Branża IT a zrównoważony rozwój: Dużo do zrobienia

Wśród państw europejskich Polska zajmuje piąte miejsce pod względem liczby zarejestrowanych przedsiębiorstw z sektora ICT a polski sektor IT stanowi 7,6 proc. unijnego rynku. Tymczasem jedynie 11 proc. polskich firm IT podchodzi strategicznie do kwestii ESG (z ang. E-Environmental, S-Social, G-Governance) - kwestii środowiskowych, społecznych oraz ładu korporacyjnego. A co drugie przedsiębiorstwo nie wdrożyło żadnych działań wynikających z chęci wywołania pozytywnej zmiany społecznej.

Tymczasem - ostrzegają autorzy raportu - liczba regulacji ESG na rynkach inwestycyjnych rośnie. A zrównoważony rozwój jest już nie trendem tylko paradygmatem zmieniającym zasady działania gospodarki. - Nowoczesna gospodarka wymusza nowe reguły gry. Bez wszechstronnej, autentycznej strategii ESG coraz trudniej będzie pozyskiwać kolejne rundy finansowania, kredyty, klientów, wygrywać zagraniczne przetargi, tworzyć międzynarodowe konsorcja, transferować know-how czy przyciągać najbardziej wartościowych pracowników - podkreśla Sebastian Kulczyk, inicjator InCredibles, programu mentoringowego dla najbardziej innowacyjnych startupów z Polski.

Z badania przeprowadzonego przez InCredibles Sebastiana Kulczyka wynika, że podejście polskich firm IT do kwestii środowiskowych jest powierzchowne, nieuporządkowane i dyktowane korzyściami ekonomicznymi. Jedynie co 20. z nich mierzy swój ślad węglowy. Połowa deklaruje jednak, że będzie to robić w kolejnych latach. Większość przedsiębiorstw nie wytwarza ani nie kupuje energii z OZE lub nie wie, czy wykorzystuje zieloną energię w codziennym funkcjonowaniu. A 90 proc. firm nie analizuje sposobu, w jaki ich oprogramowanie wpływa na zużycie energii. 

- Trudno nie odnieść wrażenia, że większość polskich przedsiębiorstw technologicznych myśli o środowisku naturalnym niejako przy okazji szukania oszczędności. Symptomatyczna jest wynoszona na ekologiczne sztandary możliwość pracy zdalnej - w dobie COVID-19 to standard i konieczność, a nie świadoma prośrodowiskowa inicjatywa - podkreśla Marta Lesiewska, inicjatorka powstania raportu, Founder & Consultant INSPIRED.  

Dużo lepiej wygląda kwestia wpływu społecznego. Według badania, dwie-trzecie polskich firm IT angażuje pracowników w ramach wolontariatu, a 56 proc. samodzielnie organizuje akcje charytatywne lub inną pomoc dla potrzebujących. Polskie przedsiębiorstwa IT poświęcają średnio około 400 godzin rocznie na działania pro-bono i około 300 na low-bono, co odpowiada 23 proc. i 17 proc. pełnowymiarowego etatu. - Dobre rozumienie misji pro-społecznych w większości polskich przedsiębiorstw utrzymuje się na podstawowym poziomie. Najbardziej powszechne są zbiórki finansowe lub wsparcie rzeczowe dla osób potrzebujących lub schronisk dla zwierząt - informuje Marta Lesiewska. 

Gorzej wygląda kwestia etyki i procedur antykorupcyjnych. Dwie trzecie polskich przedsiębiorstw IT nie ma kodeksu etyki, a 60 proc. z nich nie wdrożyło żadnych działań antykorupcyjnych. Nieliczne przedsiębiorstwa przeprowadzają zewnętrzny audyt zorientowany na wykrywanie zachowań korupcyjnych. Nieco ponad połowa firm deklaruje, że rezygnuje ze zleceń i przetargów budzących wątpliwości natury etycznej, a co trzecie przedsiębiorstwo nigdy się z taką sytuacją nie spotkało. - Skuteczny i przestrzegany kodeks etyki, wsparcie różnorodności, działania antykorupcyjne czy możliwość anonimowego zgłaszania wątpliwości i naruszeń nie powinny być na rynku wyróżnikami, powinny być standardem - podkreśla M. Lesiewska.

W badaniu została ujęta również kwestia ochrony danych osobowych. Zdecydowana większość - 9 na 10 firm - wdrożyło politykę bezpieczeństwa danych klientów i inne polityki bezpieczeństwa danych osobowych. Jednak 40 proc. przedsiębiorstw nie wie, jak postąpić w sytuacji naruszenia przepisów dotyczących danych osobowych i ich "wycieku". Autorzy raportu informują, że niepokojący jest wysoki odsetek firm, które przekazują zgromadzone informacje podmiotom trzecim bez wiedzy osób udostępniających swoje dane. Do takich praktyk przyznało się aż 75 proc. badanych. 

Natomiast aż 1/3 firm technologicznych przekazujących dane osobowe innemu podmiotowi i nie podpisuje odpowiedniej umowy powierzenia. - Z badania wynika, że polskie firmy technologiczne zdążyły wdrożyć szereg rozwiązań formalnych zabezpieczających ich interesy oraz osób, których danymi dysponują. Martwi jednak niska świadomość i gotowość do reakcji w sytuacjach awaryjnych. Fakt, że 40 proc. przedsiębiorstw technologicznych nie wie, jak ma się zachować w przypadku wycieku danych jest sygnałem alarmowym dla całej branży - dodaje Marta Lesiewska.

Badanie pt. "Polskie firmy technologiczne wobec globalnych wyzwań" przeprowadzono pod koniec 2021 roku. Jego efektem jest raport "Szanse i zagrożenia - odpowiedzialność społeczna i środowiskowa firm IT". Raport skupia się na głównych aspektach ESG - wpływie firm IT na środowisko i na społeczeństwo. Porusza temat ładu korporacyjnego oraz bezpieczeństwa danych. Pokazuje modelowe rozwiązania, przykłady działań oraz prognozy na przyszłość. 

Ewa Wysocka