Energetycy a inwestycje IT

Jesienią 2006 roku Zakład Energetyczny Warszawa Teren (ZEWT) rozbudował system SKOME (System Pomiarowo-Rozliczeniowy Energii Elektrycznej i Innych Mediów Energetycznych) dostarczony przez Insoft. ZEWT był jednym z pierwszych zakładów, które zainwestowały w kompleksowe podejście do zagadnienia pomiarów w spółce dystrybucyjnej, a właściwie u mających się z niego wydzielić: Operatora Systemu Dystrybucyjnego oraz Operatora Pomiarów.

System SKOME służy firmie do zapewnienia niezależnej obsługi pomiarów dla Rynku Bilansującego oraz dla podmiotów, które mają lub będą miały możliwość skorzystania z zasady TPA.

W ZEWT system jest dostępny dla użytkowników w centrali spółki oraz dla użytkowników w rejonach energetycznych. Zadaniem użytkowników jest weryfikacja danych pozyskanych przez aplikację. Eksploatowany w ZEWT od 1999 r. system SKOME został rozbudowany o odczyty danych z wielu urządzeń i typów liczników. Sterowniki systemu, oprócz standardowego odczytu profili energii, stanów oraz mocy rozliczeniowych, pozyskują również dane o stratach oraz parametrach jakościowych energii w postaci napięć i rejestrów zdarzeń. System wzbogacony został również o możliwość wyznaczania, zgodnie z rozporządzeniem taryfowym, bonifikat z tytułu niedotrzymania parametrów jakościowych energii. W ramach wdrożenia przygotowany został również interfejs do funkcjonującego w ZEWT systemu billingowego ZBYT2000.

Dane w przeglądarce

Zespół Elektrowni Ostrołęka wdrożył portal korporacyjny. Firma skorzystała z komponentu firmy IFS, ponieważ od dawna korzysta z systemu ERP tego producenta oprogramowania. Portale, czyli narzędzia do zintegrowania różnych aplikacji, zostały wdrożone w elektrowni, aby dostarczyć pracownikom czytelną i szybką informację.

Chodziło głównie o bieżące informowanie osób odpowiedzialnych za projekty związane z inwestycjami, pracami remontowymi oraz modernizacyjnymi o zaistniałych potrzebach i zdarzeniach.

W efekcie wdrożenia powstało rozwiązanie oparte na systemie ERP i jednej z jego 60 funkcjonalności - portalu korporacyjnym - które umożliwia szybkie, pełne informowanie kierownictwa przez internet (dokładnie przez przeglądarkę). Poza wsparciem kierownictwa projektów, chodziło także o powiązanie systemu z analizą zarządczą i wizualizacją różnego rodzaju wskaźników.

Innym użytkownikiem Portali Osobistych IFS (taka jest pełna nazwa tego rozwiązania) jest Południowy Koncern Energetyczny.

Coraz więcej firm będzie posługiwało się takim narzędziem informatycznym, ponieważ nie wymaga ono od użytkowników znajomości systemu ERP. Wystarczy w obrębie portalu zdefiniować rodzaj i zakres informacji, jakie menedżerowie chcą otrzymać, aby po chwili został sporządzony potrzebny raport.

BI jako integrator ...

Enion zbudował hurtownie danych dla pięciu spółek wykorzystując oprogramowanie Comarchu. Firmie, kiedy powstawała z połączenia Beskidzkiej Energetyki, Będzińskiego ZE, ZE Częstochowa, ZE Kraków i ZE Tarnów, zależało na tym, aby połączyć informacje zarządcze. Zdecydowała się więc na konsolidację aplikacji i środowisk IT właśnie poprzez platformę Business Intelligence (hurtownie danych) oraz narzędzie SQL Server 2005 Microsoftu. W pierwszym okresie działalności Enionu informacja z systemów billingowych konsolidowana była na raportach generowanych za pomocą arkuszy kalkulacyjnych. Wówczas stało się jasne, że trzeba stworzyć nowe oprogramowanie, które długofalowo i kompleksowo rozwiąże problem konsolidacji danych.

Zadanie było dość trudne, ponieważ każdy z zakładów energetycznych wykorzystywał inny zestaw podstawowych aplikacji. Wdrożone obszary analityczne Comarchu objęły następujące procesy biznesowe: sprzedaż energii, usługi przesyłowe, monitoring należności, tworzenie planów taryfowych, obsługę płatności, windykacje zadłużeń.

Firma oczekuje, że oprócz uzyskania konsolidacji informacji zarządczej (wykorzystując Microsoft SQL Server 2005), zaoszczędzi konkretne pieniądze. Według Adama Borka, specjalisty ds. IT w Enionie, dzięki hurtowni firma spodziewa się o ok. 20 proc. zmniejszyć nielegalny pobór energii, ponieważ system będzie wykrywał anomalie. Poprawi się też opłacalność windykacji.

...i wsparcie dla decyzji

Nie tylko elektroenergetyka wdraża narzędzia informatyczne. W energetyce cieplnej również można zaobserwować ciekawe projekty. Zespół Elektrociepłowni Bydgoszcz, podobnie jak Enion, inwestuje w BI. Spółka wdraża hurtownię danych SAP BW oraz zaawansowane funkcje planowania i symulacji - SEM-BPS.

ZEC Bydgoszcz od 1999 roku korzysta z rozwiązań SAP w zakresie finansów, środków trwałych, kontrolingu i gospodarki materiałowej. Teraz, w związku z rozwojem spółki, przyszła pora na zaawansowane rozwiązania, które będą wspomagać kierownictwo ZEC w analizie danych biznesowych, integrując dane pochodzące z różnych obszarów SAP oraz z systemów zewnętrznych, w tym z aplikacji wspierającej gospodarkę remontową.

Rozwiązania SAP Business Intelligence pomogą zakładowi ujednolicić te dane oraz interfejs raportowania - a co za tym idzie - ułatwią podejmowanie właściwych decyzji. Użytkownicy będą mogli korzystać z przyjaznego interfejsu graficznego (np. przeglądarki internetowej), a wyniki raportów udostępniane będą również poprzez aplikacje MS Office.

Prace wdrożeniowe rozpoczęły się w styczniu 2007 r. W kwietniu planowane jest udostępnienie użytkownikom pierwszych raportów, a dalsze elementy rozwiązania będą uruchamiane w kolejnych miesiącach. Projekt realizuje poznańska spółka BCC, która zrealizowała w ZEC kompleksowe wdrożenie SAP w latach 1998-99. Od 1999 roku świadczy też dla spółki usługi outsourcingowe, polegające na stałym wsparciu administracji systemem SAP.

Zużycie pod kontrolą

W Enionie realizowany jest także Centralny System Monitorowania i Kontroli zużycia energii elektrycznej. Ten projekt wykonuje firma Winuel. System będzie służył do monitorowania zapotrzebowania odbiorców na energię elektryczną w skali całego koncernu.

W monitorowaniu zapotrzebowania w czasie rzeczywistym chodzi o minimalizację odchyleń i kosztów ponoszonych na ich pokrycie. Enion będzie mógł na bieżąco śledzić rzeczywisty pobór energii i porównywać go z deklarowanymi wartościami.

Spółka będzie mogła podejmować działania regulacyjne na lokalnym rynku energii. Reakcja na znaczne odchylenia może dać duże oszczędności. Winuel realizuje też w Enionie system informatyczny dla operatora grupy bilansującej.

System będzie spełniał następujące funkcje: pozyskiwanie i weryfikacja zgłoszeń umów sprzedaży w ramach grupy bilansującej, obsługa danych pomiarowych, rozliczenie usługi bilansowania.

Najlepiej zinformatyzowani

Firma Vattenfall Distribution Poland postawiła na niestandardowe narzędzia. Wraz ze specjalistami z Oracle stworzyła dwie, wykonane na własne potrzeby, platformy: do śledzenia nielegalnego poboru energii oraz do obsługi zleceń, realizowanych przez firmy zewnętrzne.

Pierwszy system powstał we współpracy informatyków z pracownikami działu Bezpiecznego Użytkowania Energii Elektrycznej Vattenfall. Aplikacje pozwalają firmie nie tylko identyfikować nielegalny pobór energii, ale też zarządzać tym procesem.

Wykrywanie nielegalnego poboru rozpoczyna się od "namierzenia" potencjalnego złodzieja prądu, a kończy na wystawieniu zlecenia wykonania kontroli u klienta. Kontrola musi się odbywać zgodnie z prawem, więc system IT uwzględnia wymagane rozporządzenia.

W przypadku faktycznego wykrycia nielegalnego poboru, system "zapamiętuje" kryteria, które nakierowały go na ślad oszustwa, przez co "uczy się" rozpoznawać kolejne nieprawidłowości.

W przypadku wykrycia nielegalnego poboru system pozwala wygenerować notę obciążeniową i rozliczać kolejne raty spłaty należności. Vattenfall Distribution Poland od kilku lat oddaje obsługę niektórych procesów biznesowych w outsourcing.

Aby obsłużyć zlecenia wykonano aplikację F3, która oparta jest na interfejsie www. Wszystkie zlecenia, są automatycznie przekazywane przez www kontrahentom. Także informacje o zakończonych zleceniach otrzymują oni w postaci raportów.

Wykonawcy prac mają też wgląd do listy wystawionych faktur. Grupa Vattenfall wykorzystuje również nowoczesne narzędzia IT w spółce Vattenfall Heat Poland (dawne Elektrociepłownie Warszawskie). Niedawno zakończyła się w niej budowa hurtowni danych. Projekt ten zrealizowała firma Infovide-Matrix. Hurtownia danych jest bazą danych produkcyjnych i ekonomiczno-finansowych. Budowa systemu trwała 14 miesięcy. Spółki Vattenfall są najlepiej zinformatyzowanymi w krajowej energetyce.

Nic dziwnego, że firma stawia na konkurencyjność. Już dziś, jako pierwsza w kraju, proponuje klientom zawieranie z nią umów na dostawy energii od lipca 2007 roku.Redakcja "Nowego Przemysłu" uhonorowała inwestycje informatyczne Vattenfall.

W lutym wręczyliśmy firmie Vattenfall Distribution Poland wyróżnienie za jedno z "Najciekawszych z najlepszych" wdrożeń systemów informatycznych. Nagrodziliśmy firmę za stworzenie elektronicznego biura obsługi klienta, tzw. IBO.

e-regulator ?

Nie tylko zakłady energetyczne wdrażają systemy informatyczne, aby przygotować się do funkcjonowania na uwolnionym rynku. Robi to też regulator. Urząd Regulacji Energetyki (URE) inwestuje w informatyczny system interaktywnej, elektronicznej obsługi uczestników rynku energii. Wykonawcą systemu jest firma ABG Ster-Projekt, która wygrała kontrakt wartości 7,8 mln zł.

System będzie służył m.in. do obsługi procesu przyznawania koncesji dla dostawców energii. Sieć informatyczna połączy centralę URE z 9 oddziałami regionalnymi. Dzięki systemowi będzie możliwe m.in. zdalne składanie wniosków oraz ich interaktywna obsługa przez internet.

Projekt URE będzie się składał z budowy infrastruktury, potrzebnej do działania systemu (sieć rozległa - WAN), której budową zajmą się pracownicy pionu technicznego urzędu oraz opracowania i wdrożenia oprogramowania systemu informatycznego, które wykonają programiści spółki ABG Ster-Projekt.

Adam Brzozowski