Sprzedaż komisowa w podatku VAT

Przez umowę komisu przyjmujący zlecenie (komisant) zobowiązuje się za wynagrodzeniem (prowizja) w zakresie działalności swojego przedsiębiorstwa do kupna lub sprzedaży rzeczy ruchomych na rachunek dającego zlecenie (komitenta), lecz imieniu własnym. Oznacza to, że w wypadku komisu sprzedaży, właściciel rzeczy wydaje rzecz komisantowi, z upoważnieniem do przeniesienia jej własności, na nieoznaczoną osobę trzecią. Co istotne - dokonuje tego komisant w imieniu własnym. Dlatego jedynie jego obciążają obowiązki oraz przysługują uprawnienia z tytułu umowy, jaką zawarł z osoba trzecią. Właściciel rzeczy (komitent) nie nawiązuje żadnego stosunku prawnego z jej nabywcą, choć to między nimi przechodzi własność rzeczy. Natomiast komisant powinien wydać komitentowi wszystko, co przy wykonaniu zlecenia dla niego uzyskał - a więc przekazać cenę zapłaconą za rzecz, pomniejszoną o prowizję. Co za tym idzie, rozliczenie komitenta z komisantem, następuje dopiero po zbyciu rzeczy. W wielu sytuacjach, taka forma zbywania towarów, może być korzystna dla kontrahentów. Dlatego należy zastanowić się nad tym, jakie skutki podatkowe wiążą się z oddaniem przez przedsiębiorcę towaru w komis, w związku z podatkiem VAT.

Zgodnie z art. 7 ust. pkt 3 ustawy z dnia 11 marca 2004 o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 nr 54 poz. 534 z późniejszymi zmianami, zwana dalej "ustawą o VAT"), wydanie towarów w ramach umowy komisu,\ pomiędzy komitentem a komisantem - czyli oddanie rzeczy w komis - stanowi dostawę towarów w rozumieniu ustawy o VAT. Obowiązek podatkowy, w takim wypadku, powstaje w chwili otrzymania przez komitenta zapłaty za wydany towar, lecz nie później niż w ciągu 30 dni od dostawy towarów dokonanej przez komisanta na rzecz osoby trzeciej (art. 19 ust. 16a ustawy o VAT). Oznacza to, że jeśli przedsiębiorca oddał swój towar w komis, to obowiązek podatkowy w podatku VAT, zaktualizuje się w chwili otrzymania przez niego należności za towar, po jego zbyciu przez komisanta. Jeśli jednak należności tej nie otrzymał, a towar został dostarczony osobie trzeciej, to obowiązek podatkowy powstanie z upływem 30 dnia od wydania towaru tej osobie. Wynika to z brzmienia przepisów ustawy i znajduje potwierdzenie m.in. w indywidualnej interpretacji prawa podatkowego wydanej w dniu 15 kwietnia 2009, przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu (sygn. ILPP2/443-86/09-5/ISN 2009-04-15). Organ podatkowy stwierdza w niej, że "obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania przez komitenta zapłaty za wydany towar, nie później jednak niż w ciągu 30 dni od dostawy towarów dokonanej przez komisanta."

Podstawą opodatkowania w umowie komisu jest po stronie przedsiębiorcy oddającego swe towary w komis, kwota należna od kupującego zmniejszona o kwotę prowizji komisanta i o kwotę podatku. Wynika to z art. 30 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT. Powstanie obowiązku podatkowego powoduje konieczność wystawienia faktury VAT. Problematykę tę reguluje § 11 rozporządzenia z 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług. W omawianym wypadku, faktura powinna być wystawiona nie później, niż w chwili zaktualizowania się obowiązku podatkowego - ale nie wcześniej niż 30 dni przed powstaniem obowiązku podatkowego.

Justyna Zając-Wysocka

_{Radca prawny, Dyrektor Departamentu Doradztwa Podatkowego Małopolskiego Instytutu Studiów Podatkowych w Krakowie}