EEREF znowu na plusie

Oznacza to, że w ciągu trzeciego kwartału, środki zarządzane w ramach tych instytucji wzrosły o +1,8 mld EUR, czyli o +17%. Tym samym tegoroczna dynamika zmiany wartości aktywów funduszy EEREF przekroczyła już 65% i nie wydaje się, aby do końca roku mogło wydarzyć się coś, co miałoby tę zdobycz w znacznym stopniu ograniczyć.

Na pytanie o przyczyny tak znacznego zainteresowania inwestycjami za pośrednictwem instytucji wspólnego inwestowania w naszym regionie, nasuwają się dwie odpowiedzi.

Pierwsza to trwający, choć trudny do oszacowania w czasie i z punktu widzenia rozmiaru potencjalnych korzyści, proces konwergencji krajów naszego regionu i to zarówno tych, które do UE już przystąpiły jak i tych znajdujących się na początku tej ścieżki.

Druga zaś, to znaczna ilość dużych firm z sektorów energetycznych, surowcowych czy utilities, które w ostatnim czasie szczególnie łatwo zyskiwały na wartości wobec wydarzeń na rynkach ropy naftowej oraz innych surowców. Potwierdzeniem tego może fakt, iż wśród 10 najpopularniejszych inwestycji w funduszach EEREF znajdują się 3 spółki z sektora energetycznego i po jednej z sektorów surowcowego oraz utilities.

Wyniki trzeciego kwartału wypracowane przez zarządzających funduszami EEREF utwierdzają inwestorów obecnych w tym segmencie rynku o słuszności podjętej decyzji. Średnia stopa zwrotu wypracowana w ciągu trzech miesięcy kończących się 30 września wyniosła +10,9% (mediana +11,1%). Tym razem wszyscy zarządzający wypracowali zyski, a najlepsi uzyskali wyniki przekraczające 15%. Przeciętne wyniki uzyskane przez zarządzających funduszami EEREF były ponownie nieco lepsze od wyników indeksu MSCI EM Eastern Europe Gross Index, stanowiącego jeden z bardziej popularnych benchmarków w grupie. Wyrażony w EUR wzrost indeksu w trzecim kwartale wyniósł +9,5%, a od początku roku +20,8%. Tym razem, w skali trzech miesięcy, najlepiej wypadły inwestycje na giełdzie w Istambule, gdzie wzrost wiodącego indeksu wyrażony w EUR wyniósł +18,8%. Mocniejszy forint sprzyjał również inwestycjom na Węgrzech, gdzie wzrost indeksu wyrażony w walucie przekroczył +12%.

Korzystnie wypadły również inwestycje na rynku czeskim - indeks PX50 dołączył do grona wskaźników, które pokonały w trzecim kwartale barierę 10%. Niestety na tym tle inwestycje w Polsce, mierzone trzymiesięczną zamianą wartości indeksu WIG20 wypadły dość blado (4,5% w EUR), choć należy pamiętać o wpływie jaki na ogólny wynik miał słabszy lipiec.

Dokonana przez nas dekompozycja zmiany wartości aktywów zgromadzonych w funduszach EEREF dość jednoznacznie potwierdza znaczny wpływ dobrej koniunktury na rynkach, na których operuje ta grupa podmiotów, dla poziomu zarządzanych przez nie środków. Szacujemy, że ponad 52% wzrostu wartości aktywów odnotowanych w trzecim kwartale pochodzi z wyniku zarządzania. Pozostałą część stanowią nowe środki od inwestorów. Według naszych obliczeń, po nieco gorszym drugim kwartale, w którym saldo wpłat i umorzeń do funduszy EEREF wyniosło -144 mln EUR, ostatnie trzy miesiące ponownie pokazały duże zainteresowanie inwestorów tą formą inwestycji. Dzięki temu wartość nowych inwestycji ponownie przewyższała wartość umorzeń, a zarządzający otrzymali nieco ponad 850 mln EUR. Łącznie, od początku roku, saldo wpłat i umorzeń wyniosło już 2,1 mld EUR a to oznacza, że tylko z tego tytułu na GPW mogło trafić około 350 mln EUR.

Gdy spojrzymy na strukturę inwestycji funduszy EEREF na poszczególnych rynkach to okaże się, że nadal największy udział w ich portfelach mają papiery spółek rosyjskich. Przy czym ostatnie trzy miesiące przyniosły dość znaczący spadek zaangażowania w Rosji, wynikający po części z rozwoju sytuacji na linii Jukos-Putin. Największym beneficjentem spadku znaczenia papierów rosyjskich zostały spółki tureckie i czeskie. Akcje i GDR-y emitowane przez polskie spółki od marca tego roku stanowią z niewielkimi odchyleniami około 17% ogółu aktywów zgromadzonych w tych funduszach. I tak też było w końcu września. Zaangażowanie na tym poziomie oznacza przeważenie w stosunku do modelowego składu indeksu MSCI EM Eastern Europe na poziomie 2 punktów procentowych. I tu kolejna ciekawostka.

Z kolei od maja przeważenie pozostaje na niemal stałym poziomie, co może oznaczać, że wraz z wejściem do Unii Europejskiej staliśmy się dla zarządzających "mniej emerging". Ta sama sytuacja, choć oczywiście na innych liczbach, dotyczyła papierów węgierskich i czeskich, a głównym beneficjentem tej zmiany były papiery spółek rosyjskich, w przypadku których zmniejszeniu uległo występujące dyskonto.

Nieznaczny wzrost udziału polskich aktywów we wrześniu, do poziomu 17,3% oznacza, że wartość akcji i GDR-ów emitowanych przez nasze spółki znajdujących się w portfelach funduszy EEREF po raz pierwszy w historii przekroczyła równowartość 2 mld EUR.

Jeżeli odniesiemy tę wartość do łącznej wartości rynkowej polskich spółek (38,5 mld EUR bez uwzględnienia kapitalizacji Banku Austria Creditanstalt AG, który w geograficznej strukturze portfeli funduszy przypisany jest Austrii) to okaże się, że udział funduszy EEREF w kapitalizacji GPW przekroczył granicę 5% i wynosił w końcu września 5,43%.

Szacujemy, że saldo inwestycji zarządzających funduszami EEREF w polskie papiery udziałowe było w trzecim kwartale dodatnie i wyniosło +180 mln EUR (około 780 mln PLN). Przypomnijmy, że polskie fundusze inwestycyjne w tym samym czasie skierowały na rynek popyt przekraczający podaż o +290 mln PLN, a saldo inwestycji zarządzających OFE wyniosło +360 mln PLN. Tym samym po raz kolejny znajdujemy potwierdzenie dla dość potocznej opinii o tym, że dobra koniunktura na GPW jest w dużej części uzależniona od popytu generowanego na polskie papiery ze strony zagranicznych inwestorów instytucjonalnych.

Najkorzystniejszy bilans salda inwestycji w akcje w trzecim kwartale 2004 roku odnotowaliśmy w przypadku Czech (+190 mln EUR) i Turcji (+160 mln EUR). Według naszych szacunków, trzecim kwartale 5 krajów o największym udziale w aktywach funduszy EEREF zaabsorbowało łącznie +690 mln EUR, czyli ponad 80% łącznego salda wpłat i umorzeń.

Udział gotówki i płynnych składników portfela pozostaje od kwietnia na praktycznie niezmienionym poziomie. We wrześniu ta kategoria aktywów stanowiła +4,5% łącznej wartości środków zarządzanych przez fundusze EEREF.