Podatkowe skutki firmanctwa
Firmanctwo polega na posługiwaniu się imieniem i nazwiskiem, nazwą lub firmą innej osoby, za jej zgodą, w celu zatajenia prowadzenia działalności gospodarczej lub rzeczywistych rozmiarów tej działalności. Podstawową przyczyną tego zjawiska jest chęć uchylenia się od opodatkowania, np. poprzez niewykazywanie wszystkich dochodów, lub chęć uniknięcia prawa do uproszczonych form opodatkowania.
Zachowanie takie nie jest obojętne z podatkowoprawnego punktu widzenia. Zgodnie bowiem z art. 113 ustawy Ordynacja podatkowa jeżeli podatnik, za zgodą innej osoby, w celu zatajenia prowadzenia działalności gospodarczej lub rzeczywistych rozmiarów tej działalności, posługuje się lub posługiwał się imieniem i nazwiskiem, nazwą lub firmą tej osoby, osoba ta ponosi solidarną odpowiedzialność z podatnikiem całym swoim majątkiem za zaległości podatkowe powstałe podczas prowadzenia tej działalności.
W stosunku do organów podatkowych podatnikiem cały czas pozostaje osoba prowadząca w rzeczywistości działalność gospodarczą (tzw. firmowany). Natomiast osoba wyrażająca zgodę na firmanctwo, czyli tzw. firmujący, nie jest podatnikiem a jedynie osobą trzecią odpowiedzialną za zaległości podatkowe firmowanego. Podkreślenia wymaga fakt, że firmujący odpowiada jedynie za zaległości podatkowe powstałe w czasie prowadzenia ukrytej działalności gospodarczej. Ponadto, zgodnie z art. 107 § 2 Ordynacji podatkowej firmujący odpowiada także za podatki niepobrane oraz pobrane, a niewpłacone przez płatników lub inkasentów, odsetki za zwłokę od zaległości podatkowych, niezwrócone w terminie zaliczki naliczonego podatku od towarów i usług oraz za oprocentowanie tych zaliczek, koszty postępowania egzekucyjnego.
O odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej orzeka w drodze decyzji właściwy organ podatkowy.
Firmanctwo jest ponadto czynem penalizowanym przez prawo karnoskarbowe. Zgodnie z art. 55 Kodeksu karnego skarbowego za takie zachowanie grozi podatnikowi kara grzywny do 720 stawek dziennych lub kara pozbawienia wolności do lat 3. Taka sama kara grozi firmującemu, odpowiadającemu na zasadzie pomocnictwa.
