Zakaz reklamy zniekształca rynek

Za naruszenie zakazu reklamy doradcom podatkowym grozi skreślenie z listy uprawnionych do wykonywania tego zawodu. Oznacza to, że złamanie zakazu pozbawia doradcę możliwości wykonywania zawodu.

Takich ograniczeń nie mają natomiast osoby usługowo prowadzące księgi rachunkowe. Jest to oczywista nierówność, tym bardziej że księgowi mogą wykonywać większość czynności doradztwa podatkowego, jakie przewiduje ustawa o doradztwie podatkowym. Skoro więc przedstawiciele dwóch zawodów działających na tym samym rynku nie mają równych praw, to pojawia się pomysł wprowadzenia zakazu reklamy dla biur księgowych.



Zakaz dla księgowych

O zakazie takim mówią doradcy podatkowi, natomiast eksperci księgowi nie są entuzjastami takiego pomysłu.

Jerzy Bielawny, wiceprezes Instytutu Studiów Podatkowych Modzelewski i Wspólnicy, uważa, że dla niewielkich kancelarii podatkowych dotarcie z informację o swojej działalności do klientów jest mocno ograniczone. Z drugiej natomiast strony, biura księgowe mogą reklamować swoje usługi.

- Osoba widząca taką reklamę ma poczucie, że jest to promocja usług doradczych - powiedział Gazecie Prawnej Jerzy Bielawny.

Jego zdaniem, małym krokiem w kierunku zrównania statusu zawodów jest wprowadzenie zakazu reklamy biur rachunkowych.

- Skoro objęto księgowych obowiązkowym ubezpieczeniem OC, to wszystko wskazuje na to, że jest to zawód zaufania publicznego. Moim zdaniem, należałoby więc zrównać ich status z innymi. Zawody zaufania publicznego z definicji mają zakaz reklamy. Jest to właściwe rozwiązanie, ponieważ bez zakazu firmy duże zyskałyby ogromną przewagę na rynku - stwierdził Jerzy Bielawny.

W praktyce zakaz reklamy oznacza, że nie można umieszczać ogłoszeń w prasie, radiu i telewizji, a także w innych tradycyjnych mediach

Różnice poglądów

Z takim stanowiskiem nie zgadza się natomiast Tomasz Michalik, partner i doradca podatkowy MDDP Michalik, Dłuska, Dziedzic i Partnerzy.

Jego zdaniem, zakaz reklamy doradców w obecnej formie jest wystarczający.

- Jeżeli doradcy podatkowi chcą być traktowani jako zawód do pewnego stopnia porównywalny z zawodem radcy prawnego czy adwokata, to siłą rzeczy powinni utrzymać zakaz reklamy. Natomiast rozciągnięcie tego zakazu na księgowych wydaje mi się zupełnie nieuzasadnione. Jeżeli chcemy przyjąć, że to są dwa różne zawody, to w zasadzie nie powinniśmy takiej tamy księgowym stawiać - powiedział nam Tomasz Michalik.

Dla części doradców ważniejsze jest zrównanie zawodów poprzez rozdzielenie uprawnień doradców podatkowych od księgowych. Chodzi o to, aby księgowi nie mogli wykonywać czynności doradców na mocy ustawy o doradztwie podatkowym.

Księgowi przeciwni

Na zakaz reklamy niechętnie patrzą księgowi.

- Z jednej strony jest to odbijanie piłeczki ze strony doradców. Jeśli nam nie wolno, to i księgowym nie powinno być wolno - mówią doradcy podatkowi.

Z drugiej strony należałoby się jednak zastanowić, na ile mamy zapewnioną równość konstytucyjną zawodów - przyznaje dr Radosław Ignatowski, adiunkt w Katedrze Rachunkowości Uniwersytetu Łódzkiego.

Jego zdaniem, biura rachunkowe powinny w swoich reklamach ograniczać się do reklamowania działalności księgowej.

- Trudno natomiast określić, jakie przesłanki świadczyły o tym, aby jedną grupę ograniczyć w dostępie do reklamy, a drugiej nie - powiedział nam Radosław Ignatowski.

Z kolei prof. Zbigniew Luty uważa, że reklama firm usługowo prowadzących księgi nie powinna być zniesiona.

Problemy z reklamą

Jak zauważa Jerzy Bielawny, kolejnym problemem w zrównaniu zawodów jest kwestia prania brudnych pieniędzy. Wyjaśnił, że zawody zaufania publicznego, takie jak: radca prawny, adwokat, doradca podatkowy i biegły rewident mają obowiązek zgłaszać zauważone przypadki, a nawet podejrzenie prania brudnych pieniędzy, natomiast prowadzących księgi taki obowiązek nie obejmuje.

- Proceder prania brudnych pieniędzy widać przede wszystkich w księgach rachunkowych. Jest to więc dość dziwna sytuacja - zauważa nasz rozmówca.

Zdaniem Tomasza Michalika, kluczowe znaczenie w sprawie zakazu ma precyzyjne określenie, co jest reklamą, a co nią nie jest.

- Tak naprawdę kluczowe jest ustalenie tego, co mamy na myśli mówiąc o zakazie reklamy. W mojej ocenie nie jest reklamą ani opublikowanie glosy w magazynie fachowym, ani udział w rankingach w prasie - powiedział nam ekspert. Jego zdaniem zdefiniowanie tego, co jest działalnością, która wykracza poza ten zakaz reklamy, a co nie jest, byłoby pożądane i ważne.

Definicję taką na wewnętrzny użytek korporacji mogłaby opracować Krajowa Rada Doradców Podatkowych. Z drugiej strony, pojawiają się opinie, że katalogu takiego nie można w prosty sposób zdefiniować, ponieważ może on rodzić domysły i nadużycia. Jak zauważył Tomasz Michalik, doradcy mogą występować w artykułach prasowych jako eksperci. Jest to część działalności edukacyjnej doradców, którą powinni oni prowadzić. Reklamą usług doradztwa nie byłoby zapewne również wprowadzenie do gimnazjów obowiązkowego przedmiotu z zakresu prawa podatkowego. O pomyśle takim mówił w wywiadzie dla Gazety Prawnej prof. Witold Modzelewski, przewodniczący Krajowej Rady Doradców Podatkowych.

W praktyce zakaz reklamy oznacza więc, że nie można umieszczać ogłoszeń w prasie, radiu i telewizji, a także w innych tradycyjnych mediach. Doradcy, podobnie jak radcowie prawni czy adwokaci, nie mogą również sponsorować żadnych imprez. Zakaz dotyczy zarówno ich samych, jak również innych podmiotów, które mają zakaz propagowania czy polecania konkretnych firm doradztwa podatkowego lub doradców.

Łukasz Zalewski