Rozliczenie w kosztach drogiej "osobówki"
Dla każdego przedsiębiorcy samochód osobowy jest równie niezbędny jak telefon czy komputer. Zazwyczaj używany w firmie spełnia kryteria obligujące do zaliczenia go do środków trwałych. W przypadku samochodów, których wartość początkowa przekracza 20.000 euro, ustawodawca przewidział szereg ograniczeń kosztowych.
Spółka z o.o. zamierza zakupić samochód osobowy i wprowadzić go na stan środków trwałych. Jego wartość początkowa przekroczy 20.000 euro. Czy w tej sytuacji spółka będzie mogła zaliczać do kosztów podatkowych dokonywane od niego odpisy amortyzacyjne w całości, aż do zrównania się ich wartości z limitem 20.000 euro?
NIE. W przypadku samochodów osobowych ustawodawca wprowadził ograniczenia w możliwości zaliczania do kosztów podatkowych odpisów amortyzacyjnych dokonywanych od ich wartości początkowej. I tak, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odpisów z tytułu zużycia samochodu osobowego w części ustalonej od wartości samochodu przewyższającej równowartość 20.000 euro, przeliczonej na złote według kursu średniego euro ogłaszanego przez NBP z dnia przekazania samochodu do używania (art. 23 ust. 1 pkt 4 ustawy o pdof i art. 16 ust. 1 pkt 4 ustawy o pdop).
Swego czasu pojawił się w publikacjach fachowych pogląd, że odpisy amortyzacyjne od samochodów osobowych, których wartość przekracza wskazany w przytoczonych przepisach limit, mogą być w całości zaliczane w koszty uzyskania przychodów aż do chwili, gdy łączna ich kwota uwzględniona w tych kosztach zrówna się z równowartością 20.000 euro. Zdaniem zwolenników tej teorii dopiero późniejsze odpisy amortyzacyjne nie byłyby uznawane za koszty podatkowe. Takie stanowisko nie znalazło jednak akceptacji sądu, czemu wyraz dał m.in. NSA w wyroku z dnia 13 lipca 2010 r., sygn. akt II FSK 551/10. Przychylił się tym samym do stanowiska prezentowanego przez organy podatkowe, który należy podzielić, że posłużenie się przez ustawodawcę zwrotem "w części" wskazuje, że skorzystanie z prawa do zaliczenia ponoszonych wydatków do kosztów uzyskania przychodów uzależnione jest od ustalenia, jaka część każdego z odpisów amortyzacyjnych dotyczy wartości samochodu nieprzekraczającej równowartości 20.000 euro. Pozostałej części odpisu nie można traktować jako wydatku stanowiącego koszt uzyskania przychodu. W konsekwencji ograniczenie w zaliczaniu do kosztów uzyskania przychodów odpisów z tytułu używania samochodu osobowego będzie obowiązywało przez cały okres jego amortyzacji bez względu na częstotliwość ich dokonywania.
Zakup samochodu osobowego przeznaczonego na potrzeby własnej działalności gospodarczej sfinansowałem kredytem. Czy z uwagi na to, że jego wartość początkowa przewyższa 20.000 euro, odsetki od części kredytu powyżej tej sumy nie będą kosztami podatkowymi?
Wartość początkową zakupionego samochodu osobowego wprowadzanego na stan środków trwałych ustala się według ceny nabycia, na którą poza kwotą należną zbywcy składają się m.in. koszty związane z zakupem naliczone do dnia przekazania środka trwałego do używania (art. 22g ust. 3 ustawy o pdof). Są to w szczególności m.in. koszty odsetek. Stąd, gdy zakup został sfinansowany kredytem, to odsetki naliczone do dnia przekazania samochodu osobowego do używania powiększają jego wartość początkową i w efekcie staną się kosztem podatkowym poprzez odpisy amortyzacyjne.
Przy zaliczaniu do kosztów odsetek naliczonych po dniu przekazania przedmiotowego samochodu do używania należy stosować art. 23 ust. 1 pkt 32 ustawy o pdof. Wskazuje on, że odsetki od kredytu na zakup środka trwałego, naliczone po tym dniu, są kosztem w dacie ich zapłaty.
Z żadnego przepisu omawianej ustawy nie wynika natomiast, że odsetki od części kredytu, która przekracza równowartość 20.000 euro, nie są kosztami podatkowymi. W konsekwencji Czytelnik odsetki od kredytu zaciągniętego na zakup wskazanego w pytaniu samochodu może uznać za koszty podatkowe w pełnej wysokości, czyli również od tej części kredytu, która przekracza równowartość 20.000 euro.
W grudniu 2010 r. wraz z samochodem osobowym, który zaliczyłem do środków trwałych, nabyłem na rok w pakiecie ubezpieczenie OC i AC. Podobnie postąpiłem grudniu 2011 r. Ponieważ wartość samochodu dla celów ubezpieczenia przekraczała w tych dwóch latach 20.000 euro, ograniczałem wartość składki AC zaliczanej do kosztów podatkowych. W kolejnej umowie ubezpieczenia, którą podpiszę w grudniu br., wartość tego pojazdu nie przekracza już równowartości 20.000 euro. Czy to oznacza, że teraz cała składka AC będzie moim kosztem?
TAK. Składka AC opłacana przez Czytelnika od polisy zawartej w grudniu 2012 r. będzie kosztem podatkowym w pełnej wysokości.
W odniesieniu do wydatków związanych z ubezpieczeniem AC firmowego samochodu osobowego ustawodawca ograniczył kwotę stanowiącą koszt podatkowy. Wskazał, że składka ta jest kosztem podatkowym do wysokości nieprzekraczającej jej części ustalonej w takiej proporcji, w jakiej pozostaje równowartość 20.000 euro (przeliczana po kursie sprzedaży NBP z dnia zawarcia umowy) w wartości samochodu przyjętej do celów ubezpieczenia (tj. wartości pojazdu określonej w polisie). Tak wynika z art. 21 ust. 1 pkt 47 ustawy o pdof.
Gdy po wygaśnięciu jednej polisy ubezpieczenia AC przedsiębiorca wykupuje kolejną, wartość samochodu przyjmowana do ubezpieczenia zazwyczaj zmniejsza się z uwagi na uwzględnianie jego stopniowego zużycia. Stąd przy każdej kolejnej umowie AC, konieczne jest ponowne ustalenie kwoty składki stanowiącej koszt podatkowy. Gdy zdarzy się tak, jak w przypadku Czytelnika, że wartość samochodu przy kolejnej polisie ubezpieczeniowej nie przekroczy ustawowego limitu, wówczas opłacona od niej składka będzie stanowiła w całości koszt uzyskania przychodów.
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 26.07.1991 r. o pdof (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.)
Ustawa z dnia 15.02.1992 r. o pdop (Dz. U. z 2011 r. nr 74, poz. 397 ze zm.)
autor: Agata Cieśla
Gazeta Podatkowa nr 87 (919) z dnia 2012-10-29