Zasiłek macierzyński także dla ojca dziecka

Zasiłek macierzyński przysługuje przez okres ustalony przepisami Kodeksu pracy m.in. jako okres:

• urlopu macierzyńskiego,
  
• urlopu rodzicielskiego oraz
  
• urlopu ojcowskiego.

Mogą z niego korzystać osoby podlegające ubezpieczeniu chorobowemu. Przy czym bez znaczenia jest tu, czy jest to ubezpieczenie obowiązkowe (jak w przypadku pracowników), czy też dobrowolne (m.in. dla osób zatrudnionych na umowę zlecenia lub prowadzących własną działalność pozarolniczą).

Ubezpieczona, która w okresie ubezpieczenia chorobowego albo w okresie urlopu wychowawczego urodziła dziecko, nabywa prawo do zasiłku macierzyńskiego za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego. Wystarczy, że fakt przyjścia dziecka na świat potwierdzi skróconym odpisem aktu urodzenia dziecka.

Świadczenie to, tak jak urlop macierzyński, przysługuje jej, w zależności od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie, odpowiednio przez okres 20, 31, 33, 35 lub 37 tygodni.

W niektórych sytuacjach prawo do tego świadczenia może przejąć lub też uzyskać ubezpieczony ojciec dziecka. Ma to miejsce w przypadkach, o których mowa w art. 29 ust. 3, 5-10 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, zwanej ustawą zasiłkową (patrz ramka).

Przy czym łączna liczba dni świadczenia wykorzystanego przez oboje rodziców nie może przekroczyć odpowiedniego do ilości dzieci urodzonych przy jednym porodzie wymiaru urlopu macierzyńskiego. Dlatego też okres wypłaty zasiłku macierzyńskiego dla ojca dziecka zmniejsza się o okres: wypłaty tego zasiłku ubezpieczonej - matce dziecka lub przez który matka dziecka korzystała, na podstawie przepisów odrębnych, z prawa do urlopu macierzyńskiego.

Z zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego mogą na równych prawach, w tym naprzemiennie, a nawet jednocześnie, korzystać ubezpieczeni rodzice dziecka, po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego albo zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego. I w tym przypadku łączny okres zasiłku macierzyńskiego nie może przekraczać wymiaru urlopu rodzicielskiego określonego przepisami Kodeksu pracy. Wynosi on odpowiednio:

• do 32 tygodni - w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie,
  
• do 34 tygodni - w przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie.

Urlop rodzicielski, a tym samym i zasiłek macierzyński za okres tego urlopu jest udzielany:

• jednorazowo albo w częściach, nie później niż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6. rok życia,
  
• bezpośrednio po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego albo zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego,
  
• nie więcej niż w 4 częściach, przypadających bezpośrednio jedna po drugiej albo po wykorzystaniu zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający części urlopu rodzicielskiego, w wymiarze wielokrotności tygodnia.

Przy czym w wymiarze do 16 tygodni może być on udzielony w terminie nieprzypadającym bezpośrednio po poprzedniej części tego urlopu albo nieprzypadającym bezpośrednio po wykorzystaniu zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający części tego urlopu.

Kalkulator urlopów macierzyńskich i rodzicielskiego dostępny jest w serwisie www.kalkulatory.gofin.pl.

Zasiłek macierzyński za okres urlopu ojcowskiego przewidziany jest wyłącznie dla ubezpieczonych ojców wychowujących dzieci. Przysługuje on za okres do 2 tygodni, które mogą być wykorzystane jednorazowo albo nie więcej niż w 2 częściach, z których żadna nie może być krótsza niż tydzień. Przy czym należny jest nie dłużej niż odpowiednio:

• do ukończenia przez dziecko 24. miesiąca życia albo
  
• do upływu 24 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia orzekającego przysposobienie dziecka i nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 7. roku życia lub - w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego - 10. roku życia.