TGE chce uruchomić kontrakty na ceny energii
Towarowa Giełda Energii będzie chciała uruchomić w 2014 r. instrumenty finansowe typu futures, rozliczane przez Izbę Rozliczeniową Giełd Towarowych - poinformował PAP prezes IRGiT Dariusz Bliźniak. Podkreślił, że Izba ma już odpowiednie zezwolenie KNF.
Jak podkreślił Bliźniak, wprowadzenie kontraktów futures na energię elektryczną powinno przyczynić się do rozwoju całego rynku, który przyciągnie nowych graczy. Prezes IRGiT wyjaśnił, że instrumenty te wykorzystywane są na dwa sposoby.
- Z jednej strony przedsiębiorstwa, zwłaszcza duże i silnie uzależnione od wahań cen jednego lub kilku surowców, np. energii elektrycznej, wykorzystują je do zarządzania ryzykiem (hedging). Po drugiej stronie stoją te podmioty, które z fizycznym handlem mają niewiele wspólnego. W ich przypadku kontrakty futures służą do gry, czy też spekulacji - powiedział Bliźniak.
Jak zaznaczył, na światowych rynkach dominują kontrakty futures rozliczane finansowo, a te kończące się dostawą towaru stanowią zaledwie kilka procent transakcji tego typu.
Prezes IRGiT podkreślił, że rola izby rozliczeniowej w przypadku kontraktów futures jest bardzo ważna, ponieważ instrumenty finansowe tego typu wyceniane są codziennie w stosunku do rynku, w wyniku działania sił podaży i popytu.
- W związku z tym każdego dnia cena może być inna i strony są wzywane przez Izbę do zmian depozytów - zabezpieczeń transakcji - odpowiadających zmianom ceny - wyjaśnił. Bliźniak przypomniał, że mechanizm wyznaczania ceny to podstawowa różnica między kontraktem futures a kontraktem forward. Dla forward cena towaru jest ustalona w momencie zawarcia transakcji i nie ulega zmianie aż do wykonania kontraktu, czyli dostawy towaru.
W drugiej połowie 2014 r. IRGiT chce też rozpocząć rozliczanie transakcji OTC, czyli z rynku pozagiełdowego, na którym transakcje odbywają się bezpośrednio pomiędzy uczestnikami rynku, bez pośrednictwa giełdy. Na rynku tym cena akcji ustalana jest pomiędzy stronami, a nie na giełdowym parkiecie. Możliwość taką daje ostatnia nowelizacja Prawa energetycznego z września 2013 r.
- Chcemy poszerzyć portfel uczestników rynku o rynek pozagiełdowy. Z punktu widzenia samego mechanizmu rozliczania transakcji nie będzie różnicy, będą depozyty wstępne, zabezpieczające oraz odrębny fundusz gwarancyjny dla kontraktów forward. To w zasadzie powielenie rozwiązań z rynku giełdowego - powiedział Bliźniak.
W 2013 r. Giełdowa Izba Rozrachunkowa prowadzona przez IRGiT rozliczyła transakcje o łącznym wolumenie ponad 106 TWh, zawarte na rynku energii elektrycznej na TGE. Na rynku gazu w grudniu 2013 r. Izba zarejestrowała transakcje o wolumenie 744 MWh. Na koniec 2013 r. wartość otwartych pozycji na rynku energii elektrycznej wynosiła prawie 14,5 mld zł, a na rynku gazu - prawie 19 mln zł.
