Dramat w inwestycjach przedsiębiorstw
Według GUS, w ubiegłym roku przedsiębiorstwa zatrudniającę po więcej niż 49 osób, zmniejszyły nakłady (w cenach stałych) na budynki i budowle o ok. 26 proc., a na zakupy inwestycje - o ok. 13 proc.
Bardzo duży spadek nakładów inwestycyjnych (w cenach bieżących) wystąpił w budownictwie (o ok. 46 proc.), w handlu i naprawach ( o ok. 23 proc.) oraz w transporcie, gospodarce magazynowej i łączności (o ok. 12 proc.). Zmniejszyły się, tak jak w dwóch poprzednich latach, inwestycje w przemyśle przetwórczym (w ub.r. o 15 proc.). Największy spadek nakładów na budynki i budowle odnotowano w budownictwie (o ok. 35 proc.), w handlu i naprawach (o ok. 19 proc.), w przetwórstwie przemysłowym (o ok. 16 proc.) oraz w transporcie, gospodarce magazynowej i łączności (o ok. 14 proc.). Nakłady zrealizowane w tych branżach stanowiły ok. 61 proc. wszystkich nakładów na budynki i budowle (wobec ok. 55 proc. przed rokiem).
Natomiast największy spadek nakładów na zakupy inwestycyjne (zakupy głównie maszyn i urządzeń) wystąpił w budownictwie (o ok. 48 proc.), handlu i naprawach (o ok. 28 proc.) oraz przetwórstwie przemysłowym (o ok. 12 proc.).
GUS ustalił iż zwiększył się udział firm sektora prywatnego w nakładach ogółem średnich i dużych przedsiębiorstw z 65,8 proc. w 2000 r. do 71,3 proc.
W 2001 r. rozpoczęto ok. 28,4 tys. inwestycji, czyli o ok. 3 proc. więcej niż przed rokiem. Ale ich łączna wartość kosztorysowa była o ok. 31 proc. niższa niż w roku poprzednim. Na modernizację istniejących środków trwałych przypadało 38 proc. wartości kosztorysowej inwestycji rozpoczętych (wobec ok. 51 proc. przed rokiem). Spadek wartości kosztorysowej wystąpił m.in. w produkcji koksu i produktów rafinacji ropy naftowej, wyrobów gumowych i z tworzyw sztucznych, metali, pojazdów mechanicznych, przyczep i naczep, mebli; pozostałej działalności produkcyjnej, w handlu i naprawach oraz w transporcie, gospodarce magazynowej i łączności.
Wzrost wartości kosztorysowej inwestycji odnotowano m.in. w produkcji artykułów spożywczych i napojów, wyrobów chemicznych oraz wyrobów z surowców niemetalicznych pozostałych.
Z ogólnej wartości nakładów inwestycyjnych zrealizowanych w 2001 r., podobnie jak przed rokiem, ok. 37 proc. przypadło na firmy z kapitałem zagranicznym (powyżej 1 mln USD). Nakłady inwestycyjne tych firm obniżyły się jednak o ok. 20 proc. w stosunku do 2000 r.
Utrzymała się tendencja koncentracji nakładów inwestycyjnych w dużych przedsiębiorstwach. W ubiegłym roku około 51 proc. ogólnej wartości realizowanych inwestycji przypadło na przedsiębiorstwa zatrudniające powyżej 1000 osób, a tego rodzaju firm jest 2,8 proc. Natomiast udział przedsiębiorstw zatrudniających od 250 do 1000 osób (jest ich 15,8 proc.) wyniósł w inwestycjach 24 proc. W efekcie aż 75 proc. nakładów inwestycyjnych zrealizowało niespełna 19 proc. firm.
