- Grexit wydaje się pewny. Jednak jeśli strefa euro rzeczywiście na to pozwoli, będzie to równoznaczne z samobójstwem. Europa nierozważnie igra ze swoją przyszłością - powiedział PAP Aleksandros Apostolides z Europejskiego Uniwersytetu w Nikozji.
UE dała Atenom czas do niedzieli na zawarcie ostatecznego porozumienia ws. pakietu pomocowego i reform, które miałyby zapobiec Grexitowi.
Premier Aleksis Cipras wystąpił w środę w Parlamencie Europejskim w Strasburgu, gdzie musiał wysłuchać wielu krytycznych uwag nt. swojego rządu ze strony europosłów. Pomimo wcześniejszych zapewnień, że wygranie niedzielnego referendum ws. propozycji instytucji reprezentujących pożyczkodawców umocni jego pozycję w negocjacjach, grecki premier ma obecnie w Brukseli wielu wrogów, którzy mówią otwarcie, że opuszczenie przez Grecję strefy euro byłoby najlepszym rozwiązaniem.
Apostolides nie pochwala jednak hipokryzji europejskich przywódców i instytucji, które "od lat wiedzą, że Grecja nie będzie w stanie spłacić swojego zadłużenia, ale kiedy Ateny mówią to otwarcie, udają, że są w szoku". Ekonomista uważa także, że rząd grecki nie wykazał się specjalną odwagą polityczną, ponieważ gdyby wcześniej ogłosił kontrolę przepływu kapitałów i referendum, Grecja nie znajdowałaby się obecnie w tak krytycznej sytuacji.
- Ale Cipras zwlekał i rozpisał referendum dopiero wtedy, kiedy wiedział, że kontrola przepływu kapitałów jest już koniecznością. Użył referendum jako sztuczki, żeby odciągnąć od niej uwagę Greków - tłumaczy Apostolides. Dodaje, że jeśli chodzi o skuteczność i podejście do rozwiązanie greckiego kryzysu, ani UE, ani rząd grecki nie przejdą do historii w najlepszym świetle.
Apostolides, który jest członkiem cypryjskiej rady ekonomicznej powołanej do życia w wyniku tamtejszego kryzysu bankowego, powiedział, że uratowanie Grecji będzie obecnie trudne. Dużym problemem będzie fakt, że Ateny weszły już w drugi tydzień kontroli przepływu kapitałów, a z cypryjskich doświadczeń ekonomisty wynika, że właśnie wtedy jej skutki zaczynają być naprawdę odczuwalne.
Na dodatek, warunki, jakimi obwaruje swój pakiet pomocowy Bruksela, będą na pewno twarde i upokarzające dla Grecji, ponieważ tylko w ten sposób przywódcy eurolandu będą w stanie przepchnąć go w swoich parlamentach.
- W czasie cypryjskiego kryzysu bankowego mówiliśmy, że Cypr był bardziej na zewnątrz strefy euro niż wewnątrz. Jeśli chodzi o Grecję, jest o wiele gorzej. Ona będzie musiała wywalczyć sobie drogę z powrotem do euro - powiedział Apostolides.
Cipras będzie się musiał zgodzić na wiele warunków, które wcześnie zdecydowanie odrzucał. Jest nawet prawdopodobne, że poda się z tego powodu do dymisji.
Fiona Mullen, dyrektor firmy konsultingowej Sapienta Economics, powiedziała PAP, że środowe sceny w Parlamencie Europejskim to "przedsmak tego, co czeka Ciprasa w następnych dniach. Premier Grecji będzie musiał się zgodzić na wiele ustępstw, które wcześniej odrzucał".
Mullen powiedziała PAP, że wyjście Grecji z eurolandu zawsze było prawdopodobne, "dopiero teraz jednak tak wiele osób zaczyna o tym otwarcie mówić".
Smutnym jest jednak fakt, że tak wielu europejskich polityków nie może ukryć swojego gniewu i rozczarowania w stosunku do Aten, podczas gdy byłoby lepiej, gdyby skupili się raczej na ratowanie "europejskiego projektu", który na wypadnięciu Grecji ze strefy euro może mocno ucierpieć. - Szczerze mówiąc, wydaje mi się, że są ważniejsze rzeczy do zrobienia niż okazywanie swojego gniewu garstce greckich lewicowych polityków - skomentowała środową dyskusję w PE Mullen.
Chwaliła za to szefa Rady Europejskiej Donalda Tuska, który w swoich wystąpieniach okazał się znacznie większą dojrzałością niż pozostali liderzy Unii. Według Mullen, bez względu na to, jakie decyzje zostaną podjęte wobec Grecji, rząd w Atenach odniósł jedno długoterminowe zwycięstwo. - Myślę, że wszyscy już teraz wiedzą, że wprowadzenie surowych oszczędności w kraju ogarniętym głęboką recesją nie rozwiąże żadnych problemów, dlatego zastosowanie podobnych środków w przyszłości w stosunku do innych krajów będzie wysoce nieprawdopodobne - powiedziała Mullen.
Wassilis Ziras, dziennikarz ekonomiczny greckiej gazety Katimerini, powiedział PAP, że raczej nie jest optymistą, jeśli chodzi o negocjacje ostatniej szansy, jakie toczą się w Brukseli.
- Nie wiemy jeszcze dokładnie, jakie ustępstwa zaoferuje strona grecka, więc trudno spekulować, czy będą one wystarczające dla eurogrupy. Ale Cipras będzie miał też problemy w Atenach ze "sprzedażą" tych ustępstw swojej własnej partii, a także z ich wdrażaniem w życie - mówi dziennikarz.
Ziras uważa jednak, że jeśli Ciprasowi udałby się manewr z radykalnym odłamem jego ugrupowania, Syrizy, na pewno nie będzie miał problemów z opinią publiczną.
- Cipras jest w tej chwil najpopularniejszym greckim politykiem i wie, jak przemawiać do tłumu. Na pewno uda mu się ich przekonać, tym bardziej że dwie partie, które jeszcze kilka lat temu mogłyby mu się przeciwstawić (Nowa Demokracja i PASOK) są w rozsypce - mówi Ziras.
Grecy do czwartku mają przedstawić szczegółowy plan reform, który będzie podstawą do podjęcia negocjacji o nowym wsparciu finansowym z Europejskiego Mechanizmu Stabilności (EMS). Z kolei na niedzielę planowany jest szczyt całej UE w sprawie Grecji. Szef RE ostrzegł, że nie można wykluczyć czarnego scenariusza, czyli braku porozumienia między strefą euro a Grecją, co w opinii wielu komentatorów, a także niektórych przywódców państw UE, oznaczać będzie wyjście Grecji ze strefy euro.
Z Aten Agnieszka Rakoczy
