Podatkowe skutki rozliczenia czynszu za leasing samochodu

W sprawie rozpoznanej przez Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 14 stycznia 2015 r., sygn. akt II FSK 3026/12 organy podatkowe zarzuciły spółce zawyżenie kosztów uzyskania przychodów na skutek bezzasadnego zaliczenia do nich wydatków związanych z użytkowaniem samochodu osobowego. W ocenie organów podatkowych umowa dzierżawy zawarta przez spółkę nie spełniała warunków umowy leasingu w rozumieniu art. 17a ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: updop).

Stanowisko organów podatkowych poparł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi. W uzasadnieniu wyroku sąd podkreślił, że podatnik może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu wydatki związane z używaniem cudzego samochodu, lecz uprawnienie to jest ograniczone (do iloczynu przejechanych kilometrów i stawki wynikającej z odrębnych przepisów) oraz uzależnione od prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu. Podatnik w omawianej sprawie nie przedstawił ewidencji przebiegu pojazdu. Skoro umowa, na podstawie której spółka użytkowała cudzy samochód, była umową dzierżawy to nie miała ona prawa obniżyć podstawy opodatkowania o uiszczony przez siebie czynsz dzierżawny oraz udokumentowane fakturami koszty eksploatacji samochodu.

Warunkiem uznania umowy na mocy której odpłatnie przekazywany jest składnik majątku do używania innej osobie jest aby oddający rzecz był jej właścicielem.

Spółka złożyła skargę kasacyjną do NSA.

NSA uchylił wyrok sądu pierwszej instancji. W uzasadnieniu wyroku sąd powołał się na art. 16 ust. 1 pkt 51 updop, zgodnie z którym nie uważa się za koszt uzyskania przychodów wydatków, z zastrzeżeniem pkt 30, z tytułu kosztów używania, dla potrzeb działalności gospodarczej, samochodów osobowych niestanowiących składników majątku podatnika - w części przekraczającej kwotę wynikającą z pomnożenia liczby kilometrów faktycznego przebiegu dla celów podatnika oraz stawki za jeden kilometr przebiegu określonej w odrębnych przepisach wydanych przez właściwego ministra; podatnik jest obowiązany prowadzić ewidencję przebiegu pojazdu. Zatem podatnik wszelkie wydatki związane z tą umową, w tym dotyczące używania samochodu, po spełnieniu warunków w tym przepisie wskazanych, może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wyłącznie do wysokości iloczynu przebytych kilometrów i stawki wynikającej z odrębnych przepisów.

Kosztami z tytułu użytkowania samochodu osobowego, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 51 updop są wszelkiego rodzaju wydatki na eksploatację samochodu osobowego. Do kosztów eksploatacji samochodu nie można zaliczyć czynszu dzierżawnego, który jest wydatkiem ponoszonym na uzyskanie tytułu prawnego, umożliwiającego korzystanie z samochodu.

Ponoszone przez podatnika koszty czynszu z tytułu dzierżawy samochodu osobowego, jako wykraczające poza pojęcie "kosztów używania", o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 51 updp powinny być kwalifikowane na zasadach ogólnych określonych w art. 15 ust. 1 tej ustawy, z wyłączeniem limitu określonego w art. 16 ust. 1 pkt 51 updop.

Robert Nogacki

właściciel Kancelarii Prawnej Skarbiec, specjalizującej się w przeciwdziałaniu bezprawiu urzędniczemu i w kontrolach podatkowych