Prokuratoria może reprezentować Polskę

Zgodnie z projektem ustawy, rozszerzono zakres spraw, w których Prokuratoria Generalna będzie wykonywała obowiązkowe zastępstwa procesowe Skarbu Państwa w sprawach rozpoznawanych w pierwszej instancji przez sądy okręgowe. Zastępstwo procesowe Skarbu Państwa ma być obowiązkowe do czasu zakończenia sprawy. Prokuratoria będzie wykonywać zastępstwo w sprawach, których wartość przedmiotu sporu przewyższa 75 tys. zł. Obecnie Prokuratoria wykonuje zastępstwa w sprawach o wartości przedmiotu powyżej 1 mln zł.

Na obowiązujących zasadach - zgodnie z projektem - zastępstwo ma być wykonywane w sprawach o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym oraz o stwierdzenie zasiedzenia. Zastępstwo obejmie również sprawy rozpatrywane przez sądy polubowne, niezależnie od tego, czy miejsce postępowania przed sądem znajduje się na terytorium Polski, czy też poza jej granicami lub nie jest oznaczone. Doprecyzowano zapis mówiący o tym, że Prokuratoria Generalna nie bierze udziału w postępowaniu karnym. Zgodnie z nowymi przepisami Prokuratoria uzyska dostęp do tych tajemnic prawnie chronionych, które będą niezbędne do wykonywania zastępstwa procesowego. Dostęp do informacji i dokumentów chronionych będzie możliwy m.in. wówczas, gdy będą one bezpośrednio związane ze sprawą, w której wykonywane jest zastępstwo procesowe. Wyraźnie wskazano, że Prokuratoria Generalna nie wykonuje zastępstwa państwowych osób prawnych w związku, z czym nie będzie mogła korzystać z informacji i dokumentów stanowiących tajemnicę bankową.

W projekcie nowelizacji przewidziano, że Prokuratoria Generalna, jeżeli wymaga tego ochrona ważnych praw i interesów Skarbu Państwa, może zastępować Polskę w postępowaniach przed sądami, trybunałami i innymi organami orzekającymi w stosunkach międzynarodowych. Wykonanie takiego zastępstwa może zostać zalecone przez premiera i ministra skarbu państwa. Do kompetencji Prokuratorii Generalnej należeć będą także sprawy dotyczące bezprawia lub zaniechania legislacyjnego.

Ponadto w przygotowanym projekcie nowelizacji doprecyzowano także przepisy dotyczące wynagrodzenia zasadniczego radców i starszych radców Prokuratorii. Określono, że ich pensje nie mogą przekroczyć 130%. wynagrodzenia zasadniczego w najwyższej stawce awansowej odpowiednio sędziego sądu okręgowego i sędziego sądu apelacyjnego. Z kolei najwyższy dodatek funkcyjny nie może być wyższy od kwoty dodatku przewidzianego dla prezesa odpowiedniego sądu. Zmiana ta nie spowoduje jednak znaczącego wzrostu wynagrodzeń, ani nie zmieni zasad ich ustalenia.

Powołana w 2006 r. instytucja uzyskała korzystne rozstrzygnięcia dla Skarbu Państwa w 586 sprawach spośród 1046, jakie do końca ubiegłego roku zakończyła. W wygranych sprawach oddalono roszczenia wobec Skarbu Państwa o wartości ok. 2,2 mld zł, a zasądzono na jego rzecz ok. 23 mln zł. Projektodawcy zakładają, że po zmianie Prokuratoria zajmie się ok. 1500 nowych spraw.