Czy polskich hodowców trzody czeka katastrofa?

BIZNES INTERIA na Facebooku i jesteś na bieżąco z najnowszymi wydarzeniami

Nowe przepisy zostały wprowadzone na terenie Unii Europejskiej 22 kwietnia tego roku. Polska ustaliła okres dostosowawczy, który miał umożliwić hodowcom przygotowanie się do nowych wymogów. Z ostatnim dniem października ten okres się kończył.

Celem nowych wymogów jest ograniczenie rozprzestrzeniania się afrykańskiego pomoru świń. Zgodnie z nimi każde gospodarstwo, które chce wywozić trzodę poza teren strefy ASF powinno posiadać plany bezpieczeństwa biologicznego (PBB). Ich wprowadzenie powinno zostać sprawdzone i potwierdzone przez powiatowego lekarza weterynarii. Bez dowodu spełnienia tej procedury hodowcy nie będą mogli przemieszczać świń poza strefę ASF, również do uboju..

Problem w mniejszym stopniu dotyczy dużych hodowców, którzy zadbali o wprowadzenie w gospodarstwach wymogów unijnych. W mniejszym stopniu też rolników świadczących tucz nakładczy, których partnerzy również przygotowali się do spełnienia nowych wymogów. Szczególny problem mogą mieć jednak hodowcy drobni, mający do kilkuset sztuk żywca. Jego spadające ceny, przy rosnących kosztach związanych chociażby z ceną pasz czy pandemią Cocid-19 powoduje, że cześć z nich nie jest zainteresowana wprowadzeniem dodatkowych wymogów.

Spora grupa hodowców nie jest również świadoma zmian i ich konsekwencji. Ci, którzy u siebie już prowadzili nowe wymogi twierdzą jednak, że nie wiążą się one z jakimiś rewolucyjnymi zmianami i każdy hodowca, który wprowadził już u siebie wcześniej zasady bioasekuracji, powinien być w stanie również spełnić i nowe. Wzory planów są do pobrania zarówno ze stron internetowych GIW jak i organizacji branżowych, w tym PolPig.

Do spełnienia wymogów pozostało kilka dni. Od ilości gospodarstw, które zdążą się dostosować zależą ceny skupu świń w strefach ASF oraz byt wielu zakładów przetwórczych, a to z kolei warunkuje stan pogłowia świń w Polsce. Gdyby przypuszczenia się spełniły wiele gospodarstw czeka upadek, a zakłady przetwórcze paraliż wynikający z braku świń, które można przyjąć do przetwórstwa.

Zaległości rolników wobec kontrahentów i banków od początku pandemii do końca września br. wzrosły o 1/3 do blisko 680 mln zł - wynika z danych Rejestru Dłużników BIG InfoMonitor. Tylko we wrześniu br. przybyło 51 mln zł przeterminowanych zobowiązań, m.in. za sprawą hodowców trzody chlewnej.

Według Rejestru Dłużników BIG InfoMonitor oznacza to skok zadłużenia o jedną trzecią, wobec 16 proc. odnotowanych przez firmy z wszystkich sektorów łącznie.

Z kolei hodowców świń coraz bardziej przytłacza wirus ASF oraz niskie ceny skupu spowodowane m.in. zwiększonym importem żywca z Niemiec, po tym jak Chiny zablokowały skup świń z tego kraju. Długi hodowców drobiu podskoczyły natomiast z 34 do 41,2 mln zł, choć ich sytuacja rynkowa jest już lepsza. Szczególne trudności przeżywali w pierwszych miesiącach pandemii, po gwałtownym spadku popytu, szczególnie z rynków zagranicznych - zaznaczyli eksperci.

Jak zaznaczył Grzelczak, w rezultacie przez półtora roku, od początku pandemii, zaległości sektora podwyższyły się dwa razy bardziej niż ogółu przedsiębiorstw. Dodał, że wzrosły one o jedną trzecią, czyli o niemal 183 mln zł.- Największe skoki zaległości sektor odnotował w pierwszych miesiącach pojawienia się COVID-19 i we wrześniu tego roku, w którym przybyło 51 mln zł przeterminowanych zobowiązań, m.in. za sprawą hodowców trzody chlewnej - wskazał.

 Pogorszyła się też sytuacja przedsiębiorstw zajmującym się chowem zwierząt (ich zaległości wzrosły o połowę do prawie 117 mln zł) - głównie za sprawą hodowców świń, którym przybyło niemal 30 mln zł długów, a ich zaległości zwiększyły się do 60,7 mln zł.

Liczba firm - niesolidnych płatników - całego sektora w marcu ub.r. wyniosła 2719, a obecnie jest ich 2777. Odsetek podmiotów (aktywnie działających, zawieszonych i zamkniętych), które mają problemy z regulowaniem zobowiązań utrzymuje się nieznacznie powyżej 4 proc. wobec 5,7 proc. dla wszystkich przedsiębiorstw.

Od czerwca br. obserwowana jest silna korekta cen trzody chlewnej, które wytraciły już ponad połowę wzrostu z pierwszych miesięcy br. Warto zwrócić uwagę, że ceny spadają mimo oddziaływania korzystnych efektów sezonowych. Główną przyczyną korekty cen jest spadek chińskiego popytu na importowaną wieprzowinę, co doprowadziło do nadpodaży na unijnym rynku trzody chlewnej.

Zgodnie z danymi USDA pogłowie świń w Chinach zwiększyło się w 2020 r. do 406,5 mln sztuk wobec 310,4 mln sztuk w 2019 r. (+31,0 proc.). Oznacza to, że Chiny w znacznym stopniu odbudowały już swoje pogłowie trzody chlewnej, po tym jako doszło do jego silnego spadku ze względu na straty związane z ASF. Uważamy, że najbliższe miesiące przyniosą dalszy spadek cen skupu trzody chlewnej, do czego przyczynią się dodatkowo niekorzystne efekty sezonowe.

Ponownego wzrostu cen oczekujemy dopiero w I kw. 2022 r. czemu sprzyjać będzie obserwowany obecnie spadek pogłowia świń w UE ze względu na niską opłacalnośc produkcji, a także dalszy wzrost popytu wewnętrznego w UE, głównie ze strony kanału HoReCa, wraz z wygasaniem pandemii. Głównym czynnikiem ryzyka dla naszego scenariusza jest rozprzestrzenianie się ASF oraz dalszy przebieg pandemii.

Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa wypłaciła ponad 22 mln zł pomocy dla producentów trzody chlewnej, którzy złożyli wnioski w związku z wyrównywaniem strat z powodu ASF - poinformowała wicedyrektor Beata Gawlik-Pliszka z resortu rolnictwa. Agencja wypłaciła pomoc 180 beneficjentom.

W planie finansowym ARiMR zaplanowano na ten rok 150 mln zł na ten cel. Jak mówiła, w kolejnych latach zaplanowano po 110 mln zł.  Wnioski o udzielenie pomocy finansowej na wyrównanie kwoty obniżonego dochodu uzyskanego przez producenta świń ze sprzedaży świń za dany wnioskowany okres, można składać do 30 listopada 2021 r. - w przypadku okresów kwartalnych oraz od 1 października 2021 r. do dnia 30 listopada 2021 r. - w przypadku 12 miesięcznych okresów. Za datę złożenia wniosku uważa się datę, kiedy wniosek wpłynie do biura powiatowego Agencji.