Wizyta inspekcji sanitarnej w firmie
Jakie są uprawnienia Państwowej Inspekcji Sanitarnej (PIS) w zakresie kontroli zakładu pracy? Czy czynności inspektora można w jakikolwiek sposób zaskarżyć?
Uprawnienia PIS w zakresie kontroli zakładu pracy zostały określone w ustawie o Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Do najważniejszych z nich należą:
- prawo kontroli zgodności budowanych obiektów z wymaganiami higienicznymi i zdrowotnymi określonymi w obowiązujących przepisach. W przypadku stwierdzenia w toku kontroli nieprawidłowości inspektor sanitarny wpisuje je do dziennika budowy z wyznaczeniem terminu ich usunięcia (art. 23 ustawy);
- prawo zgłoszenia sprzeciwu wobec uruchomienia wybudowanego lub przebudowanego zakładu pracy lub innego obiektu budowlanego, wprowadzenia nowych technologii lub zmian w technologii, dopuszczenia do obrotu materiałów stosowanych w budownictwie lub innych wyrobów mogących mieć wpływ na zdrowie ludzi - w razie stwierdzenia w toku wykonywanych czynności zagrożenia życia lub zdrowia ludzi z powodu nieuwzględnienia wymagań higienicznych i zdrowotnych. Zgłoszenie sprzeciwu wstrzymuje dalsze działania w tym zakresie do czasu wydania decyzji przez państwowego inspektora sanitarnego wyższego stopnia (art. 28 ustawy);
- prawo wstępu na terenie miast i wsi do:
- zakładów pracy oraz wszystkich pomieszczeń i urządzeń wchodzących w ich skład,
- obiektów użyteczności publicznej, obiektów handlowych, ogrodów działkowych i nieruchomości oraz wszystkich pomieszczeń wchodzących w ich skład,
- środków transportu i obiektów z nimi związanych, w tym również na statki morskie, żeglugi śródlądowej i powietrznej,
- obiektów będących w trakcie budowy;
- w związku z wykonywaną kontrolą:
- prawo żądania pisemnych lub ustnych informacji oraz wzywania i przesłuchiwania osób,
- prawo żądania okazania dokumentów i udostępniania wszelkich danych,
- prawo pobierania próbek do badań laboratoryjnych;
- prawo nakazania w drodze decyzji usunięcia w ustalonym terminie stwierdzonych naruszeń wymagań higienicznych lub zdrowotnych. Każdy pracodawca (kierownik zakładu pracy) ma wówczas obowiązek powiadomienia kontrolującego o usunięciu stwierdzonych naruszeń wymagań higienicznych lub zdrowotnych, nie później niż w terminie 3 dni od terminu wyznaczonego przez państwowego inspektora sanitarnego;
- prawo nakazania w drodze decyzji podlegającej natychmiastowemu wykonaniu unieruchomienia zakładu pracy lub jego części (stanowiska pracy, maszyny lub innego urządzenia), zamknięcia obiektu użyteczności publicznej, wyłączenia z eksploatacji środka transportu, wycofania z obrotu środka spożywczego, przedmiotu użytku, materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością, kosmetyku lub innego wyrobu mogącego mieć wpływ na zdrowie ludzi albo podjęcia lub zaprzestania innych działań - w przypadku, gdy naruszenie wymagań higienicznych lub zdrowotnych spowodowało bezpośrednie zagrożenie życia lub zdrowia ludzi.
Niezależnie od wymienionych powyżej uprawnień państwowy inspektor sanitarny zawiadamia o stwierdzonych uchybieniach kierownictwo kontrolowanej jednostki lub jednostkę albo organ powołany do sprawowania nadzoru nad tą jednostką. Organ lub jednostka organizacyjna, do którego skierowano zawiadomienie, jest obowiązany w terminie 30 dni od dnia otrzymania zawiadomienia powiadomić o podjętych i wykonanych czynnościach właściwego państwowego inspektora sanitarnego.
Pracodawcy przysługuje prawo odwołania się od decyzji administracyjnej. Nie jest to jednak jedyny środek obrony. Decyzje wydane w wyniku rozpoznania odwołania przez organy wyższego stopnia podlegają zaskarżeniu do wojewódzkiego sądu administracyjnego, zaś w dalszej kolejności przysługuje na nie skarga kasacyjna do Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Pracodawca jest także uprawniony do złożenia wniosku o stwierdzenie nieważności decyzji lub wznowienie postępowania - na zasadach określonych w K.p.a. Przykładowo, organem właściwym do rozpoznania wniosku o stwierdzenie nieważności w sprawie, która zakończyła się w postępowaniu zwyczajnym decyzją ostateczną wydaną przez państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego (w trybie odwoławczym), jest Główny Inspektor Sanitarny jako organ wyższego stopnia względem organu, który wydał decyzję ostateczną.
Marzena Czuksanow, radca prawny Kancelaria Prawna IURICO
Podstawa prawna:
- Ustawa z dn. 14.03.1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej - tekst jedn. Dz.U. z 2006 r. Nr 122, poz. 851 z późn. zm.
- Ustawa z dn. 16.06.1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego - tekst jedn. Dz.U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 z późn. zm.
- Ustawa z dn. 30.08.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz.U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.
- Rozporządzenie (WE) nr 648/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dn. 31.03. 2004 r. w sprawie detergentów - Dz.Urz. UE L 104 z 8.4.2004, str. 1.