Zaostrzona polityka karna skarbowa dotyka też drobnych przedsiębiorców
Obok nowych sankcji w VAT, nowy rok przyniesie też aktualizację kodeksu karnego skarbowego. Zmiany mają uderzyć głównie w fałszywe transakcje na kwoty rzędu 5 mln zł. Może to podnieść komfort prowadzenia mikrofirm, bo likwidacja oszustw to likwidowanie ryzyka nieświadomej współpracy z oszustem. Z drugiej strony obostrzenia dotykają mikrofirmy osobiście.
Stawki dzienne oraz ograniczenie i pozbawienie wolności to środki kary za przestępstwo skarbowe. Grzywnę określoną kwotowo dostaje podatnik za wykroczenie skarbowe - np. niewyznaczenie w terminie płatnika podatków czy niezłożenie deklaracji VAT.
Dziś za wystawianie faktur czy rachunków w sposób nierzetelny (faktur fikcyjnych) czy też posługiwanie się takimi dokumentami przedsiębiorcy może grozić kara grzywny do 240 stawek dziennych.
W 2017 r. roku zmienia się kara grzywny w przypadku nierzetelnych faktur i będzie ona mogła:
- wynosić do 720 stawek dziennych (od 48 tys. zł do ponad 19 mln zł) albo
- mieć formę kary pozbawienia wolności (jeśli podatek z nierzetelnych faktur jest małej wartości) i pozbawienia wolności na czas nie krótszy od roku (jeśli podatek z nierzetelnych faktur jest większy) albo
- zostaną nałożone te obydwie kary łącznie.
Ponadto w stosunku do autora nierzetelnej faktury, z której VAT (albo suma VAT-u, jeśli faktur jest więcej) jest dużej i wielkiej wartości, sąd będzie mógł zastosować dodatkowo funkcjonujące dziś w innych przypadkach nadzwyczajne obostrzenie kary.
Zmodyfikowano zatem zasady karania zarówno dużych oszustów, jak i wystawiających i posługujących się fikcyjnymi fakturami mikroprzedsiębiorców.
2017 r. otwiera też drogę do karania osoby fizycznej za uszczuplenia podatkowe spółki cywilnej. Uchybienia spółek cywilnych na gruncie m.in. VAT-u zostają włączone pod odpowiedzialność za przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe, co do tej pory ze względu na brzmienie art. 9 § 3 kks było wątpliwe. Z przepisu znika pojęcie zdolności prawnej, rozumianej jako generalną zdolność bycia podmiotem praw i obowiązków prawnych m.in. na gruncie podatków, a takiej zgodnie z orzecznictwem spółka cywilna nie posiada.
Z kodeksu znika art. 50 § 2, czyli dopuszczalność wykonania tylko najsurowszej kary w sytuacji ukarania za dwa lub więcej wykroczenia skarbowe popełnionych przed wydaniem pierwszego orzeczenia. Ten przepis po prostu ograniczał stosowanie łącznej kary grzywny za dwa lub więcej wykroczenia i nie odstraszał od popełniania kolejnych przestępstw, szczególnie na gruncie cła, VAT-u i akcyzy.
W nowym roku wykroczeniem skarbowym będzie też złożenie deklaracji VAT (w tym informacji podsumowującej) na papierze, a nie przez internet. Odnosić się to jednak będzie tylko tych przedsiębiorców, którzy w 2017 r. będą mieli obowiązek wysyłać dokumenty do fiskusa za pomocą środków komunikacji elektronicznej, czyli póki co ominie mikroprzedsiębiorców niezarejestrowanych jako VAT UE i nie zajmujących się sprzedażą w systemie odwrotnego obciążenia.
Warto pamiętać, że w górę o 750 zł przesuwa się granica decydująca o tym, czy zachowanie podatnika w 2017 r. będzie wykroczeniem czy przestępstwem. Jeśli kwota uszczuplonej lub narażonej na uszczuplenie należności publicznoprawnej nie przekroczy w nowym roku 10 tys. zł (5 x wynagrodzenie minimalne), zostanie wykroczeniem skarbowym, co oznacza łagodniejszą karę.
Katarzyna Miazek
