Pomysł na odciążenie NFZ

O możliwości wprowadzenia w Polsce dodatkowych ubezpieczeń zdrowotnych dla pracowników, których koszty w znacznej mierze pokrywaliby pracodawcy, rozmawiali uczestnicy jednej z sesji poświęconych finansowaniu ochrony zdrowia podczas XXV Forum Ekonomicznego w Krynicy.

Dorota M. Fal, doradca zarządu w Polskiej Izbie Ubezpieczeń, przypomniała, że według prognoz demograficznych w 2060 roku odsetek osób w wieku produkcyjnym w naszym kraju będzie niższy niż obywateli w wieku emerytalnym.

- Z tej prognozy jasno wynika, że już dzisiaj trzeba dbać o zdrowie osób aktywnych zawodowo. Tym bardziej że obecnie zdecydowana większość publicznych środków na opiekę zdrowotną pochodzi ze składek zatrudnionych na umowę o pracę, prowadzących działalność gospodarczą czy pracujących w ramach umów cywilno-prawnych - wyliczała Dorota Fal.

Dodała, że osoby objęte ubezpieczeniem w KRUS oraz emeryci są przede wszystkim biorcami publicznych środków przeznaczanych na opiekę zdrowotną.

W trakcie panelu wskazywano, że jedną z ważniejszych przyczyn absencji chorobowej w Polsce są m.in. schorzenia narządu ruchu. Tymczasem średni czas oczekiwania na wizytę u ortopedy i traumatologa wynosi aż 17 miesięcy.

Zdaniem Fal ubezpieczenia pracownicze nie tylko mogą tę kolejkę skrócić (jedna z korzyści dla pracowników wynikających z wprowadzenia UZP), ale też przynieść wymierne efekty dla pracodawców (zmniejszenie absencji chorobowej, bardziej wydajni pracownicy) oraz po stronie finansów publicznych (odciążenie Narodowego Funduszu Zdrowia).

Zdaniem pomysłodawców UZP, aby takie rozwiązanie było skuteczne, powinno być obligatoryjne oraz grupowe.

Zakres ubezpieczeń zdrowotnych dla pracowników obejmowałby: medycynę pracy (w obecnie funkcjonującej formie), a ponadto - profilaktykę zdrowotną oraz hospitalizacje planowe. Z czasem zakres pracowniczego ubezpieczenia można będzie poszerzać, m.in. o świadczenia rehabilitacyjne.

Kluczową kwestią są oczywiście pieniądze, czyli sprecyzowanie w odpowiednich przepisach źródła finansowania takich ubezpieczeń. W trakcie dyskusji podczas krynickiego Forum wskazywano, że rezerwy tkwią po stronie ubezpieczycieli; chodzi m.in. o obniżenie kosztów administracyjnych i redukcję marży.

Jednak główny ciężar sfinansowania UZP spoczywałby na barkach pracodawców. Ustępujący, wiceminister zdrowia Sławomir Neumann wskazywał, że takie ubezpieczenia - niezwiązane z Narodowym Funduszem Zdrowia - mogą istotnie rozbudować system finansowania lecznictwa w Polsce.

- Zagrożenie dla tego rozwiązania kryje się przede wszystkim w kosztach składki ponoszonych przez pracodawców. Z tego powodu bardzo ważne będzie podejście ministra finansów, czyli jego przekonanie, że UZP opłaca się całej gospodarce. A jeśli tak, to należy rozważyć wprowadzenie ulg dla pracodawców ponoszących koszty składki takiego ubezpieczenia - powiedział Sławomir Neumann.

Paulina Pogorzelska, dyrektor departamentu zarządzania zasobami ludzkimi PSG, zwróciła uwagę, że wprowadzenie kilka lat temu w jej firmie abonamentów medycznych w ciągu pierwszego roku... zwiększyło absencję chorobową.

- To zrozumiałe, gdyż pracownicy zaczęli masowo korzystać z badań i dodatkowych możliwości sięgania po zwolnienia lekarskie. Jednak po kolejnych dwóch latach absencja chorobowa spadła o 2%, co przyniosło 850 tys. zł oszczędności w skali roku - informowała dyrektor Pogorzelska.

Także z doświadczeń Anny Rulkiewicz, prezes Grupy Lux Med, wynika, że opieka medyczna dla pracowników w dłuższej perspektywie obniża absencję chorobową. Jako pracodawca potwierdziła, że korzyści płynących z takiej formy bonusa jest więcej.

- Medycyna pracy, która w Polsce ma długą tradycję - m.in. w postaci przychodni przyzakładowych czy obowiązku okresowych badań pracowniczych - dla naprawdę wielu osób jest praktycznie jedyną okazją do tego, by sprawdzić stan swojego zdrowia. Nie robiliby tego, gdyby nie obligatoryjność tych badań - podkreślała Anna Rulkiewicz.

Poseł Tomasz Latos, przewodniczący sejmowej komisji zdrowia, zaznaczył, że system pracowniczej opieki zdrowotnej już w różnym zakresie funkcjonuje.

- Warto takie rozwiązanie uporządkować oraz rozszerzyć. Jednak zachodzi obawa, że jeśli dotychczas pracodawcy obywali się bez ulg podatkowych z tytułu ponoszenia kosztów opieki medycznej, to minister finansów uzna, że takiej ulgi nie trzeba wprowadzać - zauważył poseł Latos.

W opinii Tadeusza Jędrzejczyka, prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia, wdrożenie ubezpieczeń zdrowotnych dla pracowników to z jednej strony decyzja polityczna, ale z drugiej strony ma też wymiar bardzo praktyczny.

- Chodzi o to, aby ubezpieczenie pracownicze było uzupełnieniem, a nie konkurencją dla świadczeń finansowanych z powszechnej składki zdrowotnej. Trzeba przecież pamiętać o deficycie specjalistów w wielu dziedzinach medycyny. Konkurencyjne ubezpieczenia mogą ten deficyt powiększać - przestrzega prezes NFZ.

Przyznaje jednak, że każdy pomysł odchodzący od monopolu jednego płatnika świadczeń zdrowotnych może się spotkać ze społeczną akceptacją.

Obecnie z firmowych abonamentów medycznych korzysta w Polsce 3 mln osób na 16 milionów zatrudnionych. Potencjał tego rynku jest więc wciąż spory. Według wyliczeń przedstawionych przez Dorotę M. Fal, doradcę zarządu w Polskiej Izbie Ubezpieczeń, szacowana łączna wartość składek w ramach ubezpieczeń zdrowotnych finansowanych przez pracodawców może sięgnąć ok. 5 mld zł.

Wojciech Kuta

Więcej informacji w miesięczniku "Rynek Zdrowia"