Chiny już są światowym liderem. W Polsce kreślimy ambitne plany
Koleje dużych prędkości (KDP), o których zrobiło się głośno przy okazji planów inwestycyjnych związanych z CPK, to w Polsce wciąż melodia przyszłości. W zależności od przyjętej klasyfikacji, w naszym kraju mamy "potencjalne" 224 km linii nadających się dla takich pociągów, albo... nie mamy ich wcale. Na potęgę w budowaniu i eksploatowaniu kolei dużych prędkości wyrastają Chiny. Już teraz są światowym liderem, a w przyszłości najpewniej powiększa przewagę nad innymi krajami - także tymi najbogatszymi.
Polski Instytut Ekonomiczny przypomina w swojej analizie, że Koleje dużych prędkości (KDP) to podsystem kolejowych przewozów pasażerskich, odnoszących się do infrastruktury i usług kolejowych pozwalający osiągać wyższe prędkości niż pozostałe rodzaje przewozów. Zwyczajowo przyjmuje się, że prędkość maksymalna pociągów z KDP wynosi więcej niż 250 km/h.
PIE dodaje, że według Eurostatu, Polska nie posiada ani jednego kilometra KDP. Za to wiele się mówi o KDP w kontekście planowanych połączeń kolejowych w ramach CPK.
CPK to jednak przyszłość - stan obecny jest jaki jest, choć pewnym pocieszeniem może być inna klasyfikacja kolejowa (International Union of Railways - UIC), która uznaje jednak za KDP odcinki trasy, gdzie pociąg teoretycznie jest w stanie rozpędzić się do 250 km/h, nawet jeśli w praktyce prędkość maksymalna na tej trasie wynosi ok. 200 km/h. W tym przypadku możemy już prężyć muskuły - UIC zalicza do kolei dużych prędkości Centralną Magistralę Kolejową, czyli liczący 224 km odcinek pomiędzy Warszawą a Zawierciem (przejazd z prędkością 250 km/h będzie tu możliwy najwcześniej w 2027 r.).
W połowie 2024 r. w Chinach było ponad 45 tys. km sieci KDP, a pierwsza sieć powstała zaledwie 16 lat wcześniej - w 2008 r. - wylicza Polski Instytut Ekonomiczny wyjaśniając, że właśnie w Państwie Środka jest najwięcej odcinków KDP.
Jeśli mielibyśmy "żywe" odcinki szybkiej chińskiej kolei zamienić z bezduszną statystykę, okaże się, że udział chińskiego KDP w światowej długości takiej sieci to mniej więcej 75 proc. i ta dominacja będzie się prawdopodobnie zwiększać. "Rząd Chiński szacuje, że do 2035 r. sieć będzie miała 70 tys. km i połączy wszystkie (300) chińskie miasta o populacji wyższej niż 500 tys. mieszkańców" - czytamy w opracowaniu PIE.
Wykres. Udział sieci KDP w ogólnej długości torów kolejowych w wybranych krajach w 2022 r. (w proc.)
Nie wszędzie budowa kolei dużych prędkości bywa priorytetem. Poza Chinami rozbudowaną sieć kolei dużych prędkości mają Hiszpania, Japonia i Francja - wylicza PIE. Długość sieci KDP jest w tych krajach jednak 10 razy krótsza niż w Chinach, co wynika również z wielkości Państwa Środka. W 2022 r. w Hiszpanii było to 3141 km, w Japonii - 3147 km, a we Francji - 2671 km.
W Europie najwyższy udział KDP w ogólnej liczbie kilometrów sieci kolejowych jest w Hiszpanii i wynosi ok. 20 proc.
W Europie pierwsze KDP były budowane w latach 70. i 80. XX wieku, jednak działo się to tylko na poziomie krajowym. Jednolity europejski obszar kolejowy, szumnie zapowiadany od 25 lat, nigdy bowiem nie powstał - czytamy w analizie PIE.
***
