkania po negocjacjach zakończonych w późnych godzinach wieczornych, rozpoczęcia delegacji wcześnie rano bądź konieczności odbioru samochodu z naprawy po pracy lub w weekend.
Podatnik zaznaczył, że przyjął regulamin korzystania z samochodów służbowych oraz zapewnił procedury, które wykluczają użycie samochodu do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą. Wprowadził także nadzór nad używaniem pojazdów w trakcie wykonywania obowiązków służbowych - były one wyposażone w system lokalizacji satelitarnej (który umożliwiał dokonanie rozliczenia tras przejazdów oraz ilości zużytego paliwa). W związku z powyższym, spółka uznała, że ma prawo do pełnego odliczania VAT od wydatków eksploatacyjnych i paliwa do tych samochodów.
W zaskarżonej interpretacji organ podatkowy zajął stanowisko, konsekwentnie prezentowane przez organy podatkowe także w innych interpretacjach (vide: interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 14 czerwca 2016 r., nr IBPP2/4512-211/16/WN), zgodnie z którym skoro istnieje realna możliwość wykorzystania samochodów do celów prywatnych pracowników, nie jest możliwe pełne odliczenie podatku VAT.
Z kolei Sąd podkreślił, że przepisy ustawy o VAT nie wskazują, w jaki sposób podatnik ma zapewnić w swojej firmie wyeliminowanie użytku prywatnego wykorzystywanych w działalności pojazdów samochodowych dla celów pełnego odliczenia VAT. Podatnik może tego dokonać za pomocą wprowadzonych regulaminów, umów, zarządzeń i poprzez podjęcie dodatkowych działań zabezpieczających ich wykonanie. Wprowadzone rozwiązania muszą być dostosowane do specyfiki działalności przedsiębiorstwa. Zasady używania pojazdów muszą obiektywnie potwierdzać, że pojazd jest wykorzystywany wyłącznie w działalności gospodarczej i nie ma możliwości jego prywatnego użytku.
W ocenie WSA ustalone przez podatnika w regulaminie zasady dotyczące zakazu wykorzystywania samochodów do celów prywatnych są tak samo skuteczne w czasie, gdy służą wykonywaniu obowiązków służbowych, jak i w okresie, gdy zaparkowane są w pobliżu miejsca zamieszkania pracowników. Umowa użytkowania pojazdów obowiązuje bowiem pracowników także w ich czasie wolnym (tak samo jak odpowiedzialność pracownicza za nieprzestrzeganie zapisów regulaminu).
Ostatecznie Sąd uznał: " (...) ocena sposobu wykorzystania samochodów służbowych powinna być dokonana z uwzględnieniem tego, czy stan faktyczny pozwala na stwierdzenie, że nie tylko zachodzi potencjalna możliwość użycia samochodów służbowych do użytku prywatnego, ale czy w rzeczywistości samochody te są wykorzystywane dla celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą podatnika. (...)
Zauważyć należy, że dopóki mamy do czynienia z tzw. »czynnikiem ludzkim«, zawsze istnieje potencjalne zagrożenie, że dany pojazd może zostać wykorzystany do celów innych niż związane z działalnością gospodarczą spółki. Okoliczności tej nie da się całkowicie wyeliminować, chodzi zatem jedynie o stworzenie takich mechanizmów i wprowadzenie takich zasad używania pojazdów, które dadzą maksymalną gwarancję wykorzystania ich wyłącznie w działalności gospodarczej podatnika. (...)"
Poradnik VAT Nr 17 z dnia 2016-09-10