Wyjaśnijmy: w listopadzie 2024 r. Polska złożyła wniosek o stwierdzenie nieważności wyroku BIT (Dwustronnej Umowy Inwestycyjnej Australia-Polska) w sądach Anglii i Walii. Obecnie Polska złożyła obecnie również wniosek o stwierdzenie nieważności wyroku na podstawie TKE (Traktatu Karty Energetycznej) przez sądami w Singapurze.
GreenX (spółka notowana na polskiej giełdzie) podał w komunikacie, że prowadzi aktywną obronę przeciwko wnioskom o stwierdzenie nieważności wyroków i będzie nadal informować rynek o prowadzonych postępowaniach zgodnie z jej obowiązkami informacyjnymi.
Dodajmy, że po wykonaniu wyroku GreenX chce zwrócić większość dostępnych środków pieniężnych akcjonariuszom.
Istotą sporu są planowane inwestycje w działalność poszukiwawczo-wydobywczą GreenX na Lubelszczyźnie i na Śląsku. W sporze GreenX zarzucała, że Polska naruszyła swoje zobowiązania wynikające z obowiązujących traktatów przez blokowanie rozwoju należących do spółki kopalń Jan Karski i Dębieńsko. GreenX dowodziła, że w ten sposób Polska pozbawiła spółkę całej wartości jej inwestycji w Polsce.
W czerwcu 2021 r. GreenX złożyła pozew (w postępowaniu arbitrażowym w ramach dwustronnej umowy inwestycyjnej Australia-Polska - BIT), w którym domagała się odszkodowania w wysokości 806 mln funtów (równowartość 1,5 mld dolarów australijskich lub 4,2 mld zł). Później roszczenie obniżono do do 737 mln GBP.
W październiku ub.r. GreenX Metals wygrał roszczenie przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej - spółce przyznano odszkodowanie ok. 252 mln GBP (490 mln AUD/1,3 mld zł) wraz z odsetkami.
Złoża węgla koksowego w Polsce są atrakcyjne dla inwestorów
Nowa kopalnia Jan Karski miała dać pracę nawet 10 tys. osobom i wydobywać 6,34 mln ton węgla rocznie. Plany zakończyły się zmarnotrawieniem prawie 60 mln zł na przygotowanie gruntów.
Kopalnia miała powstać do 2023 r. w Kuliku (gm. Siedliszcze), gdzie wykryto duże złoża wysokiej jakości węgla koksowego (wykorzystywanego w hutnictwie). Ostatecznie jednak polski rząd przyznał koncesje kontrolowanej przez Skarb Państwa kopalni Bogdanka.
Z kolei kopalnia Dębieńsko na Śląsku położona jest na równie atrakcyjnych złożach węgla koksowego. Także tam plany inwestycyjne GreenX zakończyły się fiaskiem. Od dawna złożem Dębieńsko interesowała się Jastrzębska Spółka Węglowa. Kilka dni temu pojawiła się informacja, że do wyścigu o złoża Dębieńsko przyłączyła się spółka z niemieckim kapitałem.
***
