Czym jest compliance?
Wywiad z Pawłem Kuskowskim, przewodniczącym Stowarzyszenia Compliance Polska, konsultantem i trenerem z zakresu Complianace i AML.
Czym jest Compliance? Czy mamy polskie tłumaczenie tego słowa?
- Compliance tłumaczone jest jako "zgodność", jednak praktycy nie tłumaczą tego słowa dosłownie, choć oczywiście wyrażenie "zgodność" ma tu bardzo duże znaczenie. Słowo to weszło już do kanonu słownictwa finansowego w kraju i przenika również do regulacji finansowych.
- Compliance to nie tylko zestaw działań, których celem jest zapobieganie i efektywne zarządzanie ryzykiem braku zgodności z przepisami prawa i wytycznymi organów nadzoru.
- Bardzo istotną częścią Compliance jest zapewnienie przestrzegania zasad etyki i uczciwości. Chodzi o to, by praktyczne decyzje biznesowe nie omijały przepisów prawa i nie działały na szkodę klientów. Mówiąc wprost - to stanie na straży tego, aby firmy działające na rynku finansowym były instytucjami zaufania publicznego.
- Co ważne, Compliance spełnia ważną rolę w ochronie wartości marki i reputacji firmy oraz wspiera pracowników we współpracy z klientami.
Jaka jest geneza tego zawodu?
- Compliance w obecnym kształcie powstało po skandalach ENRON czy TYCO International, co spowodowało wprowadzeniu 30 lipca 2002 roku w Stanach Zjednoczonych ustawy Sarbanes-Oxley. Te przepisy porządkują praktyki finansowe i ład korporacyjny banków i instytucji finansowych. Jednakże dopiero kryzys z ostatnich lat ukazał wielkość naruszeń prawa, regulacji i zasad etycznych przez podmiotu z rynku finansowego. Skutkiem tego jest wzmożone działania po stronie regulatorów, włącznie z nakładaniem ogromnych kar, po stronie banków i instytucji finansowych zwiększone zostały natomiast działania, których celem jest zapewnienie działania zgodnego z prawem i regulacjami. Dzięki temu działy Compliance i zapobiegania praniu pieniędzy zaczęły rosnąć. Ta tendencja jest coraz bardziej znacząca i również w Polsce od kilku lat widzimy rosnące zainteresowanie funkcją Compliance i tworzeniem odpowiednich struktur w organizacjach. Dotyczy to nie tylko rynku finansowego ale też szerzej, rynku regulowanego.
Kiedy Compliance zaistniał na polskim rynku?
- W Polsce specjaliści ds. Compliance pojawili się na rynku de facto po 2007 roku. Prekursorem powstania tych wyspecjalizowanych działów jest branża finansowa, w której zaufanie i jasne reguły prowadzenia biznesu bezpośrednio przekładają się na zachowania inwestorów i klientów. Teraz w zawodzie pracuje około kilku tysięcy osób, ale rokrocznie, na skutek dynamicznego rozwoju Compliance, nowych miejsc pracy przybywa. Dzięki temu wzrasta zapotrzebowanie na wykwalifikowaną kadrę.
Co trzeba umieć, aby zostać specjalistą ds. compliance?
- Najważniej cechy, których szukamy u osób do działu Compliance, to logiczne i analityczne myślenie, etyka oraz umiejętność szybkiego uczenia się. W praktyce najczęściej ten zawód wykonują prawnicy lub finansiści. Jednakże potrzeba osób również z doświadczeniem IT lub językami. Działy Compliance w organizacjach mają wiele różnych aspektów działania i potrzebują często różnych kwalifikacji. Na szczęście kwalifikacje te można sukcesywnie podnosić, są na rynku certyfikowane szkolenia przygotowane np. przez Stowarzyszenie Compliance Polska, ale również szkolenia międzynarodowe np. ICT lub ACAMS.
Naturalnie, jak w większości obszarów biznesowych, nie do przecenienia są także umiejętności miękkie. Specjaliści ds. Compliance pracują z osobami z różnych działów, na różnych szczeblach, stąd konieczne jest, aby posiadali wysokie kompetencje komunikacyjne, byli asertywni, potrafili budować relacje i zaufanie w organizacji.
Gdzie w Polsce można pracować jako specjalista ds. Compliance? Czy tylko w branży finansowej?
- Compliance zapoczątkowane zostało w branży finansowej i to tam zatrudnionych jest najwięcej osób w tych działach. Jednakże komórki Compliance i zapobiegania praniu pieniędzy powstają również w innych branżach, ponieważ albo jest to wymagane bezpośrednio przez regulacje albo firma jest przekonana, że to dobra praktyka. Należy również zwrócić uwagę, że o posiadaniu działu Compliance w firmie mówi się jako o sposobie na podnoszenie wartości spółki, nie tylko o bolesnym obowiązku.
- Jest to też ciekawa ścieżka kariery w tym zawodzie, włącznie z łatwym dostępem do rynku międzynarodowego. Szkolenia o których mówiłem wcześniej, pozwalają na zbudowanie odpowiedniej wiedzy czy to na potrzeby rynku polskiego czy kariery międzynarodowej. Należy wspomnieć tutaj, że coraz więcej osób rozpoczyna karierę zawodową w Polsce i kontynuuje ją za granicą, obejmując stanowiska średniego i wyższego kierownictwa. Jest to tak naprawę jedna z nielicznych możliwości, gdzie specjaliści z kraju w prosty sposób mogą rozwijać karierę międzynarodową.
- Eksperci Compliance są zrzeszeni w Stowarzyszeniu Compliance Polska. To aktywni specjaliści, którzy działają w różnorodnych organizacjach i sektorach. To dowód, że Compliance nie jest domeną jednej branży.
Na czym polega działalność Stowarzyszenia Compliance Polska?
- Jesteśmy głównie skupieni na promowaniu idei Compliance, skupianiu środowiska osób pracujących w tych działach lub dla tych działów. Bardzo istotnymi celami realizowanymi przez Stowarzyszenie są edukacja rynku i ujednolicenie praktyk w zakresie usług Compliance w Polsce. Realizujemy te cele przez organizację szkoleń, konferencji jak również spotkań branżowych. Największym wydarzeniem, które organizuje Stowarzyszenie, jest konferencja gromadząca nie tylko ekspertów ale i partnerów na co dzień współpracujących ze specjalistami Compliance. Co rok gościmy przedstawicieli Komisji Nadzoru Finansowego, Ministerstwa Finansów, licznych gości i prelegentów z zagranicy, a w tym roku również Giełdy Papierów Wartościowych. W tym roku wydarzenie odbędzie się w dniach 24-25 listopada, a swoje specjalne wystąpienie kongresowe będzie miał Andrzej Jakubiak, przewodniczący KNF.
- Czy Compliance nie jest tylko ładnym terminem ukutym, by sprzedawać znane wcześniej usługi?
Nie, zdecydowanie mówimy tutaj o nowym dziale, który zrodził się z potrzeb rynku lub mówiąc bardziej szczegółowo, na potrzeby organów nadzoru. Można powiedzieć, że zadania wykonywane obecnie przez dział Compliance wcześniej wykonywane były przez inne działy np. dział prawny lub dział kontrolingu. Jednakże różnica polega na umocowaniu działu Compliance, osadzeniu go w strukturach organizacyjnych. Compliance, aby działał sprawnie, musi być niezależny w swoich działaniach, posiadać odpowiednie umocowania, musi być słyszalny i słuchany. Dopiero spełnienie tych warunków pozwala na skuteczne i efektywne działanie.
Biznes INTERIA.PL na Twitterze. Dołącz do nas i czytaj informacje gospodarcze