Sprzedaż bez marży, poniżej kosztów i po obniżonej cenie

Duże sklepy muszą sprzedawać z marżą

Szczególne ograniczenia związane z kształtowaniem cen nałożono na prowadzących działalność handlową lub usługową w obiektach handlowych o powierzchni sprzedaży powyżej 400 m². Nie mogą oni z kilkoma wyjątkami sprzedawać towarów i usług po cenie nieuwzględniającej marży handlowej. Celem tego uregulowania jest ochrona małych przedsiębiorców, których łatwo byłoby wyeliminować z rynku większemu konkurentowi poprzez czasową obniżkę cen. Dlatego utrudnianie małym przedsiębiorcom dostępu do rynku przez sprzedaż towarów lub usług w obiektach handlowych o powierzchni sprzedaży powyżej 400 m² po cenie nieuwzględniającej marży handlowej, stanowi czyn nieuczciwej konkurencji (art. 15 ust. 3 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji). W takich obiektach sprzedaż bez marży jest dopuszczalna wyłącznie:

• podczas wyprzedaży posezonowych, które mogą być organizowane dwa razy w roku, na koniec sezonu letniego i zimowego, przy czym wyprzedaż nie może trwać każdorazowo dłużej niż miesiąc;
   
• w ramach wyprzedaży ze względu na upływający termin przydatności towarów do spożycia lub upływającą datę minimalnej trwałości;
   
• w razie likwidacji obiektu handlowego, przy czym sprzedaż bez marży nie może wówczas trwać dłużej niż trzy miesiące od dnia podania do publicznej wiadomości informacji o likwidacji obiektu; jeśli przedsiębiorca likwiduje wszystkie swoje obiekty handlowe w związku z zaprzestaniem przez niego działalności handlowej, to wyprzedaż nie może trwać dłużej niż rok.

Sprzedaż poniżej kosztów

W obiektach o powierzchni sprzedaży powyżej 400 m² nie można sprzedawać bez marży, a więc tym bardziej poniżej kosztów zakupu. Natomiast w obiektach mniejszych nawet drastyczne obniżki i sprzedaż poniżej kosztów wytworzenia lub zakupu są dopuszczalne, jeśli ich celem nie jest chęć wyeliminowania z rynku konkurencji.

Utrudnianie innym przedsiębiorcom dostępu do rynku poprzez sprzedaż poniżej kosztów stanowi czyn nieuczciwej konkurencji, ale tylko wtedy, jeśli jest podejmowana w celu eliminacji z rynku innych przedsiębiorców. Oznacza to umyślne działanie w celu eliminacji konkurencji, w praktyce trudne do udowodnienia. Na umyślne działanie może wskazywać np. sprzedaż poniżej kosztów przez przedsiębiorcę prowadzącego kilka sklepów tylko w tych obiektach, które mają konkurencję ze strony innych sklepów, i pozostawienie cen bez zmian w pozostałych sklepach.

Jeżeli obniżka nie jest umyślnym działaniem w celu eliminacji konkurencji, to jest ona zgodna z prawem. Przedsiębiorcy mają wtedy pełną swobodę ustalania cen. Niekiedy warto sprzedać niechodliwy towar nawet poniżej kosztów zakupu, byleby odzyskać choć część zainwestowanych w niego pieniędzy i zwolnić miejsce na nowy towar. Nie na każdym towarze przedsiębiorca zarabia, na niektórym niestety traci. Przy tego rodzaju obniżkach w obiektach o powierzchni sprzedaży nieprzekraczającej 400 m² nie ma też dodatkowych warunków dotyczących czasu ich trwania.

Przedsiębiorcy, których interesy zostały zagrożone lub naruszone nieuczciwą obniżką cen dokonaną przez konkurenta, mogą żądać ochrony swoich praw na drodze sądowej. W tym celu mają oni prawo złożyć pozew i żądać m.in. zaniechania niedozwolonych działań, usunięcia ich skutków, naprawienia wyrządzonej szkody, wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści.

Nadużywanie pozycji dominującej na rynku

Niekiedy bezpośrednie lub pośrednie narzucanie nieuczciwych cen, w tym cen rażąco niskich, może być przejawem nadużywania przez przedsiębiorcę pozycji dominującej na rynku. Wtedy interweniować będzie Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, a na przedsiębiorcę mogą zostać nałożone wysokie kary, sięgające nawet 10 procent przychodów z roku poprzedniego. Domniemywa się, że jeśli udział przedsiębiorcy w rynku przekracza 40%, to ma on pozycję dominującą.

Uwidocznij przyczynę obniżki ceny

Podczas przecen klient powinien wiedzieć, czy towar jest pełnowartościowy, czy też obniżka jest spowodowana wadami, uszkodzeniami lub brakiem określonych cech wskazanych w charakterystyce produktu. W drugim przypadku przedsiębiorca ma obowiązek uwidocznić przyczynę obniżki ceny lub poinformować konsumenta o tej przyczynie w sposób zwyczajowo przyjęty w miejscu oferowania towaru, również innym niż miejsce sprzedaży.

Jeżeli towar nie posiada wymaganych cech określonych w charakterystyce jakościowej lub posiada wady polegające na zmniejszeniu ilości, masy lub objętości towaru, lub posiada uszkodzenia, przedsiębiorca ma obowiązek obniżyć jego cenę. Cena powinna być obniżona w stopniu odpowiadającym zaistniałym wadom lub uszkodzeniom. Klient ma świadomość tego, że nabywany towar nie jest pełnowartościowy, ale też dzięki temu kupuje go taniej. Klient nie będzie mógł reklamować towaru z powodu wady, która była przyczyną obniżki. Jeśli jednak ujawnią się w towarze inne wady, będzie on miał prawo złożyć reklamację.

Wielu przedsiębiorców nie zdaje sobie sprawy z tego, że w przypadku niepełnowartościowego towaru mają oni obowiązek obniżyć cenę, a za brak obniżki mogą na nich zostać nałożone kary administracyjne. Organ nadzoru, stwierdzając w wyniku przeprowadzonej kontroli wady lub uszkodzenia towaru oraz jednoczesny brak odpowiedniej obniżki ceny, określa ich rodzaj i stopień w formie decyzji. Od tej decyzji przedsiębiorca może się odwołać. Gdy decyzja stanie się ostateczna, organ nadzoru niezwłocznie wystąpi z wnioskiem do właściwego miejscowo naczelnika urzędu skarbowego o wszczęcie postępowania i wydanie decyzji o określeniu nienależnej kwoty i ustaleniu kwoty dodatkowej. Podlegają one przekazaniu do budżetu państwa. Aby uniknąć kary sprzedawca musiałby wykazać, że że przy dołożeniu staranności wymaganej w stosunkach sprzedaży danego rodzaju nie mógł wiedzieć o wadzie towaru. Przedsiębiorca stosujący zawyżoną cenę, poniesie koszty badań wykonanych w toku postępowania administracyjnego.

Podstawa prawna:

• ustawa z dnia 16.04.1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz. U. z 2003 r. nr 153, poz. 1503 ze zm.),
   
• ustawa z dnia 5.07.2001 r. o cenach (Dz. U. nr 97, poz. 1050 ze zm.).

Czytaj również:

Polacy wybierają tańsze ubrania

Klienci chcą teraz okazji, promocji i bonusów