Białoruś wprowadza drastyczne opłaty wyjazdowe

Łukaszenka oświadczył w piątek, że wprowadzenie opłaty od osób fizycznych za wyjazd za granicę na zakupy mogłoby powstrzymać rodaków przed zakupami w UE, gdzie wiele towarów jest tańszych. "To będzie tak: jeśli obsługujemy cię na granicy, to płać 100 dolarów od głowy i jedź za granicę" - powiedział.

Już w środę wicepremier Piotr Prakapowicz oznajmił, że kwestia wprowadzenia opłat jest rozpatrywana przez rząd i "mniej więcej w ciągu miesiąca damy odpowiedzi na wszystkie pytania". Dodał, że są rozpatrywane różne warianty, ale jeśli opłata zostanie wprowadzona, nie będzie ściągana od turystów, a tylko od osób, które często jeżdżą na zakupy za granicę.

W petycji przeciwko wprowadzeniu opłaty, zamieszczonej na stronie change.org, napisano m.in: "Biorąc pod wagę poziom wynagrodzeń na Białorusi, szczególnie w miastach rejonowych (powiatowych) i wsiach, wysokość opłaty wraz z kosztem wizy schengeńskiej sprawi, że wyjazd większości obywateli za granicę stanie się praktycznie niemożliwy".

Sygnatariusze podkreślają, że opłata naruszałaby prawo do swobodnego przemieszczania się, a zgodnie z międzynarodowymi normami, których Białoruś zobowiązała się przestrzegać w ramach ONZ i OBWE, prawo obywatela do opuszczania kraju i powrotu nie może być przedmiotem żadnych ograniczeń, oprócz takich, jakie są niezbędne np. dla ochrony bezpieczeństwa państwa.

Petycja ma być przesłana Łukaszence, szefom obu izb parlamentu, a także premierowi Michaiłowi Miasnikowiczowi.

Kampanię przeciwko opłacie zainicjowała w środę także opozycyjna Zjednoczona Partia Obywatelska (ZPO). "Uważamy, że jest to schizofreniczny pomysł i należy na niego reagować wszelkimi dostępnymi działaniami" - oświadczył szef ZPO Anatol Labiedźka.

Jak dodał, głównym celem kampanii jest zmobilizowanie opinii publicznej. Partia zamierza m.in. organizować pikiety w całym kraju.

Zdaniem niezależnego obrońcy praw człowieka Aleha Wouczaka opłata wyjazdowa sprzyjałaby korupcji, gdyż to urzędnicy będą podejmować decyzję, kogo nią objąć.

Białorusini masowo jeżdżą na zakupy do Polski i na Litwę, gdzie ceny wielu towarów - spożywczych, ale też przemysłowych - są dużo niższe niż na Białorusi.

Z danych Państwowego Komitetu Granicznego wynika, że Białorusini przekraczali w ubiegłym roku granicę 8,43 mln razy - o 11,7 proc. więcej niż rok wcześniej. 61,1 proc. wyjazdów przypadało na kraje nazywane na Białorusi daleką zagranicą, a więc nienależące do poradzieckiej Wspólnoty Niepodległych Państw (WNP). Spośród 5,1 mln wyjazdów do krajów dalekiej zagranicy zdecydowana większość - 3,33 mln - przypadła na Polskę. Na drugim miejscu znalazła się Litwa z 1,3 mln wyjazdów.

Ministerstwo Handlu Białorusi wyraziło niedawno zaniepokojenie spadkiem sprzedaży krajowych towarów. Według danych resortu w ciągu 7 pierwszych miesięcy tego roku odsetek towarów produkcji białoruskiej w sprzedaży detalicznej spadł o 3,3 pkt proc. w stosunku do tego samego okresu ubiegłego roku i wyniósł 71,7 proc.

Z powodu zalegania białoruskiej produkcji w magazynach budżet nie otrzymał w pierwszej połowie tego roku 2,6 bln rubli białoruskich, czyli 300 mln dol. - alarmował w lipcu wiceminister ds. podatków Siarhiej Naliwajka.

Według Łukaszenki opłata spowodowałaby wzrost sprzedaży białoruskich towarów. "Wtedy on (człowiek, który chce robić zakupy za granicą - PAP) przyjdzie do naszego sklepu i kupi naszą lodówkę, a nie będzie taszczyć z Unii Europejskiej barachło nie wiadomo jakiej produkcji. (Inaczej) będą tam (w UE) siedzieć i zacierać ręce - wwieziono im 3 mld dol., rozwija się u nich handel, produkcja, a my się tu szamoczemy jak idioci" - powiedział prezydent.

Według danych białoruskiego Banku Narodowego saldo handlu zagranicznego Białorusi było w lipcu ujemne i wyniosło 126,5 mln dol. W handlu zagranicznym towarami w miesiącach styczeń-lipiec deficyt wyniósł 1,5 mld dol., podczas gdy w ubiegłym roku w analogicznym okresie zanotowano proficyt wysokości 2,7 mld.

_ _ _ _ _

Niezależne mińskie media krytykują opłaty dla Białorusinów wyjeżdżających za granicę. Prezydent Aleksander Łukaszenka zapowiedział w sobotę , że obywatele jego kraju będę płacić cło wyjazdowe w wysokości 100 dolarów.

Białoruski przywódca argumentował, że jego rodacy robiąc zakupy poza krajem napędzają koniunkturę w Unii Europejskiej, na czym tracą miejscowi producenci.

Prawnik Siarhiej Bałykin powiedział niezależnej agencji prasowej "BiałaPAN" , że idea prezydenta wygląda dziwnie z prawnego, ekonomicznego i organizacyjnego punktu widzenia. Jego zdaniem, trudno będzie odróżnić tych, którzy wyjeżdżają za granicę w celach turystycznych i kulturalnych, od tych, którzy nastawiają się na zakupy.

Z kolei politolog Walera Karbalewicz - cytowany przez rozgłośnię Radio Swaboda - pyta: "Czemu prezydent nie zastanawia się dlaczego Białorusini wolą kupować towary za granicą?". Jego zdaniem, Aleksander Łukaszenka zna odpowiedź, ale nie chce publicznie przyznać, że białoruski model gospodarczy jest nieefektywny.

W pierwszym półroczu 2013 roku Białorusini wyjeżdżali za granicę prawie 4 miliony razy - najczęściej do Polski.

Białoruskie Ministerstwo Handlu przygotowało już wytyczne dotyczące zakazu reklamy produktów, które mogą pośrednio namawiać do kupna alkoholu. W ostatnim czasie na Białorusi głośne były przypadki reklamy wody mineralnej, która nazywała się tak samo jak wódka. Zakłady spirytusowe wypuszczały na rynek niewielką ilość wody mineralnej i potem wydawały ogromne pieniądze na jej reklamę. Woda w reklamie była pokazywana w podobnych butelkach jak sprzedawana wódka. Tym samym była to pośrednia reklama alkoholu. Teraz ta praktyka ma być ukrócona.

Nie w pieniądzach szczęście. Do takiego wniosku dochodzą białoruscy eksperci, analizując najnowszy raport ONZ o "globalnym szczęściu". Okazuje się, że Białorusini zarabiają średnio znacznie mniej od Rosjan, ale są od nich szczęśliwsi. Białorusini pod względem szczęścia są na 66. miejscu na świecie, wyprzedzając o dwie pozycje Rosjan.

Na Białorusi średnia płaca wynosi około 410 euro i jest aż o 50 procent mniejsza niż w Rosji.Co ciekawe, mniej szczęśliwi od Białorusinów są też ich zasobniejsi europejscy sąsiedzi: Litwini i Łotysze, którzy zajmują odpowiednio 71. i 88. miejsce. Spośród wszystkich sąsiadów Białorusi, w rankingu wyprzedzają ich tylko Polacy, zajmując 51. miejsce.

Białoruski portal internetowy "TUT.By", który przedrukował fragmenty raportu ONZ, zwraca uwagę, że swoją niezłą pozycję Białoruś zawdzięcza stosunkowo dobremu PKB na mieszkańca i poziomowi socjalnego zabezpieczenia obywateli. Najbardziej szczęśliwymi narodami na świecie są Duńczycy, Norwegowie i Szwajcarzy, a najmniej mieszkańcy afrykańskiego Togo .