Środek trwały a amortyzacja. Od jakiej kwoty się liczy i jaki jest limit?
Środki trwałe to składniki majątku firmowego danego przedsiębiorstwa, które muszą znaleźć się w tzw. ewidencji środków trwałych. Aby jednak faktycznie były one zakwalifikowane jako środki trwałe, które podlegają amortyzacji, muszą spełnić kilka warunków. Co należy wiedzieć o środkach trwałych?
Zgodnie z treścią ustawy o PIT, środki trwałe to rzeczy, które stanowią własność lub współwłasność podatnika, są nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania. Charakteryzują się również tym, że ich przewidywany okres użytkowania musi wynosić co najmniej 1 rok. Środki trwałe mogą być używane w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, a także mogą być oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub innej umowy określonej w art. 23a pkt 1.
W Ustawie o rachunkowości z kolei środki trwałe są definiowane jako “rzeczowe aktywa trwałe oraz zrównane z nimi, których przewidywany okres użytkowania jest dłuższy niż 1 rok, które są kompletne, zdatne do użytku i przeznaczone na potrzeby danego podmiotu".
Zgodnie z najnowszą Klasyfikacją Środków Trwałych dzielimy je na dziewięć grup:
● Grupa 0: Grunty,
● Grupa 1: Budynki i lokale
● Grupa 2: Obiekty inżynierii lądowej i wodnej,
● Grupa 3: Kotły i maszyny energetyczne,
● Grupa 4: Maszyny, urządzenia i aparaty ogólnego zastosowania,
● Grupa 5: Specjalistyczne maszyny, urządzenia i aparaty,
● Grupa 6: Urządzenia techniczne,
● Grupa 7: Środki transportu,
● Grupa 8: Narzędzia, przyrządy, ruchomości i wyposażenie, które nie zostało sklasyfikowane w innej grupie
● Grupa 9: Inwentarz żywy.
Środek trwały musi zostać ujęty w ewidencji środków trwałych, jeżeli jego wartość przekracza 10 000 zł, przy czym kwota ta w przypadku podatników VAT stanowi kwotę netto, a w przypadku podatników tzw. “nievatowców" kwotę brutto. Jeżeli wartość środka trwałego nie przekracza 10 000 zł, to wówczas może on stanowić koszty uzyskania przychodu w miesiącu, w którym został on oddany do użytkowania.
Amortyzacja środków trwałych polega na stopniowym zużywaniu się określonych środków trwałych, co zostaje ujęte pod postacią odpisów amortyzacyjnych. Odpisy amortyzacyjne zmniejszają wartość środków i odzwierciedlają ich rzeczywistą wartość. Dokonywane są od początkowej wartości środków trwałych, która obliczana jest na podstawie ceny nabycia lub kosztu wytworzenia, przy jednoczesnym wzięciu pod uwagę ewentualnych ulepszeń w późniejszym czasie.
Odpisy amortyzacyjne stanowią koszt uzyskania przychodu, co oznacza, że ich wysokość ma wpływ na zmniejszenie podatku dochodowego. W Polsce wyróżnia się trzy metody amortyzacji środków trwałych, a ich wybór powinien być podyktowany zarówno indywidualną sytuacją firmy, jak i konkretnym rodzajem środka trwałego przyporządkowanego do klasyfikacji KŚT.
Wyróżnia się:
- Metodę liniową - najczęściej wybierana metoda, która zakłada, że zużycie środka trwałego będzie przez cały czas użytkowania równomierne. Wówczas ustala się jedną stawkę, która będzie obowiązywać przez cały czas użytkowania środka,
- Metoda degresywna - może być wykorzystywana wyłącznie w przypadku środków trwałych zaliczanych do grup 3-6 oraz 8 KŚT.
- Metoda naturalna - zakłada, że zużycie środka trwałego zależne będzie od intensywności jego użytkowania. Zgodnie z tą metodą amortyzacja wyliczana jest osobno każdego miesiąca.
Podatnicy, którzy w danym roku rozpoczęli prowadzenie działalności gospodarczej oraz tzw. mali podatnicy mogą skorzystać z jednorazowej amortyzacji środków trwałych (zarówno nowych, jak i używanych), która polega na zaliczeniu całej kwoty wydatku bez konieczności rozkładania tego w czasie. Jednorazowa amortyzacja powinna zostać wykonana w roku podatkowym, w którym dane środki trwałe zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych firmy. Jej limit zaś w 2023 roku wynosi 241 000 zł.
Z jednorazowej amortyzacji mogą również skorzystać przedsiębiorcy, którzy dokonali zakupu nowych środków trwałych, zaliczonych do grupy 3-6 oraz 8 KŚT. Limit takiej amortyzacji wynosi maksymalnie 100 000 zł w danym roku podatkowym.
WG