DVB-T2 wchodzi do Polski: 10 pytań i odpowiedzi

Aktualnie NTC w naszym kraju jest nadawana w pierwszym standardzie DVB-T, który w 2013 roku zastąpił tzw. analog. Co daje DVB-T2? Jakie są jego zalety? Czy trzeba wymieniać telewizor? Co z dotychczasowymi odbiornikami DVB-T? Pytań jest tak dużo, że postanowiliśmy odpowiedzieć na część z nich.

Wejście DVB-T2 w Polsce planuje się do 30.06.2022 roku. Czy tak będzie, to się okaże. Czas leci, a sąsiednie kraje (Czechy, Niemcy, Rosja i Ukraina) już wkrótce będą w większości przypadków nadawać w standardzie DVB-T2 z HEVC. W Polsce jest starszy i już mało wydajny standard DVB-T z MPEG-4, który pozwala na emisję tylko kilku kanałów w HD w jednym multipleksie.

Proces migracji z DVB-T do DVB-T2 powinien w Polsce znacząco przyśpieszyć po tym, jak w życie weszło nowe rozporządzenie ministra cyfryzacji w sprawie wymagań technicznych i eksploatacyjnych dla odbiorników cyfrowych. Miało to miejsce 1 grudnia 2019 roku.

Teoretycznie tak, jeśli znajdzie się zewnętrzny odbiornik DVB-T2, który uda się podłączyć do "baniaka". Jeśli ktoś się uprze, to korzystając z przejściówek lub z tunera ze złączem Scart (tu może być problem, gdyż znakomita większość urządzeń takowego nie posiada), jest to możliwe! Mogą jednak występować pewne problemy z jakością lub dźwiękiem.

Nasycenie rynku telewizorami przystosowanymi do odbioru DVB-T2 jest w Polsce już duże. Okazuje się, że w 2018 roku przynajmniej jeden taki telewizor był w posiadaniu niemal połowy gospodarstw domowych w Polsce. W 2019 roku ma to być 62 proc., w tym roku 77 proc., a w 2021 roku już 91 proc. gospodarstw domowych będzie miało telewizor z wbudowanym modułem do odbioru naziemnej telewizji cyfrowej drugiej generacji. Są to wyniki badań przeprowadzonych przez Związek Cyfrowa Polska.

Koniecznie trzeba sprawdzić, czy posiadany model telewizora spełnia wymagania zawarte w najnowszym rozporządzeniu ministra cyfryzacji. Jeśli nie, trzeba pogodzić się z myślą, że za dwa-trzy lata trzeba będzie albo kupić nowy telewizor, albo dokupić do już posiadanego telewizora zewnętrzny odbiornik DVB-T2. Oczywiście wszystko to dotyczy tylko tych osób, które są zainteresowane dalszym odbiorem naziemnej telewizji cyfrowej.

Według najnowszego projektu rozporządzenia ministra cyfryzacji, wsparcie telewizji hybrydowej HbbTV jest obowiązkowe dla wszystkich odbiorników posiadających możliwość podłączenia do internetu i mających zaimplementowane funkcje interaktywne.

"Jeśli odbiornik posiada możliwość podłączenia do internetu i ma zaimplementowane funkcje interaktywne, to umożliwia wykorzystywanie telewizji hybrydowej HbbTV i obsługuje co najmniej wersję 2.0.1 zgodnie z normą ETSI TS 102 796 [18] w wersji V1.4.1 lub nowszą. HbbTV jest aktywna domyślnie w momencie zakupu odbiornika cyfrowego. Wymagane jest, aby użytkownik mógł łatwo włączać i wyłączać funkcję HbbTV. Odbiornik HbbTV poprawnie odbiera i wykonuje aplikacje programowe (API) zgodne z HbbTV według normy ETSI TS 102 796 [18] w wersji V1.4.1 lub nowszej".

Aktualnie dla naziemnej telewizji wykorzystuje się w paśmie UHF kanały od 21 do 60. Jednak według zaleceń Unii Europejskiej, kanały od 49 do 60 powinny zostać przeznaczone na potrzeby transmisji danych, czyli dla 5G. W tym celu konieczne będzie przeprowadzenie tzw. refarmingu, czyli przesunięcia części aktualnych emisji na niższe częstotliwości. W DVB-T w Polsce korzysta się także z pasma VHF (MUX 8).

Zalecenia UE powodują potrzebę efektywniejszego wykorzystania pojemności coraz bardziej zawężającego się pasma częstotliwości. Dodatkowo na rynku znacząco rośnie zapotrzebowanie na telewizyjne treści w wysokiej rozdzielczości (HD), a w dalszej perspektywie także w Ultra HD (4K i 8K). Nowe technologie (5G, HEVC) mogą doprowadzić do sytuacji, że w 2022 roku kanały SD staną się przeżytkiem.

Zatem wprowadzenie DVB-T2 z HEVC w Polsce nie jest koniecznością, a raczej rozsądnym krokiem, by nie pozostać w tyle w stosunku do ościennych krajów oraz by iść z duchem czasu.

Zastosowanie DVB-T2 daje m.in. możliwość efektywniejszego wykorzystania zmniejszonej części widma radiowego dostępnego dla telewizji (470-694 MHz) dzięki cechom technicznym standardu DVB-T2/HEVC, takim jak większa pojemność multipleksu DVB-T2 w stosunku do DVB-T (do ok. 40 Mb/s w 8 MHz zamiast obecnie wykorzystywanych 24,88 Mb/s w 8 MHz) oraz lepsza, dużo efektywniejsza kompresja HEVC/H.265 w stosunku do obecnie stosowanej kompresji AVC/H.264 (ok. dwukrotnie zmniejszona przepływność przy takiej samej jakości programu).

W praktyce oznacza to, że w jednym multipleksie może być nadawane znacznie więcej programów niż obecnie.

Parametry odbiornika DVB-T2:
Dla DVB-T2 za podstawowe przyjęto parametry odbiornika cyfrowego zdefiniowanego w ETSI TS 101 154 dla poziomu 4.1 HDTV: 50 Hz HEVC HDTV 8-bit (rozdzielczości 1920 x 1080 p50, 1280 x 720 p50) MPEG-2 Audio Warstwa 2 i E-AC-3 audio. W przypadku odbiornika telewizyjnego zdolnego do wyświetlania obrazów UHD, odbiornik DVB-T2 obsługuje także format określony w ETSI TS 101 154 w pkt 5.14 HEVC HDR UHDTV IRD wykorzystujący HLG10 oraz HEVC HDR UHDTV IRD wykorzystujący PQ10, Main 10 Profile, Main Tier dla UHDTV o rozdzielczości 3840 x 2160 oraz AC-4 audio.

Możliwości odbiorcze:
Odbiornik cyfrowy zapewnia odbiór sygnałów cyfrowych DVB-T i DVB-T2 o parametrach zgodnych z PN-ETSI EN 300 744 i z PN-ETSI EN 302 755 nadawanych w zakresach: VHF (174-230 MHz) w kanałach o szerokości 7 MHz i UHF (470-790 MHz) w kanałach o szerokości 8 MHz. Tuner odbiornika cyfrowego spełnia wymagania podane w normie PN-EN 62216:2011 oraz pozostałe wymagania części radiowej odbiornika określone w rozdziale 3.4 normy NorDig Unified Requirements for Integrated Receiver Decoders for use in cable, satellite, terrestrial and managed IPTV based networks.

Dostęp do usług:
Odbiornik zapewnia możliwość:
1) odbioru FTA;
2) wyboru składowej fonii usługi w przypadku transmisji wielu składowych fonii w ramach jednej usługi; wymaga się, aby pilot odbiornika posiadał przycisk do wyboru ścieżki dźwiękowej lub inny mechanizm umożliwiający w łatwy sposób wybór tej ścieżki;
3) wyboru napisów (teletekstowe lub DVB) w formacie UTF-8;
4) korzystania z teletekstu;
5) formatowania obrazu dla stosunku boków 4:3 i 16:9;
6) rodzicielskiej kontroli dostępu do wybranych programów lub audycji;
7) dostępu do menu w języku polskim i ustawienia języka narodowego polskiego.

Jeśli telewizor będzie spełniał warunki, jakie określono w rozporządzeniu ministra cyfryzacji, to powinien nadawać się do odbioru kanałów w Polsce. Może się jednak zdarzyć, że wystąpi jakiś inny problem techniczny, który to uniemożliwi (brak oprogramowania na Polskę, itd.). Należy uważać z zakupami za granicą.

Projekt planu zagospodarowania częstotliwości dla zakresu 470-790 MHz, obejmujący plan migracji nadawców naziemnej telewizji cyfrowej do zakresu 470-694 MHz oraz plan docelowy po zwolnieniu pasma 700 MHz w Polsce, przewiduje aż 6 MUX-ów, a na nich powinno zmieścić się dużo więcej kanałów HD niż obecnie. Zgodnie z projektem, całkowite zwolnienie pasma 700 MHz przez NTC przewidziane jest na 30 czerwca 2022 roku.

Jeśli to starszy tuner DVB-T w MPEG-4, kupiony jeszcze w 2012-13 roku, to zwykle nie będzie miał tunera DVB-T2 i kompresji HEVC. Niestety nie ma opcji zmiany oprogramowania, bo do tego trzeba zupełnie innej elektroniki na płycie głównej tunera. Taki tuner DVB-T do 2022 roku będzie już na końcu swojego żywota - trzeba będzie kupić nowszy DVB-T2 i podłączyć go nawet do starszego telewizora.

autor: Janusz Sulisz | źródło: SAT Kurier 11-12/2020