Sukcesja w spółkach prawa handlowego
Obowiązująca obecnie ustawa z dnia 5 lipca 2018 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej (Dz. U. poz. 1629) reguluje jedynie zasady tymczasowego zarządzania przedsiębiorstwem po śmierci przedsiębiorcy, który we własnym imieniu wykonywał działalność gospodarczą na podstawie wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej oraz kontynuowania działalności gospodarczej wykonywanej z wykorzystaniem tego przedsiębiorstwa.
Na stronie internetowej Rządowego Centrum Legislacji www.rcl.gov.pl (numer wykazu UD494) Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii zamieściło projekt z dnia 23 maja 2019 r. ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia obciążeń regulacyjnych, która ma wprowadzić szereg ułatwień dla przedsiębiorców. W ramach tzw. Pakietu Przyjazne Prawo ustawodawca proponuje zmiany m.in. w ustawie o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej. Proponowane zmiany polegają m.in. na możliwości ustanowienia przedstawiciela do wykonywania praw w spółce handlowej po śmierci wspólnika. Ustawa ma wejść w życie z dniem 1 stycznia 2020 r.
W omawianym projekcie ustawy proponuje się dodanie m.in. rozdziału 11b do ww. ustawy. Powyższe przepisy znajdą zastosowanie w przypadku śmierci wspólnika spółki handlowej, tj. wspólnika spółki jawnej, partnera spółki partnerskiej, komplementariusza i komandytariusza spółki komandytowej, komplementariusza i akcjonariusza spółki komandytowo-akcyjnej, wspólnika sp. z o.o. i akcjonariusza spółki akcyjnej.
Przedstawiciel do wykonywania praw uprawnionych w spółce po śmierci wspólnika będzie mógł być:
- wskazany w umowie spółki (art. 60n projektowanej ustawy),
- powołany przez wspólnika za życia (art. 60k ust. 1 projektowanej ustawy),
- powołany przez uprawnionych po śmierci wspólnika (art. 60l ust. 2 projektowanej ustawy).
Uwaga
Wspólnik za życia będzie mógł powołać przedstawiciela do wykonywania praw uprawnionych w spółce w formie pisemnego oświadczenia pod rygorem nieważności. Do tego powołania będzie konieczna zgoda osoby powoływanej.
Powołanie przedstawiciela do wykonywania prawa uprawnionych w spółce po śmierci wspólnika możliwe będzie przez:
- małżonka wspólnika,
- spadkobiercę ustawowego wspólnika, który przyjął spadek,
- spadkobiercę testamentowego wspólnika, który przyjął spadek albo zapisobiercę windykacyjnego, który przyjął zapis windykacyjny (w przypadku ogłoszenia testamentu)
pod warunkiem jeżeli służą mu prawa zmarłego wspólnika w spółce osobowej, wstępuje do sp. z o.o. na miejsce zmarłego wspólnika albo przysługują mu prawa z akcji zmarłego akcjonariusza.
W ustawie określone będą przyczyny wygaśnięcia umocowania przedstawiciela do wykonywania praw uprawnionych w spółce. Dotyczą one zarówno przedstawiciela wskazanego w umowie lub w statucie spółki, jak i powołanego przez wspólnika albo uprawnionych. Przedstawiciel utraci umocowanie m.in. w przypadku: śmierci wspólnika, ograniczenia lub utraty zdolności do czynności prawnych, odwołania przedstawiciela, powołania kolejnego przedstawiciela albo złożenia oświadczenia o rezygnacji.
Uwaga
W przypadku złożenia przez przedstawiciela oświadczenia o rezygnacji z pełnienia tej funkcji zobowiązany on będzie działać jeszcze 2 tygodnie, chyba że wcześniej zostanie powołany kolejny przedstawiciel.
Poradnik VAT Nr 14 z dnia 2019-07-20